Podważenie istnienia długu uzasadnia powództwo przeciwegzekucyjne
Wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego dla wszystkich dłużników uzasadnia uwzględnienie powództwa przeciwegzekucyjnego drugiego z dłużników – stwierdził Sąd Najwyższy. Artykuł analizuje przypadek sporu między firmą a członkami komitetu wyborczego, gdzie istotne było ustalenie istnienia roszczenia oraz wspólnych zarzutów dłużników solidarnych.
Tematyka: długi, powództwo przeciwegzekucyjne, solidarna odpowiedzialność, Sąd Najwyższy, egzekucja, roszczenie, zarzuty, wspólni dłużnicy
Wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego dla wszystkich dłużników uzasadnia uwzględnienie powództwa przeciwegzekucyjnego drugiego z dłużników – stwierdził Sąd Najwyższy. Artykuł analizuje przypadek sporu między firmą a członkami komitetu wyborczego, gdzie istotne było ustalenie istnienia roszczenia oraz wspólnych zarzutów dłużników solidarnych.
Wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego dla wszystkich dłużników uzasadnia uwzględnienie powództwa przeciwegzekucyjnego drugiego z dłużników – stwierdził Sąd Najwyższy. Stan faktyczny „A.” S.A. prowadząca drukarnię wystąpiła przeciwko A.K. i W.J. jako członkom komitetu Wyborczego „B.” domagając się uregulowania rzekomo nieuiszczonej należności z tytułu dostarczonych materiałów wyborczych. Sąd wydał nakaz zapłaty, w którym zasądził solidarnie od A.K. i W.J. ponad 72 tys. zł. Wobec W.J. nakaz zapłaty uprawomocnił się i został opatrzony klauzulą wykonalności, natomiast A.K. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zarzucił m.in. nieistnienie roszczenia oraz brak udowodnienia roszczenia, tak co do zasady, jak i co do wysokości. Sąd I instancji oddalił powództwo, zaś Sąd II instancji utrzymał ten wyrok w mocy, uznając, że „A.” S.A. nie wykazała istnienia roszczenia. Gdy komornik sądowy na wniosek wierzyciela wszczął przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne, W.J. wniósł o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, czyli nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym. Sąd I instancji oddalił powództwo stwierdzając, że wyrok zapadły na rzecz A.K. - jednego z dłużników solidarnych nie uwzględniał zarzutów wspólnych dla obu dłużników. W rozpoznawanej sprawie powód – W.J. jako podstawę pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności wskazał niewykazanie istnienia roszczenia. Natomiast A.K. zarzucał, że przysługująca „A.” S.A. należność nie została wykazana zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, zatem nie kwestionował istnienia roszczenia, lecz podnosił zarzut jego nieudowodnienia. W rezultacie Sąd uznał, że W.J. nie wykazał żadnych wspólnych zarzutów, które mogłyby doprowadzić do spełnienia przesłanki niemożności egzekwowania zobowiązania na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 KPC. Jednocześnie podkreślił, że wspólne zarzuty muszą dotyczyć sposobu powstania zobowiązania lub jego treści, natomiast w sprawie dotyczącej A.K. Sąd nie badał kwestii skutecznego zawarcia umowy ani kategorycznie nie przesądził o istnieniu pomiędzy stronami zobowiązania, a jedynie stwierdził, że z nie da się wyprowadzić takich wniosków z zaprezentowanego materiału dowodowego. Sąd II instancji zmienił zaskarżone orzeczenie pozbawiając wykonalności tytuł wykonawczy. Jak wyjaśniono, zarzuty wspólne wszystkim dłużnikom solidarnym to zarzuty, na które może powołać się każdy z tych dłużników, czyli zarzuty, które w identycznej postaci przysługują każdemu z nich. W uzasadnieniu uznano za błędne stanowisko Sądu I instancji, że A.K. nie kwestionował istnienia roszczenia. Wśród zarzutów podniesionych przez A.K. znajdują się zarzuty nieistnienia roszczenia i niezasadności powództwa. Pozwany ten kwestionował fakt złożenia zamówienia na ulotki wyborcze, wykonania przez „A.” S.A. takiego zamówienia, odbioru dzieła oraz faktury za jego wykonanie a także wezwania do zapłaty z tytułu tego zamówienia. Nie były to zatem jedynie zarzuty nieudowodnienia żądania, lecz zakwestionowanie samego faktu powstania zobowiązania. W.J. w niniejszej sprawie w pozwie wskazał na podnoszone przez A.K. zarzuty nieistnienia roszczenia i nieudowodnienia roszczenia. W ocenie Sądu II instancji zarzuty takie należy zakwalifikować jako wspólne dla obydwu dłużników. Stanowisko SN Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną „A.” S.A. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie wygasło w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 KPC, zalicza się m.in. wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego dla wszystkich dłużników. Jeśli sąd prawomocnie orzeka wobec jednego z dłużników solidarnego nieistnienie zobowiązania ze względu na brak jego udowodnienia przez wierzyciela, to zarzut taki uzasadnia uwzględnienie powództwa przeciwegzekucyjnego wniesionego przez drugiego dłużnika. Niedopuszczalne jest bowiem uznanie, że zobowiązanie zaciągnięte przez dłużników solidarnych nie istnieje wobec jednego z nich, zaś wobec drugiego prowadzona jest z tytułu tego długu egzekucja. Jeśli więc sąd uznał, że istnienie długu nie zostało wykazane w sprawie dotyczącej jednego z dłużników solidarnych, nie można prowadzić postępowania egzekucyjnego również w stosunku do drugiego z dłużników. Wyrok SN z 25.9.2019 r., III CSK 161/17
Sąd Najwyższy w wyroku III CSK 161/17 wyjaśnił, że nieistnienie długu wobec jednego z dłużników solidarnych uzasadnia uwzględnienie powództwa przeciwegzekucyjnego przez drugiego dłużnika. Decyzja ta ma istotne znaczenie dla egzekucji w przypadkach solidarnej odpowiedzialności dłużników.