Wynagrodzenie mediatora w postępowaniu cywilnym po nowelizacji

Ustawa z 4.7.2019 r. wprowadza zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczące wynagrodzenia mediatora. Nowe przepisy mają na celu zapobieżenie zawyżaniu kosztów mediacji przez strony postępowania cywilnego. Sąd będzie ustalał i przyznawał mediatorowi wynagrodzenie tylko gdy spełnione są określone warunki. Wprowadzone zmiany mają ograniczyć udział sądu w rozliczeniach z mediatorem i odciążyć go w tym zakresie.

Tematyka: mediator, wynagrodzenie, postępowanie cywilne, Kodeks postępowania cywilnego, mediacja, rozliczenia, koszty mediacji, sąd, Minister Sprawiedliwości, nowelizacja

Ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2019 r. poz. 1469) ma na celu m.in. wprowadzenie zmian w ustawie z 17.11.1964 r. - Kodeks postępowania
cywilnego (t.j.L Dz.U. z 2018 r. poz. 1360, ze zm.; dalej jako: KPC) zapobiegających zawyżaniu kosztów
mediacji przez strony postępowania cywilnego.
• Wysokość wynagrodzenia mediatora podlegająca rozliczeniu ustalana będzie w drodze rozporządzenia
wydawanego przez Ministra Sprawiedliwości.
• Sąd będzie ustalał i przyznawał mediatorowi wynagrodzenie i zwrot kosztów tylko wówczas gdy
przynajmniej jedna ze stron skierowanych do mediacji przez sąd była zwolniona od kosztów sądowych
w zakresie obejmującym należności mediatora, a pozostałe strony nie wypłaciły mediatorowi tych należności
w całości.
• Nowe rozwiązania będą obowiązywały od 7.11.2019 r.
Dotychczasowa praktyka wykorzystywania mediacji w postępowaniu cywilnym pokazuje, że coś miała ona co do
zasady odbywać się poza sądem, w rzeczywistości wymagała jego udziału. Sąd musiał angażować się
w przyznawanie mediatorowi wynagrodzenia i decydowanie o zwrocie kosztów.
Ustawodawca postanowił odciążyć sąd w tym zakresie i zobowiązać strony do rozliczeń z mediatorem we własnym
zakresie. Służyć temu mają zmiany wprowadzone omawianą nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego,
a konkretniej poprzez art. 1835 § 2 KPC. Udział sądu w mediacjach ograniczony został jedynie do sytuacji, w których
co najmniej jedna ze stron skierowanych do udziału w mediacji przez sąd była zwolniona z kosztów sądowych,
a druga strona nie pokryła w całości kosztów mediacji. Wspomniane zwolnienie oczywiście odnosiło się do
zwolnienia z ponoszenia kosztów wynagrodzenia mediatora.
Aby zapobiec nadużyciom ustawodawca wprowadził do KPC rozwiązania mające zapobiegać przedkładaniu
przez strony zawyżonych rachunków za mediację i żądania rozliczania ich w ramach kosztów procesu. W tym
celu nowelizacja ogranicza wysokość wynagrodzenia mediatora podlegającego rozliczeniu (art. 98 1 § 1 KPC).
Stosowane stawki określane będą w drodze rozporządzenia, wydawanego przez Ministra Sprawiedliwości na mocy
art. 981 § 4 KPC. Oznacza to, że strony postępowania będą mogły zapłacić mediatorowi dowolnie ustaloną wysokość
wynagrodzenia, jednakże ewentualne zasądzenie od drugiej strony zwrotu kosztów procesu nie będzie mogło
przekroczyć wysokości ustalonej we wspomnianym rozporządzeniu.
Artykuł 981 § 1 KPC wyraźnie wskazuje, że do niezbędnych kosztów procesu zaliczane są koszty mediacji
prowadzonej na skutek skierowania przez sąd. Przy czym przysługujące mediatorowi wynagrodzenie i zwrot
wydatków nie mogą być wyższe niż stawki wynagrodzenia i zwrotu określone w rozporządzeniu Ministra
Sprawiedliwości. Minister, ustalając stawki wynagrodzenia i wydatków podlegające zwrotowi będzie brał pod uwagę
rodzaj sprawy i wartość przedmiotu sporu oraz sprawny przebieg postępowania mediacyjnego, a także niezbędne
wydatki związane z prowadzeniem mediacji (art. 981 § 4 KPC). Warto zauważyć, że zgodnie z art. 1835 § 1 KPC
mediator może wyrazić zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia.
Omawiane przepisy wejdą w życie 7.11.2019 r.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadza rozwiązania mające zapobiegać nadużyciom i zawyżaniu kosztów mediacji. Stawki wynagrodzenia mediatora będą ustalane przez Ministra Sprawiedliwości. Mediatorzy mogą prowadzić mediacje bez wynagrodzenia. Nowe przepisy wejdą w życie 7.11.2019 r.