Rozpoznanie apelacji w postępowaniu cywilnym po nowelizacji
Nowelizacja ustawy Kodeks postępowania cywilnego wprowadziła szereg zmian związanych z rozpoznawaniem apelacji w postępowaniu cywilnym. M.in. poszerzono katalog przesłanek rozpatrywania apelacji przez sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym oraz wprowadzono możliwość przeprowadzenia dowodu przez jednego sędziego. Zmieniono również zakres treści uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego.
Tematyka: rozpoznanie apelacji, postępowanie cywilne, nowelizacja KPC, sąd odwoławczy, posiedzenie niejawnem, treść uzasadnienia wyroku
Nowelizacja ustawy Kodeks postępowania cywilnego wprowadziła szereg zmian związanych z rozpoznawaniem apelacji w postępowaniu cywilnym. M.in. poszerzono katalog przesłanek rozpatrywania apelacji przez sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym oraz wprowadzono możliwość przeprowadzenia dowodu przez jednego sędziego. Zmieniono również zakres treści uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego.
Obszerna nowelizacja ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako KPC) dokonana ustawą z dnia 4.7.2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469), dotyczy m.in. nowych rozwiązań związanych z rozpoznawaniem apelacji w postępowaniu cywilnym. • Apelację stronie przeciwnej będzie doręczał sąd odwoławczy (art. 373 1 KPC). • Poszerzeniu uległ katalog przesłanek rozpatrywania apelacji przez sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym. • Jeżeli okoliczności sprawy nie wymagają, by dowód został przeprowadzony przed sądem odwoławczym w pełnym składzie trzech sędziów, dowód może przeprowadzić jeden z nich, a dwaj pozostali mogą się zająć czynnościami w innych sprawach (art. 367 KPC). • Art. 387 § 21 KPC przewiduje zmiany w zakresie treści uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego. Doręczenie odpisu apelacji stronie przeciwnej W wyniku zmian w procedurze cywilnej, które dotyczą przekazania sądowi odwoławczemu prowadzenia postępowania międzyinstancyjnego, w tym zwłaszcza kontroli apelacji, to na sądzie odwoławczym spoczął obowiązek doręczenia odpisu apelacji stronie przeciwnej. Doręczenie to zarządzać będzie przewodniczący, przy czym zawierać ono także powinno pouczenie o treści art. 374 KPC, zgodnie z którym sąd II instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym w razie cofnięcia cofnięcia apelacji. Strona przeciwna może wnieść odpowiedź na apelację w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia odpisu apelacji (art. 3731 KPC). Zmiany w zakresie trybu procedowania sądu odwoławczego - posiedzenie niejawne Omawiana nowelizacja sięga w tym zakresie po rozwiązania znane w postępowaniu w I instancji (art. 1481 § 1 KPC). Chodzi o poszerzenie zakresu możliwości rozpoznawania apelacji przez sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym o nowe przesłanki. Dzięki nowelizacji KPC możliwe będzie rozpoznanie apelacji przez sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym, nie tylko w przypadku cofnięcia pozwu, cofnięcia apelacji i nieważności postępowania, ale również w sytuacji, gdy przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, a żadna ze stron nie skorzystała z prawa do żądania przeprowadzenia rozprawy (art. 374 i art. 375 KPC). Ponadto warto podkreśli, że apelacja od wyroku oddalającego pozew oczywiście bezzasadny również podlegać będzie rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym (art. 3671 w związku z art. 1911 KPC). Na posiedzeniu niejawnym sąd odwoławczy orzeka w składzie jednego sędziego – z wyjątkiem wydania wyroku. Nową możliwością, jaką wprowadza omawiana nowelizacja KPC, jest dopuszczenie sytuacji, w której w postępowaniu przed sądem odwoławczym, dowód może przeprowadzić jeden z sędziów, podczas gdy dwaj pozostali zajmą się czynnościami w innych sprawach. Stosowne regulacje przewiduje art. 367 KPC. Zmiany w zakresie treści uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego Ustawodawca uznał, że dotychczasowa praktyka wskazuje na konieczność uszczegółowienia przepisów w zakresie obligatoryjnej i fakultatywnej treści uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego, tak aby nie dochodziło w przyszłości do rozbieżności w praktyce orzeczniczej. Nowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 387 § 2 1 KPC. Pociąga to za sobą konieczność uchylenia przepisów art. 50510 § 2 KPC. Wspomniane zmiany przewidują, że w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wskazanie faktycznej podstawy rozstrzygnięcia może zostać ograniczone do stwierdzenia, że sąd drugiej instancji przyjął za własne ustalenia sądu pierwszej instancji, chyba że sąd drugiej instancji zmienił lub uzupełnił te ustalenia. W sytuacji, gdy sąd drugiej instancji przeprowadził postępowanie dowodowe lub odmiennie ocenił dowody przeprowadzone przed sądem pierwszej instancji, uzasadnienie powinno także zawierać ustalenie faktów, które sąd drugiej instancji uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Warto podkreślić, że zgodnie z art. 387 § 21 KPC wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa powinno objąć ocenę poszczególnych zarzutów apelacyjnych, a poza tym może ograniczyć się do stwierdzenia, że sąd drugiej instancji przyjął za własne oceny sądu pierwszej instancji.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadziła istotne zmiany dotyczące rozpoznawania apelacji w postępowaniu cywilnym. Poszerzono zakres możliwości sądu odwoławczego na posiedzeniu niejawnym oraz uszczegółowiono treść uzasadnienia wyroku. Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie procedur sądowych i uniknięcie rozbieżności w praktyce orzeczniczej.