Poszerzenie zakresu spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego
Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego ma na celu uszczegółowienie przepisów dotyczących postępowania uproszczonego. Nowelizacja precyzuje, że w postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie oraz roszczenia z rękojmi lub gwarancji o niskiej wartości przedmiotu sporu. Postępowanie to ma być stosowane do spraw o mniejszej wartości przedmiotu sporu, gdzie istnieje jeden jasno określony stosunek prawny.
Tematyka: postępowanie uproszczone, Kodeks postępowania cywilnego, nowelizacja, sprawy o świadczenie, roszczenia z rękojmi, gwarancja, wartość przedmiotu sporu
Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego ma na celu uszczegółowienie przepisów dotyczących postępowania uproszczonego. Nowelizacja precyzuje, że w postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie oraz roszczenia z rękojmi lub gwarancji o niskiej wartości przedmiotu sporu. Postępowanie to ma być stosowane do spraw o mniejszej wartości przedmiotu sporu, gdzie istnieje jeden jasno określony stosunek prawny.
Podstawą do wyodrębnienia zakresu spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pozostaje przedmiot powództwa. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk 3137), skierowany 5.07.2019 r. do podpisu Prezydenta, uszczegóławia przepisy ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1360, ze zm., dalej jako KPC) w tym zakresie. • W postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie oraz sprawy o roszczenia z rękojmi lub gwarancji o niskiej wartości przedmiotu sporu (art. 5051 KPC). • Postępowania uproszczonego nie stosuje się do spraw rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym. Ustawodawca założył, że postępowanie uproszczone może być stosowane do rozpoznawania spraw, w których orzeczenia potwierdzają istnienie stosunku prawnego oraz wywodzą z niego konsekwencje w postaci długów lub wierzytelności. Ponadto postępowanie uproszczone, ze względu na mniejszą drobiazgowość w ustalaniu faktów, powinno być stosowane do rozpoznawania spraw o mniejszej wartości przedmiotu sporu. Dlatego też do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym powinny być kierowane sprawy o świadczenie, zarówno pieniężne, jak i niepieniężne, bez względu na podstawę prawną tego świadczenia i na charakter zaangażowanych podmiotów. Postępowanie uproszczone nie będzie miało natomiast zastosowania do spraw, w których orzeczenia kształtowałyby prawa podmiotowe - o ustalenie i o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa. Zdaniem ustawodawcy mają one zbyt dużą wagę, by podporządkować sposób ich rozstrzygnięcia wymogom postępowania uproszczonego. Ponadto spod rozpoznania w powództwie uproszczonym wyłączone zostały sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym. Art. 5051 § 1 KPC precyzuje, że w postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia z rękojmi lub gwarancji – jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty. Warto podkreślić, że zgodnie z art. 5051 § 3 KPC, w uzasadnionych przypadkach, sąd może rozpoznać sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, jeżeli może to przyczynić się do rozwiązania sporu. Sprawy nie rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym Nowelizacja KPC dość szczegółowo określa sprawy, które nie mogą być rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym. Zgodnie ze zmienionym art. 5051 § 2 KPC należą do nich: • sprawy należące do właściwości sądów okręgowych, • sprawy małżeńskie i ze stosunków między rodzicami a dziećmi, • sprawy z zakresu prawa pracy rozpoznawane z udziałem ławników, • sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw wymienionych w art. 4778 § 2 pkt 1–4 i spraw o rentę.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadza klarowne kryteria dotyczące zakresu spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Spory o wartości do dwudziestu tysięcy złotych, związane ze świadczeniami czy roszczeniami z rękojmi lub gwarancji, mogą być objęte postępowaniem uproszczonym, z pominięciem spraw bardziej skomplikowanych.