Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie i wykładnię wyroku

Nowelizacja KPC wprowadzona ustawą z dnia 4.7.2019 r. wprowadza zmiany w zakresie składania wniosków o sprostowanie, uzupełnienie czy wykładnię wyroku. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego precyzują instytucje sprostowania, uzupełnienia i wykładni wyroku, a także procedury związane z tymi działaniami. Warto zwrócić uwagę na kwestie dotyczące sprostowania niedokładności, błędów pisarskich czy rachunkowych w wyroku oraz możliwość uzupełnienia wyroku przez strony. Zagadnienia te są istotne dla właściwego funkcjonowania postępowania cywilnego.

Tematyka: sprostowanie wyroku, uzupełnienie wyroku, wykładnia wyroku, Kodeks postępowania cywilnego, postępowanie sądowe, sprostowanie błędów, uzupełnienie orzeczenia, procedury sądowe

Nowelizacja KPC wprowadzona ustawą z dnia 4.7.2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469) ma wprowadzić zmiany w zakresie składania
wniosków o sprostowanie, uzupełnienie czy wykładnię wyroku. Niedopuszczalny będzie wniosek
o sprostowanie, uzupełnienie czy wykładnię wyroku złożony jedynie dla zwłoki w postępowaniu. Wniosek
złożony jedynie dla zwłoki pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności.
Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują instytucje sprostowania, uzupełnienia i wykładni wyroku.
Stosowne regulacje zawierają odpowiednie przepisy art. 350–352 KPC. Możliwość sprostowania wyroku daje art. 350
KPC stanowiący, że sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub
inne oczywiste omyłki. O sprostowaniu umieszcza się wzmiankę na oryginale wyroku, a na żądanie stron także na
udzielonych im wypisach. Dalsze odpisy i wypisy powinny być zredagowane w brzmieniu uwzględniającym
postanowienie o sprostowaniu (nowe brzmienie § 2). Jeżeli sprawa toczy się przed sądem II, sąd ten może
z urzędu sprostować wyrok I instancji.
Uzupełnienie wyroku możliwe jest natomiast na podstawie art. 351 KPC, który określa, że strona może w ciągu
dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu - od jego doręczenia, zgłosić
wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie
zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
Wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów lub natychmiastowej wykonalności sąd może rozpoznać na
posiedzeniu niejawnym. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy
wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności.
Przepis art. 352 KPC daje natomiast możliwość wykładni wyroku (Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga
postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu
niejawnym).
Jedynym ze znanych w praktyce sposobów obstrukcji jest składanie przez stronę szeregu wniosków
o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wydanego już w sprawie wyroku. Takie działanie, jak wskazuje
projektodawca nie jest w stanie wpłynąć na formalny wynik sprawy, skoro treść wyroku nie może już zostać
zmieniona, można jednak w ten sposób faktycznie zablokować uzyskanie przez stronę, która wygrała, tytułu
wykonawczego, a tym samym – odwlec konieczność wykonania zasądzonego obowiązku. Każdy wniosek sąd jest
bowiem obowiązany rozpoznać, co wymaga pewnego czasu – a w tym czasie wykonanie wyroku, nawet
prawomocnego, jest niemożliwe z przyczyn faktycznych: braku dostępu do akt oczekujących u sędziego na wydanie
rozstrzygnięcia. Składane wnioski często więc są narzędziem gry na zwłokę.
Wprowadzony nowelizacją art. 3501 KPC stanowi, że niedopuszczalny jest wniosek o sprostowanie wyroku złożony
jedynie dla zwłoki w postępowaniu. Za wniosek złożony jedynie dla zwłoki w postępowaniu uważa się drugi i dalszy
wniosek złożony przez tę samą stronę co do tego samego wyroku, chyba że okoliczności sprawy wykluczają tę
ocenę. Wniosek taki pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności. To samo dotyczy pism
związanych z jego złożeniem. O pozostawieniu wniosku i pism związanych z jego złożeniem zawiadamia się stronę
wnoszącą tylko raz – przy złożeniu pierwszego pisma. Przepisy te stosuje się odpowiednio do wniosku
o uzupełnienie i o wykładnię wyroku.
Jak wyjaśnia projektodawca w uzasadnieniu do ustawy pierwszy wniosek złożony przez stronę należy traktować jako
złożony w dobrej wierze, jednak już każdy kolejny powinien w pierwszej kolejności podlegać ocenie pod kątem, czy
składając go strona nie zmierza w rzeczywistości jedynie do zwłoki w postępowaniu. Działanie dla zwłoki należy
podejrzewać jednak tylko w przypadku złożenia kolejnego wniosku o rozstrzygnięcie tego samego rodzaju.
Natomiast, logicznie rzecz biorąc, złożenie przez stronę nawet kilku wniosków, ale o odmienne rodzajowo
rozstrzygnięcia nie musi świadczyć o grze strony na zwłokę. Każde z takich rozstrzygnięć ma bowiem inne znaczenie
i nie muszą się wzajemnie wykluczać.

Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie postępowania cywilnego poprzez precyzyjne regulacje dotyczące sprostowania, uzupełnienia i wykładni wyroku. Konieczne jest zrozumienie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego związanych z tymi instytucjami, aby skutecznie korzystać z możliwości ich stosowania. Zapobieganie nadużyciom w postaci składania wniosków dla zwłoki jest kluczowym elementem prawidłowego funkcjonowania systemu sądowniczego.