Plan rozprawy w postępowaniu cywilnym
Projekt ustawy o zmianie kodeksu postępowania cywilnego wprowadza instytucję planowania rozprawy w celu przyspieszenia postępowania i ograniczenia spraw rozpoznawanych na rozprawie. Plan rozprawy stanowi harmonogram działań sądu i strony mogą mieć realny wpływ na przebieg postępowania. Zmiany do planu rozprawy możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Tematyka: plan rozprawy, postępowanie cywilne, kodeks postępowania cywilnego, harmonogram rozprawy, zmiany do planu rozprawy, sporządzenie nowego planu, twierdzenia i dowody, przyspieszenie postępowania
Projekt ustawy o zmianie kodeksu postępowania cywilnego wprowadza instytucję planowania rozprawy w celu przyspieszenia postępowania i ograniczenia spraw rozpoznawanych na rozprawie. Plan rozprawy stanowi harmonogram działań sądu i strony mogą mieć realny wpływ na przebieg postępowania. Zmiany do planu rozprawy możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Projekt ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wprowadza nieznaną dotąd na gruncie procedury cywilnej instytucję planowania rozprawy, której głównym celem ma być przyspieszenie postępowania i ograniczenie spraw rozpoznawanych na rozprawie. Główne założenia: • Jeżeli nie uda się rozwiązać sporu, na posiedzeniu przygotowawczym będzie sporządzany plan rozprawy. • Zmiany do planu rozprawy i sporządzenie nowego tylko w wyjątkowych sytuacjach. • Twierdzenia i dowody zgłoszone po zatwierdzeniu planu rozprawy podlegają, co do zasady pominięciu. Plan rozprawy sporządzany będzie, jeżeli nie uda się rozwiązać sporu, na posiedzeniu przygotowawczym W przypadku części sporów sądowych nie ma możliwość dojście do kompromisu pomiędzy stronami na posiedzeniu przygotowawczym. Wówczas powinien zostać na nim przygotowany plan rozprawy (projektowany art. 205 5 § 1 KPC. Plan ten stanowi dokument sui generis, niebędący orzeczeniem sądu (projektowany art. 20510 § 4 KPC), choć w pewnym zakresie je zastępującym (proj. art. 2059 § 1 KPC). Tak ustalony harmonogram rozprawy, jak wskazuje projektodawca pozwoli stronom przede wszystkim uzyskać realny wpływ na kształtowanie przebiegu postępowania, dzięki czemu nie tylko poczują się współgospodarzami postępowania, ale przede wszystkim będą współodpowiedzialne za jego przebieg. Co więcej, strony zawczasu poznają plan oraz sposób rozpoznania ich sprawy. Plan rozprawy stanowić będzie harmonogram dalszego działania sądu. W myśl znowelizowanego art. 206 KPC przewodniczący i sąd będę podejmować czynności w sprawie tak, aby przebiegła zgodnie z planem rozprawy. Przewodniczący obowiązany będzie również do wyznaczania terminów posiedzeń w sprawie zgodnie z planem rozprawy. Plan rozprawy zawiera rozstrzygnięcia, co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym zakresie postanowienie dowodowe Rozstrzygnięcia co do dowodów mają być jedyną obligatoryjną częścią planu rozprawy i będą zastępować w tym zakresie postanowienia dowodowe (projektowany art. 205 9 § 1 KPC). Jeżeli będzie to potrzebne, plan rozprawy obejmować będzie również inne kwestie o istotnym znaczeniu dla sprawnego rozpoznania sprawy. Mogą one zostać ujęte w planie rozprawy zarówno na wniosek którejkolwiek ze stron, jak i z inicjatywy sądu (projektowany art. 2059 § 2 KPC). Inne kwestie o istotnym znaczeniu to: 1) dokładne określenie przedmiotów żądań stron, w tym rozmiar dochodzonych świadczeń wraz z należnościami ubocznymi; 2) dokładnie określone zarzuty, w tym formalne; 3) ustalenie, które fakty i oceny prawne pozostają między stronami sporne; 4) terminy posiedzeń i innych czynności w sprawie; 5) kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz roztrząsania wyników postępowania dowodowego; 6) termin zamknięcia rozprawy lub ogłoszenia wyroku; 7) rozstrzygnięcia innych zagadnień, o ile są niezbędne do prowadzenia postępowania. W planie rozprawy można się odwoływać do pism procesowych stron. Plan rozprawy ustalany jest ze stronami, zatwierdza go przewodniczący W myśl projektowanego art. 20510 KPC spory co do poszczególnych zagadnień objętych planem rozprawy rozstrzyga przewodniczący. Plan rozprawy podpisują strony. Odmowę złożenia podpisu przez stronę odnotowuje się w planie. Przewodniczący zatwierdza plan rozprawy. Plan rozprawy stanowi załącznik do protokołu posiedzenia przygotowawczego. Do planu rozprawy stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzeniu. Plan rozprawy z urzędu doręcza się stronom. Doręczenie stronie planu rozprawy zastępuje zawiadomienie jej o terminach posiedzeń i innych czynności objętych planem. Jeżeli plan obejmuje obowiązki, które strona musi wykonać osobiście, w szczególności stawienie się w celu udziału w czynnościach wymagających jej osobistego stawiennictwa, doręcza się go także bezpośrednio stronie. O skutkach tych należy stronę pouczyć. Zmiany do planu rozprawy i sporządzenie nowego tylko w wyjątkowych sytuacjach W razie dezaktualizacji bądź zaistnienia istotnej potrzeby możliwa będzie zmiana bądź sporządzenie nowego planu rozprawy z tym jednak zastrzeżeniem, że nie będzie to powodowało otwarcia terminu do zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów. W myśl projektowanego art. 20511 KPC jeżeli plan rozprawy stał się nieaktualny, sąd może w drodze postanowienia dokonać w nim zmiany. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłucha stron, informując je jednocześnie o zakresie zamierzonej zmiany. Jeżeli choć jedna ze stron sprzeciwi się zamierzonej przez sąd zmianie, przeprowadza się kolejne posiedzenie przygotowawcze. Nie dotyczy to przypadku, w którym zmiana planu rozprawy obejmuje jedynie wyznaczenie dodatkowych terminów przesłuchania objętych planem świadków, biegłych lub stron. W razie istotnej potrzeby można sporządzić nowy plan rozprawy. W takim przypadku przeprowadzenie kolejnego posiedzenia przygotowawczego jest obowiązkowe. Pierwotny plan rozprawy traci moc w części, w której nowy plan jest odmienny. Zmiana planu rozprawy lub wyznaczenie kolejnego posiedzenia przygotowawczego nie powoduje otwarcia terminu do zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów. Twierdzenia i dowody zgłoszone po zatwierdzeniu planu rozprawy podlegają, co do zasady pominięciu Jeżeli wyznaczono posiedzenie przygotowawcze, strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej do chwili zatwierdzenia planu rozprawy. Twierdzenia i dowody zgłoszone po zatwierdzeniu planu rozprawy podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Nowelizacja wprowadza zatem znaczne ograniczenia czasowe w przedstawianiu twierdzeń i dowodów próbując w ten sposób uniknąć opóźnień w procesie przy jednoczesnym zapewnieniu spójności nieprzerwanej pracy sądu.
Zmiany do planu rozprawy lub sporządzenie nowego planu są dopuszczalne jedynie w wyjątkowych sytuacjach, bez otwierania terminu na zgłaszanie nowych twierdzeń i dowodów. Twierdzenia i dowody po zatwierdzeniu planu podlegają zasadniczo pominięciu, chyba że strona uzasadni ich późniejsze powołanie.