Pismo niebędące pozwem a ograniczenie nadużyć prawa procesowego
Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego ma na celu ograniczenie nadużyć prawa procesowego. Jedną z proponowanych zmian jest możliwość zwrotu pisma niebędącego pozwem, które nie zawiera żądania rozstrzygnięcia sporu cywilnego bez dalszych czynności. Nowelizacja ma zablokować takie praktyki, które służyły opóźnianiu postępowań sądowych lub wyrażaniu negatywnych stanowisk. Projektowane przepisy mają zapobiec nadużyciom i ułatwić stronie uzyskanie porady prawnej w zrozumiały sposób.
Tematyka: nowelizacja, Kodeks postępowania cywilnego, nadużycia prawa procesowego, zwrot pisma, żądanie rozstrzygnięcia sporu, zażalenie, sąd drugiej instancji, postępowanie sądowe
Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego ma na celu ograniczenie nadużyć prawa procesowego. Jedną z proponowanych zmian jest możliwość zwrotu pisma niebędącego pozwem, które nie zawiera żądania rozstrzygnięcia sporu cywilnego bez dalszych czynności. Nowelizacja ma zablokować takie praktyki, które służyły opóźnianiu postępowań sądowych lub wyrażaniu negatywnych stanowisk. Projektowane przepisy mają zapobiec nadużyciom i ułatwić stronie uzyskanie porady prawnej w zrozumiały sposób.
Jednym z celów nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego jest ograniczenie nadużyć prawa procesowego. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk 3137) przewiduje w tym zakresie m.in. możliwość zwrócenia pisma niebędącego pozwem bez nadania mu biegu. • Zgodnie z projektowanym art. 1861 § 1 KPC, pismo, które zostało wniesione jako pozew, a z którego nie wynika żądanie rozstrzygnięcia sporu o charakterze sprawy cywilnej, przewodniczący będzie mógł zwrócić bez żadnych dalszych czynności. • Od zwrotu pisma wnoszącemu będzie przysługiwało zażalenie do sądu drugiej instancji. Wnoszenie jako pozwu pisma niezawierającego żądania rozpoznania sprawy sądowej jest jednym ze sposobów, który strony wykorzystywały do tej pory jako metodę opóźniania rozpoznania sprawy. Czasem też zdarzało się, że pismo takie wnosiła osoba bez znajomości przepisów prawa lub ktoś, kto pismem chciał wyrazić swój negatywny stosunek do jakiegoś zjawiska lub osoby. Pisma te nie muszą być zatytułowane „pozew” lub „wniosek”, wystarczy, że tworzą pozór potrzeby nadania im biegu przewidzianego odpowiednią procedurą. W aktualnym stanie prawnym pisma tego rodzaju sąd zobowiązany jest traktować, jakby pozwem były, w związku z czym musi nadać im bieg, w szczególności poprzez zmuszenie wnoszącego do postawienia żądania. Ustawodawca, uzasadniając potrzebę wprowadzenia w KPC stosownych rozwiązań, przeciwdziałających przedkładaniu tego typu pism przez strony, podkreślił, że „w dzisiejszych realiach społecznych strona z łatwością może uzyskać poradę prawną – także bezpłatną – w zakresie potrzeby wniesienia pozwu lub wniosku, a jeżeli potrzeba taka istnieje, to także sformułowania żądania w zrozumiały sposób”. W związku z tym omawiana nowelizacja KPC nie dopuszcza już pomocy sądu w formułowaniu żądań w tego typu pismach niebędących pozwem. Projektowane w tym zakresie przepisy znajdą się w art. 1861 § 1 KPC, zgodnie z którym pismo, które zostało wniesione jako pozew, a z którego nie wynika żądanie rozstrzygnięcia sporu o charakterze sprawy cywilnej, przewodniczący zwraca wnoszącemu bez żadnych dalszych czynności, chyba że wyjątkowe okoliczności uzasadniają nadanie mu biegu. Oczywiście nowelizacja przewiduje możliwość złożenia zażalenia na zwrot takiego pisma. Zgodnie z projektowanymi zmianami art. 394 § 1 KPC, na zwrot pisma wniesionego jako pozew, z którego nie wynika żądanie rozpoznania sprawy, stronie przysługiwać będzie zażalenie do sądu II instancji na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie. Ponadto stronie przysługiwać będzie zażalenie na postanowienia sądu I instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem będzie zwrot pisma.
Nowe przepisy mają na celu zapobieżenie nadużyciom w postępowaniu sądowym poprzez możliwość zwrotu pisma niebędącego pozwem bez konieczności nadawania mu biegu. Stronie przysługuje zażalenie do sądu II instancji na decyzje sądu pierwszej instancji kończące postępowanie. Nowelizacja ma usprawnić procesy sądowe i zwiększyć przejrzystość wymagań procesowych.