Po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego sprawy będą rozstrzygane podczas jednej rozprawy
Planowana nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego zakłada wprowadzenie nowego modelu postępowania w sprawach cywilnych, opartego o rozstrzyganie spraw na jednej rozprawie. Rozprawy poprzedzać będzie postępowanie przygotowawcze, a sam ich przebieg podporządkowany zostanie planowi rozprawy - przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Tematyka: nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, rozstrzyganie spraw na jednej rozprawie, postępowanie przygotowawcze, stawiennictwo świadków, braki dowodów, aktualizacja planu rozprawy, zarządzenia przewodniczącego, wyznaczenie terminów posiedzeń
Planowana nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego zakłada wprowadzenie nowego modelu postępowania w sprawach cywilnych, opartego o rozstrzyganie spraw na jednej rozprawie. Rozprawy poprzedzać będzie postępowanie przygotowawcze, a sam ich przebieg podporządkowany zostanie planowi rozprawy - przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Planowana nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego zakłada wprowadzenie nowego modelu postępowania w sprawach cywilnych, opartego o rozstrzyganie spraw na jednej rozprawie. Rozprawy poprzedzać będzie postępowanie przygotowawcze, a sam ich przebieg podporządkowany zostanie planowi rozprawy - przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk 3137). • Zgodnie ze zmienionym art. 2061 KPC sprawy w postępowaniach cywilnych powinny być rozstrzygane na jednej rozprawie. • Każda spraw powinna być w razie potrzeby poprzedzona posiedzeniem przygotowawczym (proj. art. 205 4 § 3 KPC). • Po zakończeniu posiedzenia przygotowawczego procedowanie ze sprawą będzie przebiegało według planu rozprawy (zmienione art. 206 i art. 208 § 1 KPC). • Omawiane zmiany dotyczą nowelizacji art. 206, 208 i 212 KPC oraz dodania nowych art. 20511 i 2061. Zapewnienie stawiennictwa świadków Niestawiennictwo świadków lub biegłych oraz braki w dowodach to, zdaniem ustawodawcy, dwa najpoważniejsze zagrożenia dla szybkiego rozstrzygania spraw, co do zasady, na jednej rozprawie. Dlatego też w nowelizacji KPC zaproponowano szereg zmian przeciwdziałającym niestawiennictwu świadków: • wzmocnienie systemu doręczeniowego poprzez powołanie sądowej służby doręczeniowej lub zobowiązanie stron do zapewnienia obecności świadków; • wprowadzenie bezwzględnych sankcji za niestawiennictwo; • podniesienie wysokości kar; • podniesienie wysokości rekompensat za stawiennictwo w sądzie. Braki dowodów Braki w postępowaniu dowodowym wiążą się zazwyczaj z nienadesłaniem dokumentów, o które wezwał sąd lub też trudnościami z uzyskaniem ich od organów państwowych. Aby zmotywować strony do przedkładania wszystkich niezbędnych dokumentów już na etapie postępowania przygotowawczego, zobowiązane będą one, w przypadku braku dokumentów, do przedłożenia zaświadczenia o niemożności ich uzyskania. Sąd będzie wzywał dany organ do nadesłania dokumentów, dopiero po wykazaniu przez stronę, że sama tego dokumentu otrzymać od organu nie może (proj. art. 187 § 2 pkt 4 KPC). W przeciwnym razie sąd zadecyduje o pominięciu danego dokumentu. Ma to na celu wymuszenie na obywatelach przygotowania się do rozprawy zarówno od strony prawnej, jak i faktycznej. Zdaniem ustawodawcy, należy wdrożyć zasadę, że „strona przychodzi do sądu i przedkłada sądowi do dyspozycji zebrany materiał dowodowy. Sąd ma, zdaniem ustawodawcy, ten materiał ocenić i dać temu wyraz w postaci orzeczenia. Poszukiwanie dowodów w postępowaniu przed sądem winno być zasadniczo niedopuszczalne”. W przypadku nieprzedstawiania niezbędnych dokumentów przez inne osoby, środkiem zaradczym mają być wysokie sankcje finansowe. Aktualizacja i zmiana planu rozprawy W przypadku zaistnienia przyczyn losowych, wpływających na zmianę terminów, możliwa jest aktualizacja planu rozprawy lub nawet przygotowanie nowego planu. W aktualizacji lub przygotowaniu nowego planu rozprawy powinny uczestniczyć wszystkie strony postępowania, czy to poprzez wysłuchanie, czy udział w kolejnym posiedzeniu przygotowawczym (proj. art. 205 11 § 1 i 2 KPC). Należy podkreślić, że zmiany planu rozprawy czy wyznaczenie kolejnego posiedzenia przygotowawczego nie będą powodować otwarcia po raz kolejny terminu do zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów (proj. art. 20511 § 4 i 2053 § 3 KPC). Plan rozprawy może stać się nieaktualny w przypadku istotnego zaburzenia lub całkowitego rozbicia zaplanowanych czynności z przyczyn losowych, jak np. długotrwała choroba lub wypadek sędziego czy pełnomocnika strony. Ustawodawca dopuszcza także sytuacje, gdy plan rozprawy będzie nieaktualny w powodu zmian podmiotowych lub istotnych zmian przedmiotowych w procesie, o ile wyniknie z nich konieczność przedstawienia przez strony nowych twierdzeń i dowodów oraz rozstrzygnięcia przez sąd co do nich. W efekcie dojdzie wówczas do konieczności ponownego zaplanowania rozprawy. Zarządzenia przewodniczącego Narzędziem pomocnym w zapewnieniu rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym posiedzeniu mają być zarządzenia przewodniczącego. Ich celem jest usunięcie wszelkich znanych przeszkód na drodze do tego, by sprawa została jak najszybciej rozstrzygnięta (proj. art. 2061 KPC). Podstawę do wydawania zarządzeń przygotowawczych stanowi plan rozprawy, a w przypadku jego braku - pozew i inne pisma procesowe (znowelizowany art. 208 § 3 KPC). Wyznaczenie terminów posiedzeń Zdaniem ustawodawcy, dotychczasowa praktyka pokazuje, że szczególne znaczenie dla szybkości rozstrzygnięcia danej sprawy ma wyznaczenie dogodnych terminów posiedzeń. Dlatego też nowelizacja KPC przewiduje, że to strony powinny zaplanować dogodne terminy posiedzeń w planie rozprawy. W przypadku braku planu rozprawy, terminy czynności sądu i przewodniczącego powinny zostać wyznaczone możliwie najwcześniej (zmieniony art. 206 KPC).
Narzędziem pomocnym w zapewnieniu rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym posiedzeniu mają być zarządzenia przewodniczącego. Ich celem jest usunięcie wszelkich znanych przeszkód na drodze do tego, by sprawa została jak najszybciej rozstrzygnięta. Wyznaczenie dogodnych terminów posiedzeń ma kluczowe znaczenie dla szybkości postępowania - przewiduje nowelizacja KPC.