Wniosek o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego ze względu na istnienie w przeszłości relacji służbowych z uczestnikami postępowania

Związki sędziego Sądu Najwyższego z uczestnikami postępowania nie stanowią podstawy do jego wyłączenia od rozpoznania sprawy - tak orzekł Sąd Najwyższy. Sprawa dotyczyła wniosku o wyłączenie sędziego T.D. związku z jego relacjami służbowymi z innymi sędziami ubiegającymi się o stanowiska sędziowskie. Sąd uznał, że brak jest podstaw do wyłączenia sędziego z orzekania.

Tematyka: wyłączenie sędziego, Sąd Najwyższy, relacje służbowe, bezstronność, postępowanie sądowe, etyka sędziowska

Związki pomiędzy sędzią Sądu Najwyższego a sędziami, których dotyczy sprawa rozpoznawana przez Sąd
Najwyższy, ograniczone do określonej w ustawie relacji służbowej, o charakterze zewnętrznym, nie związanej
ze znajomością osobistą, nie są przesłanką do wyłączenia sędziego Sądu Najwyższego od orzekania
w sprawie na żądanie tego sędziego – stwierdził Sąd Najwyższy.
Stan faktyczny
Wyznaczony do rozpoznania sprawy z odwołania A.O. od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w przedmiocie
przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na trzy stanowiska sędziego sądu apelacyjnego sędzia
Sądu Najwyższego T.D. złożył wniosek o wyłączenie go od jej rozpoznania. We wniosku wskazał, że w gronie osób
ubiegających się o powołanie na stanowiska sędziowskie znajdują się m.in. dwaj sędziowie, z których jeden jest
odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru nad komornikami, zaś drugi w ramach swoich obowiązków przeprowadzał
wizytację w prowadzonej w przeszłości przez sędziego T.D. kancelarii komorniczej.
Z uzasadnienia SN
Sąd Najwyższy oddalił wniosek. Zgodnie z art. 49 KPC, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek
strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do
bezstronności sędziego w danej sprawie. SN wskazał, że celem tej regulacji jest wyeliminowanie nie tylko
wątpliwości stron, ale także wątpliwości samego sędziego, który może obawiać się, że jego rozstrzygnięcie
nie będzie wolne od subiektywizmu. Poza tym, ta instytucja ma zagwarantować brak jakichkolwiek podejrzeń,
że na rozstrzygnięcie konkretnej sprawy przez określonego sędziego wpływ mają jakiekolwiek czynniki
zewnętrzne, ograniczające swobodę w kształtowaniu tego rozstrzygnięcia.
Sąd Najwyższy stwierdził, że z uzasadnienia wniosku sędziego T.D. nie wynika, czy i jakie czynności nadzorcze były
realizowane wobec niego przez wskazanych wyżej sędziów, jak przebiegały i jakie były ich konsekwencje. Sędzia
T.D. nie twierdził też, że na skutek sprawowania nadzoru nad wykonywaniem przez niego czynności zawodowych
przez tych sędziów powstały jakieś negatywne czy pozytywne skutki w sferze zawodowej czy osobistej. Nie powołuje
się na związane z faktem realizacji nadzoru odczucia niechęci czy wdzięczności, ani na jakąkolwiek relację osobistą
z nadzorującymi go w czasie prowadzenia kancelarii komorniczej sędziami.
Sąd Najwyższy zakładając kompletność okoliczności wskazanych we wniosku o wyłączenie od orzekania
stwierdził, że wskazane relacje służbowe nie uzasadniają wyłączenia sędziego od rozpoznania sprawy.
Sprawowanie nadzoru przez Prezesa Sądu Apelacyjnego oraz podległego mu służbowo wizytatora, dotyczyło
wszystkich komorników na obszarze danej apelacji i nie były z nią związane jakiekolwiek szczególne
konsekwencje dla sędziego T.D., wykonującego wówczas zawód komornika sądowego. Zdaniem Sądu
Najwyższego w sprawie nie zachodzi okoliczność tego rodzaju, która uzasadniałaby wątpliwości co do
bezstronnego orzekania przez sędziego T.D.
Postanowienie SN z 4.4.2019 r., I NO 27/19

Sąd Najwyższy podkreślił, że celem wyłączenia sędziego jest zapewnienie bezstronności i eliminacja podejrzeń o wpływ zewnętrznych czynników na decyzje. W analizowanej sprawie Sąd uznał, że relacje służbowe sędziego T.D. nie stanowią przesłanki do wyłączenia go od rozpoznania sprawy. Decyzja SN stanowi istotne wyjaśnienie dotyczące zasad etyki sędziowskiej.