Ustawa z 12.4.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r. poz. 848)
Nowelizacja ustawy z 12.4.2018 r. wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu sądownictwa, dotykając m.in. procedury odwoławczej prezesów i wiceprezesów sądów oraz wieku przechodzenia sędziów w stan spoczynku. Nowe przepisy regulują także zwoływanie posiedzeń Krajowej Rady Sądownictwa i skład kolegium sądu okręgowego.
Tematyka: zmiany w sądownictwie, procedura odwoławcza, Krajowa Rada Sądownictwa, wiek sędziów, stan spoczynku
Nowelizacja ustawy z 12.4.2018 r. wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu sądownictwa, dotykając m.in. procedury odwoławczej prezesów i wiceprezesów sądów oraz wieku przechodzenia sędziów w stan spoczynku. Nowe przepisy regulują także zwoływanie posiedzeń Krajowej Rady Sądownictwa i skład kolegium sądu okręgowego.
Podpisana 2.5.2018 r. przez prezydenta nowelizacja wprowadza zmiany w aktach dotyczących sposobu funkcjonowania sądownictwa. Na jej mocy zmodyfikowane będą: procedura odwoławcza prezesów i wiceprezesów sądów, zasady zwoływania pierwszego posiedzenia KRS oraz wiek, w którym sędziowie przechodzą w stan spoczynku. • Ustawa wprowadza daleko idące zmiany w zakresie procedury odwoławczej prezesów i wiceprezesów sądów. • Doprecyzowano sposób zwoływania pierwszego posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa po zwolnieniu stanowiska przewodniczącego. • Ponadto zmodyfikowano przepisy odnoszące się do wieku, w jakim sędziowie przechodzą w stan spoczynku. 1. Ustawa z 27.7.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 23, dalej jako PrUSP) Zmodyfikowane zostały artykuły dotyczące procedury odwoławczej prezesów i wiceprezesów sądów. Na mocy artykułu 27 w postępowanie zaangażowane będzie kolegium właściwego sądu. Do tego gremium Minister Sprawiedliwości zwróci się z zamiarem odwołania wskazanej osoby wraz z pisemnym uzasadnieniem. Sędzia, którego dotyczy procedura może zostać na czas rozpatrywania sprawy zawieszony. Kolegium wyraża opinię po wysłuchaniu prezesa sądu lub wiceprezesa, którego dotyczy odwołanie. Pozytywna opinia upoważni ministra do przeprowadzenia odwołania. Taki sam skutek powstanie jeżeli opinia nie zostanie wydana w terminie 30 dni od przedstawienia przez Ministra Sprawiedliwości zamiaru odwołania. Negatywna opinia będzie dla szefa resortu wiążąca jeśli przedmiotową uchwałę kolegium sądu podejmie większością dwóch trzecich głosów. Osoba, której dotyczy zamiar odwołania nie bierze udziału w głosowaniu. Ponadto zmianie ulegnie skład kolegium sądu okręgowego, które będzie się składać z: prezesa sądu okręgowego, najstarszego służbą wiceprezesa sądu okręgowego, przedstawicieli sądów rejonowych z obszaru właściwości sądu okręgowego wybranych przez zebrania sędziów danego sądu rejonowego, po jednym z każdego sądu rejonowego, dwóch przedstawicieli sądu okręgowego wybranych przez zebranie sędziów spośród sędziów tego sądu. Nowelizacja dotknie także artykułu 69 § 1, na mocy którego sędzia przechodzić będzie w stan spoczynku z dniem ukończenia 65 roku życia. Z zastrzeżeniem, że zajmujące to stanowisko kobiety będą mogły na wniosek przejść w stan spoczynku po ukończeniu 60 lat. Staż pracy nie będzie brany pod uwagę. Osoba, która mimo osiągnięcia wskazanego wieku będzie zainteresowana dalszym zajmowaniem dotychczasowego stanowiska powinna złożyć stosowne oświadczenie Krajowej Radzie Sądownictwa, nie później niż na 6 miesięcy i nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed ukończeniem 65 roku życia. Deklarację należy uzupełnić zaświadczeniem o stanie zdrowia. Krajowa Rada Sądownictwa wyrazi zgodę, jeżeli będzie to uzasadnione interesem wymiaru sprawiedliwości lub ważnym interesem społecznym, w szczególności jeśli przemawiać za tym będzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego lub potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów. Uchwała KRS w omawianym zakresie jest ostateczna. 2. Ustawa z 12.5.2011r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2018 r. poz. 389, dalej KrRadSądU) Doprecyzowano sposób zwoływania pierwszego posiedzenia Rady po zwolnieniu stanowiska przewodniczącego. Kompetencja ta pozostaje w gestii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, jednakże wprowadzony został 30sto dniowy termin, liczony od chwili zwolnienia stanowiska przez dotychczasowego przewodniczącego. Jeżeli Pierwszy Prezes SN nie wykona ciążącego na nim obowiązku, zwołaniem pierwszego posiedzenia KRS zajmie się najstarszy wiekiem członek Rady, będący sędzią lub sędzią w stanie spoczynku. Na dokonanie omawianej czynności ustawodawca przewidział 14 dni od dnia upływu terminu do jakiego zobowiązany był Pierwszy Prezes SN. Gdyby i w tym przypadku nie doszło do zwołania gremium kompetencja przechodzi na kolejno na najstarszych wiekiem członków KRS, będących sędziami lub sędziami w stanie spoczynku. Z artykułu 14 usunięto jedną z dotychczasowych przesłanek powodujących wygaśnięcie mandatu członka Krajowej Rady Sądownictwa. 3. Ustawa z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r. poz. 5, dalej SNU) Zgodnie z nią Krajowa Rada Sądownictwa jest zobowiązana do wyrażenia opinii w sprawie dalszego zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego. Z wnioskiem o jej przedstawienie występuje prezydent. Rada ma 30 dni na spełnienie obowiązku. Prezydent ma 3 miesiące od dnia otrzymania wszystkich niezbędnych dokumentów na podjęcie decyzji. Brak odpowiedzi w tym terminie jest jednoznaczny z brakiem zgody i przejściem sędziego w stan spoczynku. Ustawa weszła w życie 23.05.2018 r.
Ustawa z 12.4.2018 r. o zmianie ustawy dotyczącej sądownictwa wprowadza istotne modyfikacje, które mają wpływ na wiele obszarów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Zmiany te obejmują procedury odwoławcze, wiek przechodzenia sędziów w stan spoczynku oraz zwoływanie posiedzeń KRS.