Obowiązki dowodowe sądu apelacyjnego

Polska procedura cywilna przewiduje model apelacji pełnej, gdzie sąd II instancji bada sprawę w pełnym zakresie, uzupełniając dowody zebrane w I instancji. Przykładem jest sprawa Ireneusza K. przeciwko "H." sp. z o.o. dot. niewłaściwego wykonania prac budowlanych i odszkodowania. Sąd Najwyższy wyjaśnił zasady dot. powołania biegłego. Sąd I instancji uwzględnił powództwo, podczas gdy sąd II instancji je oddalił, kwestionując obiektywność opinii biegłego. Ostatecznie SN uchylił orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Tematyka: apelacja, dowody sądowe, biegły sądowy, postępowanie apelacyjne, błędy proceduralne

Polska procedura cywilna przewiduje model apelacji pełnej, zatem sąd II instancji w pełnym zakresie bada
sprawę, dowody zebrane w I instancji, a w razie potrzeby je uzupełnia. Ta zasada dotyczy zwłaszcza
powołania biegłego – wyjaśnił Sąd Najwyższy.
Polska procedura cywilna przewiduje model apelacji pełnej, zatem sąd II instancji w pełnym zakresie bada
sprawę, dowody zebrane w I instancji, a w razie potrzeby je uzupełnia. Ta zasada dotyczy zwłaszcza
powołania biegłego – wyjaśnił Sąd Najwyższy.
Ireneusz K. zawarł z „H.” sp. z o.o. umowę dotyczącą budowy domu w stanie surowym. Kierownikiem budowy został
prezes „H.” sp. z o.o. – Marek A. Początkowo budowa przebiegała zgodnie z harmonogramem podzielonym na cztery
etapy. Po odbiorze dwóch z nich inwestor wypłacał uzgodnione wynagrodzenie. Problemy pojawiły się podczas
trzeciego etapu prac: ujawniono błędy konstrukcyjne, odstępstwa od projektu, zapadła się posadzka. Ireneusz K.
zatrudnił rzeczoznawcę budowlanego, który znalazł kilkadziesiąt nieprawidłowości przy wykonywaniu prac
budowlanych. Inwestor wystąpił do sądu z powództwem przeciwko „H.” sp. z o.o. i kierownikowi budowy o zapłatę 75
tys. zł tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie prac budowlanych.
Sąd I instancji uwzględnił powództwo. Podstawą wyroku był art. 471 KC, zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest
do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie
lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W trakcie
postępowania Ireneusz K. przedłożył prywatne opinie i raporty rzeczoznawców. Sąd powołał biegłego, który opierał
się na tych prywatnych raportach rzeczoznawców. W opinii biegłego potwierdzono większość ustaleń co do
nieprawidłowości i wysokości odszkodowania.
Sad II instancji oddalił powództwo uznając, że powód nie udowodnił szkody, jaką mu wyrządzono. W ocenie sądu,
opinia biegłego nie mogła zostać uznana za obiektywną skoro przy jej sporządzaniu oparto się jedynie na dowodach
przedstawionych przez powoda, zamiast samodzielnie przeprowadzić badania na terenie budowy.
Sad Najwyższy uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozstrzygnięcia sądowi II
instancji. W uzasadnieniu podkreślono, że zgodnie z art. 382 KPC, sąd II instancji orzeka na podstawie
materiału zebranego w postępowaniu w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Merytoryczny
charakter postępowania apelacyjnego sprawia, że sąd II instancji zmierza do naprawienia błędów
popełnionych przez sąd I instancji; w tym znaczeniu postępowanie apelacyjne jest przedłużeniem
postępowania przeprowadzonego przed sądem I instancji. Sąd II instancji jest zobowiązany do rozpoznania
sprawy w granicach apelacji i nie jest związany ustaleniami sądu I instancji w zakresie stanu faktycznego.
Skoro uznał, że dowód z opinii biegłego był źle przeprowadzony z uwagi na fakt, iż opinia ta nie była
sporządzona w sposób należyty, wówczas sąd powinien z urzędu przeprowadzić ten dowód ponownie. Opinie
biegłych mają na celu dostarczenie sądowi wiadomości specjalistycznych. W ocenie, SN błędy proceduralne
popełnione przez sąd były więc na tyle rażące, że postępowanie należy powtórzyć.
Wyrok SN z 24.4.2018 r., V CSK 366/17
Wyrok SN z 24.4.2018 r., V CSK 366/17

Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie sądu II instancji, argumentując rażące błędy proceduralne i konieczność powtórzenia postępowania. Wskazano na istotę apelacji jako narzędzia korygowania błędów popełnionych przez sąd I instancji. Sąd II instancji ma obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji, niezależnie od ustaleń sądu I instancji. Zwrócono uwagę na znaczenie należytego przeprowadzenia dowodów, zwłaszcza opinii biegłych.