Wniosek o przywrócenie terminu w związku ze zwolnieniem lekarskim profesjonalnego pełnomocnika

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do pracy ubezpieczonego może być podstawą do przywrócenia terminu w związku ze zwolnieniem lekarskim profesjonalnego pełnomocnika. Sąd analizuje kwestię niedochowania terminu z uwzględnieniem okoliczności zdrowotnych pełnomocnika i obowiązku należytej staranności. Decyzję o przywróceniu terminu może uzasadniać nadzwyczajność choroby oraz jej wpływ na możliwość podjęcia czynności procesowej.

Tematyka: zaświadczenie lekarskie, niezdolność do pracy, profesjonalny pełnomocnik, przywrócenie terminu, niedochowanie terminu, nadzwyczajna choroba, obowiązek należytej staranności, brak winy, postępowanie apelacyjne

Zaświadczenie lekarskie wydane dla celów związanych z ubezpieczeniem społecznym, stwierdzające
niezdolność do pracy ubezpieczonego, oznacza, że celem jego wystawienia było nie tylko zapewnienie
ubezpieczonemu świadczenia pieniężnego za czas, przez który nie pracując nie może uzyskiwać
wynagrodzenia, ale zapewnienie takiej osobie leczenia i powrotu do zdrowia w warunkach zwolnienia od
wykonywania obowiązków zawodowych, do których zalicza się także złożenie wniosku o sporządzenie
i doręczenie uzasadnienia orzeczenia – wynika z postanowienia Sądu Najwyższego.
Pełnomocnik złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia oraz wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia. W uzasadnieniu wskazano, że
niedochowanie terminu nastąpiło bez winy pełnomocnika, który z uwagi na chorobę przebywał na zwolnieniu
lekarskim. Do wniosku dołączono zaświadczenie lekarskie potwierdzające okoliczności i okres niezdolności do pracy.
Sąd oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
postanowienia oraz odrzucił wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia. Jak wyjaśniono, w świetle art. 168 §
1 KPC nie każda choroba, czy gorsza sprawność zdrowotna stanowi wystarczający powód złożenia wniosku
o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej. Z dołączonego do wniosku zaświadczenia lekarskiego
nie wynikało, że charakter choroby pełnomocnika wnioskodawcy uniemożliwiał jej podjęcie świadomych działań
polegających na złożeniu w ustawowym terminie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia orzeczenia
sądowego, tym bardziej, że wniosek nie zawierał jakiegokolwiek odniesienia się do tej kwestii. W ocenie sądu,
choroba profesjonalnego pełnomocnika nie zwalnia z obowiązku należytej staranności, a w konsekwencji
niemożność wykonywania obowiązków z powodu choroby jest okolicznością, którą można i należy w prowadzonej
działalności zawodowej przewidywać. Oznacza to potrzebę podjęcia w takiej sytuacji właściwych działań
organizacyjnych, zabezpieczających interesy klientów, a zatem jeśli profesjonalny pełnomocnik nie mógł osobiście
złożyć wniosku o sporządzenie uzasadnienia, powinien był zadbać o należyte wykonanie tej czynności przez inne
osoby.
Sąd zwrócił też uwagę, że na jednej z rozpraw prawniczkę zastępował aplikant adwokacki. Gdyby udzielone mu
upoważnienie zawierało wyraźne umocowanie do sporządzenia i podpisywania pism procesowych związanych
z występowaniem przed sądem, mógłby on wystąpić z wnioskiem o uzasadnienie orzeczenia w ustawowym terminie.
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone orzeczenie. Stosownie do art. 168 § 1 KPC przywrócenie terminu jest możliwe
wtedy, gdy strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy. Przyjmuje się, że brak winy
podlega ocenie na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik
staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. W orzecznictwie SN wyjaśniono,
że choroba może uzasadniać uwzględnienie wniosku o przywrócenie terminu prawa procesowego, ale tylko
wówczas, gdy stanowi ona nadzwyczajne wydarzenie, którego skutków nie można przezwyciężyć (zob.
postanowienie SN z 15.10.2014 r., V CZ 69/14,
; postanowienie SN z 20.1.2011 r., I UZ 169/10,
).
O braku winy, uzasadniającym przywrócenie terminu, można mówić także w razie choroby pełnomocnika
procesowego strony, jeżeli stan jego zdrowia uniemożliwił mu podjęcie działania osobiście lub skorzystanie z pomocy
innych osób, względnie jeżeli charakter choroby i zalecenia medyczne dotyczące leczenia stanowiły niedającą się
usunąć przeszkodę w zachowaniu terminu. Wzięcia pod uwagę wymagają nie tylko ewentualne ograniczenia
związane z obniżeniem sprawności fizycznej, lecz także wpływ stanu zdrowia na sytuację psychiczną pełnomocnika
i związane z tym utrudnienie w prawidłowym wywiązywaniu się z powinności procesowych lub zabieganiu o pomoc
ze strony osób trzecich (zob. postanowienie SN z 14.12.2011 r., I CZ 142/11,
). W ocenie SN, adnotacja
„chory może chodzić” stanowi przyzwolenie na dokonywanie zwykłych czynności dnia codziennego, nie
oznacza jednak, że chory może kontynuować wykonywanie zwykłych obowiązków zawodowych –
w przypadku adwokata – sporządzać pisma procesowe, dokonywać lub zlecać ich wysyłkę i realizować
czynności procesowe w imieniu strony. Dotyczy to także takich czynności, które mogą być postrzegane jako
wymagające niewielkiego wysiłku intelektualnego (zob. postanowienie SN z 18.8.2017 r., IV CZ 48/17,
).
W dacie wydania postanowienia o oddaleniu apelacji oraz w czasie biegu terminu do złożenia wniosku
o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia tego orzeczenia, pełnomocnik wnioskodawcy był niezdolny do pracy, co
zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim wystawionym w trybie i na zasadach określonych w art. 55 i n.
ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.
jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.) w zw. z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 22.7.2005 r. w sprawie

orzekania o czasowej niezdolności do pracy (Dz.U. Nr 145, poz. 1219). W ocenie SN, okoliczność ta stanowi
wystarczającą przyczynę uzasadniającą przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej. Dokonywanie
czynności procesowych polegających na składaniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia
sądowego jest elementem czynności i obowiązków zawodowych pełnomocnika procesowego w osobie
adwokata, który podlega ubezpieczeniu społecznemu.
Sąd Najwyższy wskazał również, że w postępowaniu apelacyjnym pełnomocnik udzielił upoważnienia aplikantowi
adwokackiemu do zastępstwa procesowego, ale udzielenie upoważnienia miało miejsce w czasie, gdy pełnomocnik
nie pozostawał na zwolnieniu lekarskim, a ponadto swoim zakresem nie obejmowało sporządzania i podpisywania
pism procesowych. Udzielenie stosownego upoważnienia przez pełnomocnika wnioskodawcy mieści się w jego
sferze zawodowej, ale w okresie, kiedy powinno to nastąpić, pełnomocnik przebywał na zwolnieniu lekarskim
z powodu niezdolności do pracy.
Postanowienie SN z 17.1.2018 r., IV CZ 94/17

Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu z uwagi na niezdolność do pracy pełnomocnika. Wskazano, że brak winy strony, spowodowany chorobą, może stanowić podstawę do przywrócenia terminu. Decyzja sądu uwzględniała również konieczność zachowania należytej staranności w sytuacji choroby pełnomocnika.