Uczestnicy postępowania w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
Publikacja omawia sprawę dotyczącą uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w kontekście współwłasności nieruchomości. Sąd Najwyższy podjął decyzję dotyczącą współuczestnictwa współwłaścicieli w procesie, uwzględniając specyfikę sprawy i konieczność uwzględnienia wszystkich interesów. Przedstawione są argumenty dotyczące konieczności udziału wszystkich współwłaścicieli w procesie uzgadniania treści księgi wieczystej.
Tematyka: księga wieczysta, współwłasność, Sąd Najwyższy, uzgodnienie treści, stan prawny, współuczestnictwo, nieruchomość, udział, postępowanie, konieczność
Publikacja omawia sprawę dotyczącą uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w kontekście współwłasności nieruchomości. Sąd Najwyższy podjął decyzję dotyczącą współuczestnictwa współwłaścicieli w procesie, uwzględniając specyfikę sprawy i konieczność uwzględnienia wszystkich interesów. Przedstawione są argumenty dotyczące konieczności udziału wszystkich współwłaścicieli w procesie uzgadniania treści księgi wieczystej.
W sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dotyczącej wyłącznie udziału we współwłasności nieruchomości w częściach ułamkowych, po stronie pozwanej nie zachodzi współuczestnictwo współwłaścicieli pozostałych udziałów ujawnionych w dziale II tej księgi – uznał Sąd Najwyższy. Nieruchomość jest przedmiotem współwłasności. Marek S. i Iwona M. wnieśli o uzgodnienie treści księgi wieczystej dla nieruchomości w ten sposób, by w jej dziale II w miejsce prawa własności udziału przysługującego Fundacji „D.” wpisać prawo własności przysługujące powodom. Sąd I instancji uwzględnił ich żądanie. Wówczas podmiot, który jest drugim współwłaścicielem, złożył apelację. Sąd II instancji wystąpił do SN z pytaniem prawnym o następującej treści: „Czy w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym zachodzi po stronie biernej współuczestnictwo konieczne współwłaścicieli (art. 72 § 2 KPC) w sytuacji, gdy prawa jednego z nich nie są kwestionowane przez powoda domagającego się usunięcia niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym tylko w zakresie udziału innego współwłaściciela?”. W uzasadnieniu pytania wskazano, że wydaje się, iż w sprawie powinny brać udział wszystkie osoby wpisane w dziale II księgi wieczystej, zatem po stronie pozwanej powinni występować wszyscy współwłaściciele nieruchomości. Za takim stanowiskiem przemawia przede wszystkim istota sprawy o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, która ma na celu doprowadzenie księgi wieczystej do rzeczywistego, a więc aktualnego w czasie orzekania stanu prawnego. Można jednak przyjąć, że bierne współuczestnictwo konieczne współwłaścicieli zachodzi tylko wtedy, gdy pomiędzy wszystkimi stronami procesu zachodzi stan sporu i prawa wszystkich współwłaścicieli są kwestionowane. Sąd Najwyższy uznał, że w sytuacji, gdy ktoś domaga się uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w sprawie dotyczącej wyłącznie udziału we współwłasności nieruchomości w częściach ułamkowych, nie można mówić o współuczestnictwie współwłaścicieli pozostałych udziałów. Zdaniem SN, przyjęcie przeciwnego stanowiska byłoby wbrew zasadom ekonomiki procesowej i mogłoby spowodować jedynie przedłużenie postępowania w sprawie. W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że współwłaściciel nieruchomości może być zainteresowany komu przysługuje prawo własności udziału w nieruchomości, jednak nie jest to argument natury prawnej. Uchwała SN z 19.10.2017 r., III CZP 59/17
Decyzja Sądu Najwyższego potwierdza, że w przypadku sporu dotyczącego treści księgi wieczystej w zakresie współwłasności nieruchomości, nie zawsze konieczne jest współuczestnictwo wszystkich współwłaścicieli. Uchwała SN podkreśla istotę ekonomii procesowej i konieczność unikania zbędnego przedłużania postępowania poprzez uwzględnienie istotnych aspektów prawnych.