Utrata mocy nakazu zapłaty

Wniesienie sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym powoduje utratę mocy nakazu zapłaty w całości w stosunku do pozwanego, który wniósł sprzeciw - tak orzekł Sąd Najwyższy. Sprawa dotyczyła domagania się kwoty ponad 2 tys. zł od pozwanych Roberta B. i Stefana W. z tytułu umowy cesji należności. Po zaskarżeniu nakazu zapłaty przez Stefana W. sprawa została oddalona przez Sąd Rejonowy w G., a apelacja rozpoznana przez sąd II instancji wywołała ważne pytanie dotyczące mocy nakazu zapłaty po wniesieniu sprzeciwu.

Tematyka: nakaz zapłaty, sprzeciw, elektroniczne postępowanie upominawcze, Sąd Najwyższy, apelacja, mowa art. 50536 KPC, Uchwała SN 9.6.2017

Wniesienie sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym powoduje utratę mocy nakazu zapłaty
w całości w stosunku do pozwanego, który wniósł sprzeciw (art. 50536 § 1 KPC) – uznał Sąd Najwyższy.
Pozwem wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód domagał się zasądzenia od pozwanych
Roberta B. i Stefana W. solidarnie kwoty ponad 2 tys. zł z odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że
dochodzone kwoty stanowią nabyte przez powoda umową cesji należności z zawartych przez pozwanych umów
z „P.” Spółką z o.o. Sąd Rejonowy w L. wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym,
w którym w całości uwzględnił powództwo. Od nakazu tego sprzeciw wniósł Stefan W., który zaskarżył nakaz
w całości i wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, że z umowy, na którą powołuje się powód
wynika, iż nabywcą usług jest firma Roberta B., zaś Stefan W. nigdy nie był stroną tej umowy. Sąd Rejonowy w L.
przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w G., który oddalił powództwo.
Rozpoznając apelację sąd II instancji uznał, że w sprawie powstało zagadnienie prawne budzące poważne
wątpliwości, a sprowadzające się do pytania: „Czy wskazana w art. 50536 KPC utrata przez nakaz zapłaty na
skutek wniesienia sprzeciwu mocy w całości odnosi się wyłącznie do całości roszczenia wobec tego
pozwanego, który wniósł sprzeciw, czy też dotyczy również pozwanych, którzy sprzeciwu nie wnosili?”.
Zgodnie z art. 50536 KPC, w razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc w całości, a sąd
przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. W takim przypadku nie pobiera się opłaty uzupełniającej od
pozwu. W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że zasada dyspozycyjności i skargowości nie pozwala na
dokonywanie czynności procesowych bez wniosku (skargi) uprawnionej osoby bez wyraźnego ustawowego
upoważnienia. Wyjątki w tym zakresie zostały wyraźnie przewidziane w ustawie. W przypadku elektronicznego
postępowania upominawczego art. 50536 KPC nie może być uznany za wyraźne odstępstwo od tych zasad.
Prawidłowe wniesienie sprzeciwu, o którym mowa w art. 50536 § 1 KPC, oznaczałoby zaskarżenie odnoszące skutek
również wobec innego pozwanego bądź powoda tylko wówczas, gdyby istniał przepis pozwalający na dokonanie
takiej czynności procesowej. Wobec tego, że brak takiego unormowania, wniesienie sprzeciwu w imieniu innej osoby
(bez należytego umocowania) nie jest dopuszczalne. Z tego względu pojęcie całego nakazu zapłaty, o którym mowa
w art. 50536 § 1 KPC, należy odnosić wyłącznie do całości roszczenia przeciwko jednemu z pozwanych bądź jednego
z powodów oraz do kumulacji przedmiotowej, chyba że w sprawie zachodziłoby współuczestnictwo jednolite, co
w przypadku pozwanych o zapłatę nie może mieć miejsca.
Sąd wskazał jednak, że literalne brzmienie omawianego przepisu uzasadnia stanowisko, iż sformułowanie „nakaz
zapłaty traci moc w całości” oznacza, że na skutek wniesienia sprzeciwu przez jednego z pozwanych cały nakaz traci
moc, w tym również wobec pozwanego, który sprzeciwu nie wnosił.
Sąd Najwyższy uznał, że wniesienie sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym powoduje
utratę mocy nakazu zapłaty w całości w stosunku do pozwanego, który wniósł sprzeciw.
Uchwała SN z 9.6.2017 r., III CZP 21/17

Sąd Najwyższy potwierdził, że wniesienie sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym skutkuje utratą mocy nakazu zapłaty w całości wobec pozwanego, który złożył sprzeciw. Uchwała SN z 9.6.2017 r., III CZP 21/17, stanowi istotne orzeczenie dotyczące interpretacji art. 50536 KPC w kontekście elektronicznego postępowania upominawczego.