Likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności - nowelizacja Kodeksu karnego
Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje gruntowne zmiany w Kodeksie karnym, m.in. likwidację kary 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzenie elastycznej kary od 1 miesiąca do 30 lat. Projekt ustawy zakłada kompleksową reformę przepisów prawa karnego, dając sędziom większą swobodę w wymiarze kar.
Tematyka: Likwidacja kary, Kodeks karny, reforma prawa karnego, elastyczna kara, Ministerstwo Sprawiedliwości, uelastycznienie wymiaru kar, nowelizacja, sędziowie, zmiany dostosowawcze, nadzwyczajne obostrzenie kary
Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje gruntowne zmiany w Kodeksie karnym, m.in. likwidację kary 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzenie elastycznej kary od 1 miesiąca do 30 lat. Projekt ustawy zakłada kompleksową reformę przepisów prawa karnego, dając sędziom większą swobodę w wymiarze kar.
Nadchodzi duża nowelizacja przepisów Kodeksu karnego. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje przeprowadzenie gruntownych zmian m.in. w katalogu kar oraz w zasadach orzekania kary pozbawienia wolności. • Jednym z najważniejszych założeń nowelizacji jest likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności jako odrębnej kary i wprowadzenie systemu terminowej kary pozbawienia wolności od 1 miesiąca do 30 lat. • Proponowane rozwiązanie pozwoli na uelastycznienie wymiaru kar - sędziowie uzyskają możliwość orzekania kary np. 18 lub 27 lat pozbawienia wolności. Projekt z 25.1.2019 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw to przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości kompleksowa reforma przepisów prawa karnego. Jednym z najważniejszych postulatów projektodawcy jest uelastycznienie systemu kar obecnych w Kodeksie karnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 600 - dalej: KK) poprzez eliminację oznaczonej punktowo kary 25 lat pozbawienia wolności i zastąpienie jej terminową karą pozbawienia wolności w wymiarze od 1 miesiąca do 30 lat. Obecnie obowiązujący stan prawny Obecnie obowiązujący KK w katalogu kar określonym w art. 32, obok kary grzywny i kary ograniczenia wolności, wyróżnia 3 rodzaje kar pozbawienia wolności tj. „zwykłą” karę pozbawienia wolności, karę 25 lat pozbawienia wolności oraz karę dożywotniego pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 37 KK kara pozbawienia wolności wymieniona w art. 32 pkt. 3 KK trwa najkrócej 1 miesiąc, najdłużej 15 lat i jest wymierzana w miesiącach i latach. Kara 25 lat pozbawienia wolności oraz kara dożywotniego pozbawienia wolności to odrębne rodzajowo kary, wymierzane za najcięższe przestępstwa określone w części szczególnej KK. Likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności Obecnie stosowane rozwiązanie uniemożliwia sędziom orzekanie kar np. 17 czy 24 lat pozbawienia wolności, nawet gdy wydają się one adekwatne do popełnionego czynu. Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu,,oznaczony punktowo, sztywny wymiar tej kary (25 lat pozbawienia wolności) powoduje, że sąd decydując się na jej zastosowanie pozbawiony jest możliwości miarkowania kwantum prawnokarnej dolegliwości. Z kolei znaczny odstęp pomiędzy górną granicą terminowej kary pozbawienia wolności, a karą 25 lat pozbawienia wolności, może niekiedy prowadzić do wymierzenia przez sąd kary nieadekwatnej, tj. zbyt łagodnej lub zbyt surowej” (Uzasadnienie projektu, s. 2). Postulowana zmiana polega więc na uchyleniu art. 32 KK pkt. 4, czego skutkiem będzie eliminacja punktowo oznaczonej kary 25 lat pozbawienia wolności. Jednocześnie projektodawca proponuje zmiany w zakresie orzekania ''zwykłej kary pozbawienia wolności'' poprzez znaczne podniesienie górnej granicy tej kary. Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 37 KK, jeżeli ustawa nie będzie stanowić inaczej, kara pozbawienia wolności wymieniona w art. 32 pkt. 3 KK wymierzana będzie w wymiarze od 1 miesiąca do maksymalnie 30 lat. Powyższe rozwiązanie przyzna więc sędziom znacznie większą swobodę w zakresie orzekania kar pozbawienia wolności we wskazanym zakresie. Zmiany dostosowawcze Oczywistym następstwem eliminacji kary 25 lat pozbawienia wolności i zastąpienia jej systemem kary terminowej od 1 miesiąca do 30 lat pozbawienia wolności, jest konieczność dokonania zmian o charakterze przystosowawczym, zarówno w części ogólnej jak i części szczególnej KK. Przykładowo, nowelizacja zmieni zasady stosowania instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary pozbawienia wolności uregulowanej w art. 38 § 2 KK - po zmianach górna granica nadzwyczajnego obostrzenia wynosić będzie nie 20 a 30 lat. Pozostałe zmiany dotkną m.in. art. 60 § 6, art. 77 § 2, art. 78 § 3, art. 79 § 3, art. 81, art. 88, art. 93d § 5, art. 93g § 2 i 3, art. 107 § 1 k.k Projekt nowelizacji KK znajduje się obecnie na etapie uzgodnień, opiniowania i konsultacji. Przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności ma na celu uelastycznienie wymiaru kar i umożliwienie sądom bardziej adekwatnego orzekania. Projekt nowelizacji Kodeksu karnego przewiduje także zmiany dostosowawcze w innych przepisach prawa karnego, mające wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.