Prezydent podpisał ustawę penalizującą fałszowanie wskazań liczników

W dniu 26.4.2019 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą odpowiedzialność karną za fałszowanie wskazań liczników przebiegu pojazdu, penalizując ,,przekręcenie” licznika karą pozbawienia wolności do 5 lat. Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie zjawiska fałszowania liczników w samochodach, znanego i szeroko rozpowszechnionego w Polsce. Ustawa ma wejść w życie 1.1.2020 r., a zmiany w Kodeksie karnym 25.5.2019 r.

Tematyka: Prezydent, ustawa, fałszowanie wskazań licznika, penalizacja, licznik pojazdu, zmiany prawne, zachód, kodyfikacja karna, służby państwowe, diagności, inspiracja, zmiany ustawodawcze

W dniu 26.4.2019 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą odpowiedzialność karną za fałszowanie
wskazań liczników przebiegu pojazdu. Za,,przekręcenie” licznika będzie groziła kara pozbawienia wolności
nawet do 5 lat. W wypadkach mniejszej wagi sprawca będzie musiał liczyć się z możliwością wymierzenia mu
kary grzywy, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
• Odpowiedzialność karna za fałszowanie wskazań drogomierza obejmie nie tylko osobę, która podejmie się
nielegalnej zmiany wskazania licznika, ale także osobę, która zleci wykonanie tej czynności.
• Jeżeli przepisy wejdą w życie to wymiana licznika będzie możliwa tylko w określonych przypadkach.
• Wprowadzane rozwiązania prawne inspirowane są ustawodawstwem niektórych państw europejskich tj. Niemiec,
Francji, Czech, Austrii.
Zjawisko,,przekręcania” liczników w samochodach, zwłaszcza tych pochodzących z importu jest w Polsce bardzo
dobrze znane i szeroko rozpowszechnione. Przeciętny polski nabywca używanego samochodu zawsze ma
wątpliwości (najczęściej uzasadnione), co do prawidłowości wskazań licznika, co świadczy o masowej skali zjawiska.
Ustawa z 15.3.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks karny (Dz.U. 2019 r. poz.
870) ma szansę to zmienić. Opracowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości zbiór przepisów to próba walki z tym
zjawiskiem. Nowe przepisy to przede wszystkim penalizacja oszukańczego procederu zmiany wskazań liczników
oraz nałożenie nowych obowiązków lub uprawnień na właścicieli aut, pracowników stacji kontroli pojazdów oraz na
niektóre organy i służy państwowe.
Wymiana licznika tylko w uzasadnionych przypadkach
Omawiana nowelizacja wprowadza zakaz swobodnej wymiany licznika przebiegu pojazdu. Od tej zasady
przewidziano jednak pewne wyjątki podyktowane względami praktycznymi. Zgodnie z projektowanym art. 81a ustawy
– Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1990, dalej jako: PrDrog), wymiana licznika będzie dopuszczalna
tylko w następujących przypadkach:
• gdy drogomierz nie będzie odmierzać przebiegu pojazdu w sytuacji, w której ze względu na przeznaczenie
drogomierza powinien ten przebieg odmierzać;
• gdy konieczna będzie wymiana elementu pojazdu, z którym drogomierz jest nierozerwalnie związany.
Jak stanowi przytoczony przepis, wymiana licznika będzie mogła nastąpić tylko na sprawny licznik, właściwy dla
danego typu pojazdu. W praktyce oznacza to, że drogomierz będzie mógł zostać wymieniony jedynie na drogomierz
odpowiadający licznikowi montowanemu fabrycznie w danej marce, modelu czy typie pojazdu.
Zgodnie z projektowanym art. 81b PrDrog właściciel lub posiadacz pojazdu, w którym wymienił licznik, zobowiązany
będzie do stawienia się w stacji kontroli pojazdu, celem odczytania wskazania licznika, w terminie 14 dni od
dnia dokonania wymiany. Za dokonanie odczytu wskazania licznika diagnosta będzie mógł pobrać opłatę, której
wysokość jednak nie będzie mogła przekroczyć 100 zł.
Przekroczenie 14-dniowego terminu nie będzie mogło stanowić podstawy do odmowy wykonania odczytania
wskazania licznika. W razie niedochowania obowiązku stawienia się w stacji kontroli pojazdów, właściciel auta będzie
mógł zostać ukarany grzywną do 3000 zł.
Przestępstwo fałszowania wskazania licznika
Filarem wprowadzanych zmian jest nowelizacja przepisów Kodeksu karnego wprowadzająca odpowiedzialność karną
za zachowanie polegające na fałszowaniu wskazań liczników. Po pierwsze tytuł rozdziału XXXVI otrzyma brzmienie
„Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym”, co
podkreślić ma znaczenie wprowadzanych zmian i doprecyzować zawartość tego rozdziału.
Najważniejszą zmianą jest jednak dodanie do art. 306a KK penalizującego,,przekręcanie” liczników. Zgodnie z § 1
przytoczonego przepisu osoba, która dopuści się zmiany wskazania drogomierza pojazdu mechanicznego lub
będzie ingerowała w prawidłowość jego pomiaru, będzie podlegała karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do 5 lat. Tej samej karze podlegała będzie także osoba, która zleciła dokonanie zmiany wskazania licznika
lub ingerencję w prawidłowość jego pomiaru.

Jak stanowi § 3 omawianego przepisu, w wypadkach mniejszej wagi sprawca oraz zleceniodawca cofnięcia licznika,
będą podlegali lżejszej karze, bowiem sąd będzie mógł wymierzyć wobec niego grzywnę, karę ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do 2 lat.
Nowe obowiązki i uprawnienia dla służb
Uprawnione do dokonywania kontroli pojazdów służby państwowe (np. Policja, Straż Graniczna, Żandarmeria
Wojskowa, Inspekcja Transportu Drogowego) otrzymają nowe obowiązki. Zgodnie z projektowanym art. 129l PrDrog
w toku kontroli ruchu drogowego uprawniony organ kontroli będzie mógł dokonać odczytu wskazania
drogomierza pojazdu, drogomierza pojazdu holowanego oraz drogomierza pojazdu przewożonego wraz z jednostką
miary. Kierowca będzie zobowiązany do umożliwienia uprawnionym organom dokonania tych czynności.
Nowymi obowiązkami zostaną obciążeni także diagności: po zmianie przepisów będą oni musieli przekazywać do
centralnej ewidencji pojazdów informacje o wymianie drogomierza oraz o odczycie wskazania drogomierza
w czasie kontroli – wynika to z projektowanego art. 80b ust. 1 pkt. 21–22 PrDrog. Obecnie diagności muszą
przekazywać do centralnej ewidencji pojazdów informacje o stanie licznika odczytanego podczas obowiązkowych
przeglądów technicznych pojazdów.
Inspiracja Zachodem
Proponowane zmiany są inspirowane ustawodawstwem m.in. francuskim, niemieckim, austriackim i czeskim.
W Niemczech za zachowania polegające na wytwarzaniu nieprawdziwych danych dotyczących masy lub liczby
dokonanych przez urządzenie pomiarów grozi do 5 lat więzienia. We Francji natomiast zmiana wskazania licznika
przebiegu może spotkać się z karą pozbawienia wolności do lat 2.
Ustawa z 15.3.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks karny wejdzie
w życie, co do zasady, 1.1.2020 r. Zmiany w Kodeksie karnym wejdą w życie 25.5.2019 r.

Nowe przepisy wprowadzają zakaz swobodnej wymiany licznika przebiegu pojazdu, określając wyjątki w przypadkach uzasadnionych. Dodatkowo, ustawa przewiduje nowe obowiązki i uprawnienia dla służb państwowych oraz diagnozujących pojazdy. Inspiracją dla zmian są ustawodawstwa krajów zachodnich, takich jak Niemcy, Francja, Austria i Czechy.