Usługa polegająca na dostępie warunkowym świadczona drogą elektroniczną

Tematyka: usługi drogą elektroniczną, dostęp warunkowy, klucz parujący, kasacja, Sąd Najwyższy

Na gruncie przepisu art. 267 § 1 KK za informację należy uznać tylko taki zestaw znaków, któremu można
przypisać określone znaczenie, rozumiane jako wskazywany przez nie sens. Cechy takiej klucz parujący
(boxkey) nie posiada.
Opis stanu faktycznego
Sąd Najwyższy w sprawie P.K. i J.K. oskarżonych z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 5.7.2002 r. o ochronie niektórych usług
świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1341
ze zm.; dalej ajko: OchrUsługElektU) w zb. z art. 267 § 1 i 4 KK, w zw. z art. 11 § 2 KK, w zw. z art. 12 KK, po
rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie 5.3.2019 r., kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela
posiłkowego subsydiarnego od wyroku Sądu Okręgowego w W. z 28.9.2017 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu
Rejonowego w W. z 7.4.2017 r., oddalił kasację jako oczywiście bezzasadną oraz obciążył oskarżyciela posiłkowego
subsydiarnego kosztami postępowania kasacyjnego, w ramach których zasądził na rzecz P.K. i J.K. kwoty po 5150 zł
za obronę oskarżonych w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z 7.4.2017 r.:
1) P.K. został uniewinniony od czynu opisanego w ten sposób, że: w okresie od 13.1.2010 r. do 27.1.2011 r. w W.,
w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą „K.”, po uprzednim podłączeniu się i przełamaniu fizycznych oraz
elektronicznych zabezpieczeń systemu szyfrowania pamięci flash dekoderów, świadczył usługi niedozwolone przez
wydobywanie kluczy parujących i RSA z dekoderów korzystających z systemu dostępu warunkowego dostarczanego
przez firmę N. S.A., które następnie udostępniał klientom swojej firmy w postaci plików skompresowanych na stronie
internetowej www.pl, czym działał na szkodę N. S.A. z siedzibą w C. (Szwajcaria) oraz spółki C. S.A z siedzibą w W.,
tj. od popełnienia czynu z art. 6 ust. 1 i 2 OchrUsługElektU w zb. z art. 267 § 1 i 4 KK, w zw. z art. 11 § 2 KK, w zw.
z art. 12 KK;
2) J.K. został uniewinniony od czynu polegającego na tym, że od marca do lipca 2010 r. w M., prowadząc na własny
rachunek działalność gospodarczą pod nazwą „T.”, za pośrednictwem strony internetowej odnoszącej się do
prowadzonej działalności gospodarczej, przez usługi wydobycia kluczy parujących i RSA „boxkey” świadczył usługi
niedozwolone, jak również udostępniał klucze parujące i RSA swoim klientom, tj. od popełnienia czynu z art. 6 ust. 2
OchrUsługElektU w zb. z art. 267 § 1 i 4 KK, w zw. z art. 11 § 2 KK, w zw. z art. 12 KK.
Od tego wyroku apelacje wnieśli pełnomocnicy oskarżycieli subsydiarnych N. S.A. i C. S.A. Obrońca oskarżonego
J.K. zaskarżył uzasadnienie wyroku.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 28.9.2017 r., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Od orzeczenia Sądu odwoławczego kasację wywiódł pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego N. S.A., zaskarżając
je w całości na niekorzyść oskarżonych i na podstawie art. 523 § 1 KPK oraz art. 526 § 1 KPK podniósł zarzuty
rażącego naruszenia prawa, mającego istotny wpływ na treść orzeczenia pod postacią: 1) obrazy prawa
materialnego, a mianowicie art. 267 § 1 KK przez błędne przyjęcie, że klucz parujący, swoiste hasło lub szyfr
utrzymywany w dyskrecji przez pokrzywdzonego, służący do zabezpieczenia komunikacji między dekoderem i kartą
dostępu nie jest informacją nieprzeznaczoną dla sprawcy, a stanowi jedynie zabezpieczenie sygnału telewizyjnego,
co doprowadziło Sąd Okręgowy do niezastosowania przedmiotowego przepisu w stanie faktycznym sprawy oraz art.
23 ust. 2 w zw. z art. 11 ust. 4 ZNKU przez uznanie, że klucz parujący, opisany powyżej, nie może stanowić
tajemnicy przedsiębiorstwa czy wywodzonej z niej tajemnicy przedsiębiorcy, co doprowadziło Sąd Okręgowy do
niezastosowania przedmiotowego przepisu w stanie faktycznym sprawy; 2) obrazy przepisów prawa procesowego,
a mianowicie art. 7 KPK przez niezgodne z zasadami rozumowania i zebranym materiałem dowodowym przyjęcie
przez Sąd Okręgowy, że klucz parujący jest zabezpieczeniem sygnału telewizyjnego, a nie zabezpieczeniem
dekodera oraz, że klucz parujący nie stanowi informacji o tajemnicy przedsiębiorstwa N. S.A. a pokrzywdzeni nie
ponieśli szkody, ponieważ klucze parujące były udostępniane klientom C. S.A.
Autor kasacji wniósł o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego w W. oraz utrzymanego nim w mocy wyroku
Sądu Rejonowego w W. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi drugiej instancji w postępowaniu
odwoławczym.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator wniósł o jej oddalenie, jako oczywiście bezzasadnej.

Uzasadnienie SN
Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja jest bezzasadna w stopniu oczywistym i dlatego podlegała oddaleniu na
podstawie art. 535 § 3 KPK. Ze względu na taki charakter orzeczenia zapadłego na rozprawie przed Sądem
Najwyższym jego uzasadnienie ograniczono do najważniejszych motywów rozstrzygnięcia.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w kasacji nie zarzucono naruszenia art. 433 § 2 KPK ani art. 457 § 3
KPK. W myśl dyspozycji pierwszego przepisu sąd odwoławczy obowiązany jest rozważyć wszystkie zarzuty
i wnioski wskazane w środku odwoławczym, zaś wedle drugiego podać, czym się kierował wydając wyrok
i dlatego zarzuty oraz wnioski apelacji uznał za niezasadne. Kasacja została sporządzona przez podmiot
fachowy. Zatem brak zarzutów naruszenia przez Sąd Okręgowy dyspozycji wskazanych przepisów oznacza, że Sąd
ten dochował wymogów określonych w nich. W tej sytuacji powtórzenie zarzutu naruszenia prawa materialnego
w postaci art. 267 § 1 KK oraz art. 23 ust, 2 w zw. z art. 11 ust. 4 ZNKU zmierza do wywołania ponownej kontroli
apelacyjnej przez Sąd kasacyjny, co jest wykluczone w niniejszym nadzwyczajnym postępowaniu. Taki cel kasacji
jest szczególnie widoczny w świetle następnych zaszłości procesowych. Po pierwsze, Sąd odwoławczy, utrzymując
w mocy wyrok Sądu I instancji, nie poczynił nowych ani odmiennych ustaleń, i po drugie, na uzasadnienie zarzutu
obrazy prawa materialnego powołano w kasacji te same argumenty, tylko nieznacznie zmodyfikowane ze względu na
specyfikację obecnego postępowania. Niezależnie od powyższego, zauważyć również należy brak legitymacji
oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego do podnoszenia zarzutu naruszenia przepisów ZNKU. Oskarżyciel w akcie
oskarżenia nie zarzucił wypełnienia przez oskarżonych również znamion art. 23 ust. 2 ZNKU. Nie zwrócił się do Sądu
I instancji o uprzedzenie oskarżonych na podstawie art. 399 § 1 KPK o możliwości zakwalifikowania ich zachowania
również z tego przepisu prawnego. Oskarżyciel subsydiarny nie wystąpił z takim wnioskiem przed Sądem
odwoławczym. Należało o tym przypomnieć dla porządku, ponieważ ze względu na tożsamość znaczenia słowa
„informacja” w czynach z art. 267 § 1 KK i art. 23 ust. 2 ZNKU, wykluczenie realizacji tego znamienia na gruncie art.
267 § 1 KK oznacza jego brak również na gruncie art. 23 ust. 2 ZNKU.
Zarzut naruszenia przez Sąd odwoławczy dyspozycji art. 7 KPK nie ma rzeczywistego zakotwiczenia w ustaleniach
i ocenie dokonanej przez ten Sąd. Zarzut ten został wykreowany dla wzmocnienia pierwszego zarzutu (naruszenia
prawa materialnego), będąc w rzeczywistości zmodyfikowaną jego formą.
Wobec powyższego zarzuty i wnioski kasacji należało uznać za oczywiście bezzasadne. Jednak Sąd Najwyższy
uznał za celowe wypowiedzenie się, co stanowi „informację” w rozumieniu art. 267 § 1 KK, a przez to, czy klucz
panujący (boxkey), który oskarżony P.K. wydobywał przy pomocy fachowych umiejętności, a który następnie
oskarżony J.K. udostępniał osobom trzecim, jest taką „informacją”.
Artykuł 267 § 1 KK penalizuje nieuprawniony dostęp do informacji nieprzeznaczonej dla określonego podmiotu.
Zgodnie z poglądami doktryny, informację, o której mowa zresztą we wszystkich przestępstwach określonych
w rozdziale XXXIII Kodeksu karnego, stanowi „wiadomość lub określona suma wiadomości o sytuacjach,
stanach rzeczy, wydarzeniach i osobach. Może być przedstawiona w formie pisemnej, fonicznej, wizualnej
i każdej innej możliwej do odbioru przy pomocy zmysłów” (por. B. Kunicka-Michalska, System Prawa Karnego,
T. 8, Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, wyd. 2, Warszawa 2018, s. 917). Należy podkreślić, że
rozważania dotyczące sposobu rozumienia nazwy „informacja” nie są – jak utrzymuje się w uzasadnieniu kasacji –
zbędne na potrzeby rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Przeciwnie, są one nadal aktualne, mimo postępu w rozwoju
techniki telekomunikacyjnej i wynikającego z tego faktu poszerzenia specjalistycznej leksyki języka informatycznego,
który służy oznaczaniu nowych osiągnięć cywilizacyjnych w tej dziedzinie. Na potrzeby rozważań wynikających ze
specyfiki niniejszej sprawy nie jest konieczne przywoływanie literatury i poglądów obszernie przytaczanych
w uzasadnieniu tej uchwały. Można jedynie wskazać, że wspólną cechą poglądów na istotę nazwy „informacja”
w rozumieniu dobra chronionego z rozdziału XXXIII KK, jest ujmowanie jej, jako pewnej treści, czyli znaczenia, zatem
komunikatu mającego określony sens, a nie jedynie funkcję w określonym układzie faktycznym. Informacja jest
wiadomością, a nie zespołem znaków określonego rodzaju (liter lub cyfr), który odgrywa określoną funkcję
w systemie informatycznym, ale nie zawiera żadnej treści (znaczenia).
Pogląd Sądu Rejonowego, podzielony przez Sąd Okręgowy w W., że tzw. klucz parujący nie stanowi informacji,
o której mowa w treści art. 267 § 1 KK, należy uznać za zasadny, a zapatrywanie utrzymywane w toku całego
niniejszego postępowania przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest sprzeczne z wyrażonym wprawdzie już
kilkanaście lat temu, ale nadal aktualnym, rozumieniem tej nazwy przez Sąd Najwyższy. Dodatkowo, jest także
sprzeczne z rozumieniem pojęcia informacji na gruncie rozdziału XXXIII KK przez doktrynę prawniczą. Także
z powyższych względów zarzuty podniesione w kasacji nie mogły być uznane za zasadne.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 5.3.2019 r., II KK 208/18

Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja jest bezzasadna w stopniu oczywistym i dlatego podlegała oddaleniu na podstawie art. 535 § 3 KPK. Ze względu na taki charakter orzeczenia zapadłego na rozprawie przed Sądem Najwyższym jego uzasadnienie ograniczono do najważniejszych motywów rozstrzygnięcia. Postanowienie Sądu Najwyższego z 5.3.2019 r., II KK 208/18