Standard orzeczenia w przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej lekarza weterynarii

Tematyka: standard orzeczenia, odpowiedzialność dyscyplinarna, lekarz weterynarii, Kodeks Etyki Lekarza Weterynarii, postępowanie karne, sąd lekarsko-weterynaryjny

Do zrealizowania wymagań ustawowych obowiązujących na gruncie procesu karnego, sformułowanych pod
adresem organów orzekających w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy weterynarii, którą bez
wątpienia należy traktować jako odpowiedzialność o charakterze represyjnym, nie jest wystarczające
przedstawienie tylko w części motywacyjnej orzeczenia opisu zachowania, będącego przedmiotem
postępowania prowadzonego w tym względzie. To treść orzeczenia sądu określa zachowanie, za które
obwiniony ponosi odpowiedzialność, stanowi o przypisaniu winy i skazaniu oraz precyzuje rodzaj i rozmiar
wymierzonej kary. Bez kompletu tych elementów rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności
dyscyplinarnej po prostu nie istnieje.
Opis stanu faktycznego
Sąd Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu, orzeczeniem z 5.12.2018 r., po rozpoznaniu sprawy
lekarza weterynarii A.W., obwinionej o nieprzestrzeganie zasad etycznych, czym naruszyła art. 2, art. 4 i art. 8
Kodeksu Etyki Lekarza Weterynarii (dalej KELW) uwzględnił wniosek lekarza weterynarii A.W. o dobrowolne
poddanie się karze i wymierzył jej karę upomnienia.
Od tego orzeczenia odwołanie w imieniu obwinionej złożyła jej pełnomocnik, zaskarżając orzeczenie w całości
i zarzucając obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie: § 2
ust. 2, § 37 ust. 1 i § 40 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 29.7.1993 r.
w sprawie postępowania dotyczącego odpowiedzialności zawodowej lekarzy weterynarii (Dz.U. Nr 79, poz. 371; dalej
OdpowLekWetR) oraz obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 2, art. 4, art. 8 ust. 1 KELW przez ukaranie
obwinionej za naruszenie tych przepisów w sytuacji, gdy z opisu przypisanego jej czynu nie wynika, w jaki sposób
obwiniona miała dopuścić się ich naruszenia.
Wskazując na powyższe naruszenia, na podstawie art. 427 § 1 i 2 KPK z zw. z art. 62 ust. 1 pkt 1 ZawLekWetU
skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie obwinionej od popełnienia zarzucanego jej
czynu oraz obciążenie Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu kosztami postępowania. Po
rozpoznaniu odwołania obrońcy obwinionej Krajowy Sąd Lekarsko-Weterynaryjny w Warszawie, orzeczeniem
z 23.5.2019 r. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego Wielkopolskiej Izby
Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu, z 5.12.2018 r., a ponadto obciążył obwinioną lekarza weterynarii A.W.
kosztami postępowania odwoławczego przed Krajowym Sądem Lekarsko-Weterynaryjnym.
Kasację od tego ostatniego rozstrzygnięcia wniósł obrońca obwinionej, który zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił
rażące naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 457 § 3 KPK w zw. z art. 433 § 2 KPK, w zw. z art. 62 ust.
1 pkt 1 ZawLekWetU przez przeprowadzenie powierzchownej i nierzetelnej kontroli odwoławczej orzeczenia Sądu
I instancji oraz ogólnikowego i nienależytego rozpoznania zarzutów podniesionych w odwołaniu obrońcy, co
w konsekwencji doprowadziło do utrzymania w mocy orzeczenia Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego Wielkopolskiej
Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu z 5.12.2018 r.
Wskazując na powyższe uchybienie, na podstawie art. 532 § 1 KPK, art. 537 § 1 i 2 KPK w zw. z art. 62 ust. 1 pkt 1
ZawLekWetU skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz orzeczenia Sądu I instancji i uniewinnienie
lekarza weterynarii A.W., ewentualnie - z ostrożności procesowej - uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu kasacji wniesionej przez obrońcę, uchylił zaskarżone orzeczenie i uniewinnił
obwinioną A.W. od popełnienia zarzucanego jej czynu.
Uzasadnienie SN
Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja wniesiona przez obrońcę obwinionej lekarza weterynarii A.W. okazała się
zasadna, a zamieszczony w niej wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz orzeczenia Sądu I instancji
i uniewinnienie obwinionej zasługiwał na uwzględnienie. Orzeczenia zarówno sądu odwoławczego, jak i sądu
I instancji w tej sprawie są dotknięte uchybieniami o zupełnie zasadniczym znaczeniu, a zaistniała konfiguracja
procesowa sprawia, że nie jest możliwe ich skorygowanie w ewentualnym dalszym postępowaniu.
Stosownie do dyspozycji § 40 ust. 1 OdpowLekWetR orzeczenie sądu lekarsko-weterynaryjnego powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, który je wydał oraz nazwiska członków składu, rzecznika odpowiedzialności zawodowej
i protokolanta, 2) datę i miejsce rozpoznania sprawy oraz wydania orzeczenia, 3) imię i nazwisko oraz inne dane

określające tożsamość obwinionego, 4) opis zarzuconego przewinienia zawodowego, 5) rozstrzygnięcie sądu, 6)
uzasadnienie. Ponadto, orzeczenie skazujące powinno zawierać dokładne określenie przewinienia zawodowego
przypisanego obwinionemu lekarzowi weterynarii przez sąd lekarsko-weterynaryjny oraz rozstrzygnięcie co do kary
(§ 40 ust. 2 OdpowLekWetR).
Niewątpliwie zakres tych wymagań kierowanych do sądu lekarsko-weterynaryjnego jest stosunkowo uproszczony
w porównaniu z wymaganiami, jakie ustawa karnoprocesowa formułuje pod adresem sądów orzekających
w procesach karnych (art. 413 § 1 i 2 KPK). Słusznie zauważa się w orzecznictwie, że mniejsze rygory procesowe
formułowane w odniesieniu do sądów korporacyjnych, orzekających w kwestii odpowiedzialności zawodowej, są
uzasadnione mniejszym przygotowaniem składów orzekających w tych sądach. Nie oznacza to jednak, że na gruncie
wewnątrzkorporacyjnej odpowiedzialności zawodowej takie rygory w ogóle nie istnieją. Trzeba bowiem podkreślić, że
aprobata wyrażona wobec poglądu o mniejszym sformalizowaniu postępowania dyscyplinarnego prowadzonego
w tym przedmiocie nie oznacza, iż akceptowalny jest również brak przestrzegania zupełnie podstawowych
obowiązków adresowanych do składów orzekających w sądach rozstrzygających o odpowiedzialności zawodowej
członków określonej korporacji, które zostały jednoznacznie sformułowane w aktach prawnych normujących ustrój
i zasady działania tych sądów. W realiach tej sprawy takim aktem normatywnym jest wspomniane wyżej
OdpowLekWetR, w tym zwłaszcza jego § 40, którego przytoczone uregulowania nie pozostawiają wątpliwości co do
tego, jakim wymaganiom ma odpowiadać treść orzeczenia sądu lekarsko-weterynaryjnego. Jednym z podstawowych
obowiązków tego sądu jest w szczególności określenie czynu, który orzeczenie skazujące lekarza weterynarii
przypisuje obwinionemu. W ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej, która bez wątpienia ma charakter represyjny,
dokładne sprecyzowanie przez sąd, jakie zachowanie zostało uznane za delikt dyscyplinarny, ma zupełnie
zasadnicze znaczenie gwarancyjne. Zatem, zwłaszcza orzeczenie skazujące musi w swej treści zawierać wyraźny
opis czynu, który został uznany za delikt dyscyplinarny i przypisany obwinionemu.
Analiza sytuacji, jaka wystąpiła w sprawie lekarza weterynarii A.W. prowadzi do wniosku, że już w orzeczeniu Sądu
I instancji nie zamieszczono podstawowych elementów mających istotne znaczenie z punktu widzenia możliwości
przypisania obwinionej odpowiedzialności za delikt dyscyplinarny. W rozstrzygnięciu Sądu Lekarsko-
Weterynaryjnego Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu z 5.12.2018 r. nie zamieszczono ani opisu
zachowania obwinionej, mającego naruszać zasady określone w art. 2, 4 i 8 KELW, ani wskazania miejsca
popełnienia czynu, ani daty jego popełnienia, ani związku zachowania uznanego za naruszenie zasad KELW
wymienionych w zarzucie, z wykonywanym zawodem.
Już te niedociągnięcia, czy też braki o wręcz fundamentalnym znaczeniu dla poniesienia odpowiedzialności
dyscyplinarnej, nie pozwalałyby uznać, że w takim kształcie orzeczenie Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego
Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu w tej sprawie może skutecznie determinować taką
odpowiedzialność.
W tej sprawie, niezależnie nawet od braku opisu zachowania zarzuconego i przypisanego obwinionej, a także braku
odniesienia tego zachowania do poszczególnych wymagań obowiązujących lekarzy weterynarii, zgodnie
z dyrektywami zawartymi w przepisach KELW wymienionych w orzeczeniu Sądu I instancji, zabrakło także
rozstrzygnięcia stwierdzającego przypisanie winy. Tymczasem, skoro odpowiedzialność dyscyplinarna ma charakter
represyjny zbliżony do odpowiedzialności karnej, to warunkiem jej ponoszenia jest stwierdzenie przez organ
uprawniony do orzekania w tym przedmiocie, że zarzucone obwinionemu zachowanie było zawinionym zachowaniem
człowieka objętym jego świadomością i wolą.
Do zrealizowania wymagań ustawowych obowiązujących na gruncie procesu karnego, sformułowanych pod adresem
organów orzekających w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy weterynarii, którą bez wątpienia należy
traktować jako odpowiedzialność o charakterze represyjnym, nie jest wystarczające przedstawienie tylko w części
motywacyjnej orzeczenia opisu zachowania, będącego przedmiotem postępowania prowadzonego w tym względzie.
To treść orzeczenia sądu określa zachowanie, za które obwiniony ponosi odpowiedzialność, stanowi o przypisaniu
winy i skazaniu oraz precyzuje rodzaj i rozmiar wymierzonej kary. Bez kompletu tych elementów rozstrzygnięcie
w przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej po prostu nie istnieje.
Zarzut wadliwej kontroli instancyjnej i nienależytego rozpoznania zarzutów apelacyjnych, sformułowany w kasacji
wniesionej przez obrońcę obwinionej A.W., od orzeczenia Krajowego Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego, okazał się
w pełni zasadny, a wpływ tego uchybienia na treść rozstrzygnięcia należało uznać za istotny.

Komentarz
W konfiguracji procesowej zaistniałej w rozpoznawanej sprawie, w wyniku wniesienia wyłącznie na korzyść
obwinionej zarówno zwykłego środka odwoławczego, jak i następnie nadzwyczajnego w postaci kasacji, nie było
możliwości skorygowania zaistniałego uchybienia w drodze uchylenia zaskarżonego orzeczenia i skierowania sprawy
na drogę ponownego postępowania. Wobec braku przypisania obwinionej elementów jakiegokolwiek zachowania,
które wyczerpywałoby znamiona deliktu dyscyplinarnego determinującego odpowiedzialność zawodową należało, co
zresztą słusznie uczynił Sąd Najwyższy, obwinioną uwolnić od zarzutu nieokreślonego naruszenia zasad etyki

opisanych w art. 2, 4 i 8 KELW.

Wyrok Sądu Najwyższego z 29.1.2020 r., I KK 40/19

W konfiguracji procesowej zaistniałej w rozpoznawanej sprawie, w wyniku wniesienia wyłącznie na korzyść obwinionej zarówno zwykłego środka odwoławczego, jak i następnie nadzwyczajnego w postaci kasacji, nie było możliwości skorygowania zaistniałego uchybienia w drodze uchylenia zaskarżonego orzeczenia i skierowania sprawy na drogę ponownego postępowania. Wobec braku przypisania obwinionej elementów jakiegokolwiek zachowania, które wyczerpywałoby znamiona deliktu dyscyplinarnego determinującego odpowiedzialność zawodową należało, co zresztą słusznie uczynił Sąd Najwyższy, obwinioną uwolnić od zarzutu nieokreślonego naruszenia zasad etyki opisanych w art. 2, 4 i 8 KELW.