Konsekwencje odmowy odbioru postanowienia sądu
Na wnioskującym o przywrócenie terminu ciąży obowiązek określenia przyczyny, z powodu której doszło do uchybienia terminu, a następnie wykazania, że przyczyna ta była niezależna. W przypadku odmowy przyjęcia pisma przez osobę osadzoną w zakładzie karnym i braku zainteresowania korespondencją, nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego - wynika z postanowienia Sądu Najwyższego.
Tematyka: przywrócenie terminu, odmowa odbioru, zakład karny, postanowienie sądu, zażalenie, uzasadnienie wyroku, Sąd Najwyższy
Na wnioskującym o przywrócenie terminu ciąży obowiązek określenia przyczyny, z powodu której doszło do uchybienia terminu, a następnie wykazania, że przyczyna ta była niezależna. W przypadku odmowy przyjęcia pisma przez osobę osadzoną w zakładzie karnym i braku zainteresowania korespondencją, nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego - wynika z postanowienia Sądu Najwyższego.
Na wnioskującym o przywrócenie terminu ciąży obowiązek określenia przyczyny, z powodu której doszło do uchybienia terminu, a następnie wykazania, że przyczyna ta była niezależna od niego. Jeżeli osoba osadzona w zakładzie karnym odmówi przyjęcia pisma, a następnie nie interesuje się tą korespondencją przez kolejne dni, kiedy mogłaby w terminie złożyć zażalenie, brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego - wynika z postanowienia Sądu Najwyższego. Sąd Okręgowy w R. odmówił B.P. przywrócenia terminu do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. B.P. złożył zażalenie dowodząc, że bezpodstawnie uznano przesłaną mu korespondencję za doręczoną, skoro z adnotacji znajdującej się na zwrotnym poświadczeniu nadania nie wynika, kto konkretnie stwierdził, iż nastąpiła odmowa przyjęcia i podpisu. Sąd Najwyższy oddalił zażalenie. Jak podkreślono, z art. 126 § 1 KPK wynika, że podstawowym warunkiem merytorycznym przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej przez stronę jest stwierdzenie, że do uchybienia terminu do dokonania tej czynności doszło z przyczyn od strony niezależnych, a więc takich, których strona nie mogła usunąć, aby dokonać wymaganej przez prawo czynności we właściwym czasie (zob. postanowienie SN z 14.12.2017 r., V KZ 48/17, niepubl.). To na wnioskującym o przywrócenie terminu ciąży obowiązek wykazania tego warunku, a więc przede wszystkim określenia przyczyny, z powodu której doszło do uchybienia terminu, a następnie wykazania, że przyczyna ta była od niego niezależna (zob. postanowienie SN z 25.7.2019 r., V KZ 25/19, niepubl.; postanowienie SN z 5.4.2018 r., VI KZ 1/18, niepubl.). Jak wynika z akt sprawy, postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku zostało przesłane B.P. na wskazany przez niego adres zamieszkania i jako niepodjęte w terminie zostało dwukrotnie awizowane. Później okazało się, że w dniu upływu terminu do odbioru korespondencji adresat przesyłki został osadzony w Zakładzie Karnym w R. Ponieważ obowiązek zawiadamiania o zmianie miejsca pobytu dotyczy tylko oskarżonych pozostających na wolności (zob. postanowienie SN z 13.5.2009 r., II KZ 29/09, niepubl.), a zgodnie z art. 134 § 2 KPK, osobom pozbawionym wolności doręcza się pismo za pośrednictwem administracji odpowiedniego zakładu (zob. wyrok SA w Katowicach z 22.1.2018 r., II AKa 593/17, orzeczenia.ms.gov.pl; wyrok SN z 13.8.2014 r., III KK 216/14, niepubl.; wyrok SN z 16.1.2013 r., IV KK 140/12, niepubl.), odpis postanowienia ponownie przesłano skazanemu, tym razem na adres Zakładu Karnego w R. Jak wynika z adnotacji zawartej na zwrotnym poświadczeniu odbioru przesyłka nie została doręczona, gdyż nastąpiła „odmowa podpisu, przyjęcia”, co odnotował wymieniony z imienia i nazwiska Referent Działu Ewidencji Zakładu Karnego w R. Skazany został poinformowany przez Przewodniczącego Wydziału, że w związku z zaistniałą sytuacją, przesyłka przesłana do niego, zgodnie z treścią art. 136 KPK, została uznana za doręczoną 30.3.2020 r. i od tej daty liczony jest termin do zaskarżenia postanowienia. Skazany dopiero ponad dwa miesiące później złożył zażalenie i wniósł o przywrócenie terminu do złożenia tego zażalenia, twierdząc, że nie odmówił przyjęcia korespondencji z Sądu, oraz podając w wątpliwość prawidłowość i rzetelność czynności administracji Zakładu Karnego w R. w tym zakresie. Sąd Najwyższy uznał, że nie ma powodów, dla których ktokolwiek z administracji Zakładu Karnego w R. miałby interes w tym, żeby dokonywać nieprawdziwych adnotacji na kierowanej do skazanego korespondencji. Jak podkreślono, adnotacja o odmowie przyjęcia dotyczy tylko tej korespondencji, ponadto jasno wynika z niej kto naniósł tę wzmiankę – na kopercie znajduje się data, oznaczenie osoby dokonującej adnotacji, jak i jej podpis. W rezultacie stwierdzono, że uchybienie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu odwoławczego nastąpiło z powodu zależnego od skazanego, na skutek odmowy przyjęcia przez niego korespondencji z Sądu, a następnie braku jego zainteresowania tą przesyłką przez kolejne dni. Postanowienie SN z 28.10.2020 r., IV KZ 49/20
Postanowienie Sądu Najwyższego uznało, że uchybienie terminu do wniesienia zażalenia wynikało z odmowy przyjęcia korespondencji przez osadzonego w zakładzie karnym oraz braku jego zainteresowania przesyłką. Decyzja ta podkreśliła konieczność wykazania, że przyczyna uchybienia terminu była niezależna od strony.