Zmiany w opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

W Sejmie trwają prace nad nowelizacją ustawy z 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 75 ze zm.). Projektowane zmiany dotyczą głównie instytucji opieki nad dziećmi, takich jak żłobki, kluby dziecięce i opiekunowie dzienni. Planowane są także doprecyzowania w zakresie personelu oraz sposobu wyboru opiekuna dziennego.

Tematyka: opieka nad dziećmi, zmiany w ustawie, personel instytucji, opiekun dzienny, żłobki, kluby dziecięce, bezpieczeństwo dzieci, procedury administracyjne

W Sejmie trwają prace nad nowelizacją ustawy z 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U.
z 2021 r. poz. 75 ze zm.; dalej: OpDzieciU). W szczególności doprecyzowaniu ulec mają przepisy dotyczące
instytucji opieki nad dziećmi do 3 lat, takimi jak żłobki, kluby dziecięce i opiekunowie dzienni.
• Projektowane zmiany jasno wskazują, że osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne
i osoby figurujące w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym nie mogą być członkami personelu
instytucji opieki nad dziećmi do lat 3.
• Planowana jest także zmiana sposobu wyboru opiekuna dziennego.
Doprecyzowanie ogólnych wymogów dla personelu instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3
Jedną z bardzo istotnych zmian jest doprecyzowanie przepisów art. 15 ust. 4 i art. 39 ust. 1 pkt 4 OpDzieciU tak by
nie ulegało wątpliwości, że dyrektorem żłobka, osobą kierującą pracą klubu dziecięcego, opiekunem dziennym,
osobą fizyczną tworzącą i prowadzącą żłobek lub klub dziecięcy, opiekunem, pielęgniarką, położną, wolontariuszem
lub inną osobą zatrudnioną do wykonywania pracy lub świadczenia usług w żłobku lub klubie dziecięcym nie może
być osoba, która figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem
ograniczonym lub została skazana prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwo umyślne. Wiąże się z tym
obowiązek weryfikacji, czy wymienione osoby nie popełniły przestępstw na tle seksualnym i czy nie zostały skazane
prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwo umyślne. Podnieść ma to bezpieczeństwo dzieci pozostających pod
opieką w tego typu instytucjach.
Dodanie obowiązku podawania we wniosku o wpis żłobka lub klubu dziecięcego do rejestru żłobków
i klubów dziecięcych numeru telefonu i adresu poczty elektronicznej podmiotu tworzącego tę instytucję
opieki
Zmiana w art. 28 w ust. 1 pkt 2a OpDzieciU wiąże się z koniecznością podawania danych kontaktowych podmiotu
tworzącego żłobek lub klub dziecięcy, tak aby gminy mogły szybko kontaktować się z takimi podmiotami. Ma to
przyspieszyć dokonywanie wpisów do rejestru żłobków i klubów dziecięcych i usprawnić wypełnianie dokumentów
niezbędnych do rejestracji. Ponadto, w sytuacjach nadzwyczajnych, przyspieszy to znacząco kontakt z tego typu
instytucjami.
Zmiana sposobu wyboru dziennego opiekuna
Ustawodawca zdecydował się na odejście od dotychczasowego sposobu wyboru osób do pracy w charakterze
opiekuna dziennego. Wybór ten bowiem był przeprowadzany dotychczas w drodze konkursu ofert w trybie
określonym w ustawie z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz.
1057 ze zm., dalej jako PożPubWolontU) i uznany został za zbyt czasochłonny i skomplikowany. Zdecydowano się
w związku z tym na zmianę przepisów art. 45 OpDzieciU w ten sposób, aby wybór ten przeprowadzany był w sposób
otwarty i konkurencyjny, bez potrzeby odwoływania się do trybu przewidzianego w PożPubWolontU.
Rozszerzenie zakresu danych podawanych we wniosku o wpis dziennego opiekuna do wykazu dziennych
opiekunów oraz zakresu danych tego wykazu
Po zmianach w OpDzieciU do wykazu dziennych opiekunów oraz podmiotów ich zatrudniających trzeba będzie
podawać liczbę miejsc u dziennego opiekuna, a nie jak dotychczas liczbę dzieci objętych opieką. Ponadto wykaz
uzupełniany będzie o dokładne dane adresowe, z których korzystać będą wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast
w celu dokonywania czynności nadzorczych, o których mowa w art. 54 – 57 OpDzieciU.
Rozszerzenie danych pobieranych w ramach sprawozdania z realizacji OpDzieciU
Planowane jest też rozszerzenie zakresu sprawozdania rocznego, przewidzianego przepisami art. 64 OpDzieciU,
o informacje o wieku i płci dzieci objętych opieką żłobków, klubów dziecięcych oraz dziennych opiekunów, czasie
otwarcia instytucji oraz o liczbie dni pobytu dzieci w placówce, informacja, czy żłobek, klub dziecięcy lub dzienny
opiekun funkcjonuje jako przyzakładowa instytucja opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, oraz dodatkowe informacje
o personelu żłobka i o wolontariuszach.
Dodanie uprawnień wojewodzie w zakresie wydania decyzji o zwrocie w związku z niewykorzystaniem
środków Funduszu Pracy

Ponieważ program rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 finansowany jest zarówno z dotacji
z budżetu państwa, jak również z Funduszu Pracy, w nowelizacji OpDzieciU doprecyzowano, iż także dla środków
Funduszu Pracy Wojewoda może zastosować przepisy ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U.
z 2021 r. poz. 305 ze zm.) w odniesieniu do wydania decyzji o zwrocie w związku z niewykorzystaniem środków.

Zmiany w OpDzieciU mają na celu poprawę bezpieczeństwa dzieci objętych opieką oraz usprawnienie procedur administracyjnych. Wprowadzono m.in. nowe wymagania dla personelu instytucji, obowiązek podawania danych kontaktowych podmiotu tworzącego żłobek lub klub dziecięcy oraz rozszerzenie danych wymaganych w sprawozdaniach rocznych.