Data złożenia pisma w zakładzie karnym

Tematyka: administracja zakładu karnego, data złożenia pisma, skarga kasacyjna

Korespondencję skazanego administracja zakładu karnego przyjmuje w każdym dniu roboczym,
a korespondencję urzędową - codziennie. Data złożenia pisma w administracji zakładu karnego z założenia
musi więc odzwierciedlać dzień, w którym korespondencja została przekazana przez osadzonego.
Stan faktyczny
NSA rozpoznał skargę kasacyjną od wyroku WSA w Krakowie z 13.7.2021 r., II SA/Kr 1383/20,
, w sprawie ze
skargi na postanowienie Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do
wniesienia odwołania. Skarga kasacyjna została oddalona, podobnie jak wcześniej skarga.
W sprawie tej do Prezesa Sądu Okręgowego wpłynął wniosek Skarżącego o udostępnienie informacji publicznej.
Prezes SO w formie decyzji odmówił udostępnienia Skarżącemu żądanej informacji. Skarżący wniósł odwołanie od
tej decyzji do Prezesa SA za pośrednictwem Prezesa SO. Postanowieniem Prezes SA stwierdził uchybienie terminu
do złożenia odwołania. W uzasadnieniu postanowienia Prezes SA wskazał, że decyzja Prezesa SO została
doręczona Skarżącemu 10.9.2020 r. na adres wskazany we wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Decyzja
zawierała prawidłowe pouczenie o przysługującym trybie odwołania - określające termin i sposób jego wniesienia.
Odwołanie Skarżącego zostało 25.9.2020 r. (data złożenia pisma w Administracji Zakładu Karnego - ustalona na
podstawie pieczęci zamieszczonych na kopercie zawierającej odwołanie), a zatem po upływie 14 dni od dnia
doręczenia decyzji. Prezes SA wyjaśnił, że przekroczenie ustawowego terminu do wniesienia środka zaskarżenia
skutkuje stwierdzeniem uchybienia terminu do wniesienia odwołania, na podstawie art. 134 KPA. W skardze do WSA
na powyższe postanowienie Skarżący podniósł, że odwołanie złożył 24.9.2020 r., czyli z zachowaniem terminu.
W jego ocenie data na kopercie jest błędna i wniósł o zweryfikowanie tej okoliczności.
W uzasadnieniu wyroku WSA stwierdził, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty skargi nie mogą
odnieść skutku. Doręczenie decyzji Prezesa SO nastąpiło do rąk Skarżącego 10.9.2020 r. (zwrotne potwierdzenie
odbioru w aktach sprawy organu I instancji). W tych samych aktach sprawy znajduje się koperta, w której nadane
zostało odwołanie (zatytułowane skargą), opatrzone pieczęcią zakładu karnego, gdzie jako nadawca wskazany został
Skarżący (tył koperty). Pod danymi osobowymi i adresowym nadawcy znajduje się (częściowo nieczytelna) pieczęć
Zakładu Karnego z wyraźną datą wpływu korespondencji: 25.9.2020 r.
WSA wskazał, że zgodnie z art. 129 § 1 i § 2 KPA odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za
pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia
decyzji stronie. Zgodnie natomiast z art. 57 § 5 pkt 6 KPA, termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego
upływem pismo zostało złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.
WSA stwierdził, że oznaczona przez administrację zakładu karnego data wpływu odwołania nie budzi wątpliwości,
albowiem w identyczny sposób wygląda koperta, w której nadano wniosek o udostępnienie informacji publicznej oraz
koperta w której nadano skargę do Sądu.
Skarżący wywiódł skargę kasacyjną od powyższego wyroku.
Stanowisko NSA
NSA wskazał, że wszystkie podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty zmierzają do podważenia przyjętego przez
WSA ustalenia, że odwołanie od decyzji Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie zostało przez skarżącego złożone
w administracji zakładu karnego z zachowaniem 14-dniowego terminu przewidzianego art. 129 § 2 KPA.
W sprawie jest bezsporne i jednoznacznie wykazane, że decyzja Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie została
doręczona Skarżącemu 10.9.2020 r. Stosownie do rygorów przewidzianych art. 129 § 2 KPA odwołanie należało
wnieść w terminie 14 dni od tej daty, a więc najpóźniej w tej sprawie 24.9.2020 r. W przypadku osób przebywających
w zakładzie karnym termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało złożone
w administracji zakładu karnego - art. 57 § 5 pkt 6 KPA. Na znajdującej się w aktach sprawy kopercie, w której
nadano odwołanie, po stronie oznaczenia nadawcy, znajduje się niewyraźny odcisk pieczęci administracji zakładu
karnego oraz wyraźny odcisk daty „25.9.2020 r.”. Z kształtu pieczęci zakładu karnego wynika, iż jest to ta sama
pieczęć, jaka znajduje się na kopercie, w której Skarżący nadał wniosek dostępowy. Posiada ona treść: „Zakład
Karny (…). Wpłynęło dnia: (…).” Logiczną konsekwencja powyższego musi być wniosek, że odciśnięta na kopercie
data „25.9.2020 r.” odzwierciedla dzień, w którym Skarżący złożył w administracji zakładu karnego odwołanie od
decyzji Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Przy takich ustaleniach zastosowanie art. 134 KPA i stwierdzenie

uchybienia do wniesienia odwołania jest działaniem prawidłowym. Podjęte przez Skarżącego próby wykazania, że
w sprawie istnieją wątpliwości, co do rzeczywistej daty złożenia przez niego odwołania w administracji Zakładu
Karnego nie mogą odnieść oczekiwanego skutku. Stosownie do § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z 21.12.2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U.
z 2016 r. poz. 2231) korespondencję skazanego administracja zakładu karnego przyjmuje w każdym dniu roboczym,
a korespondencję urzędową - codziennie. Data złożenia pisma w administracji zakładu karnego z założenia musi
więc odzwierciedlać dzień, w którym korespondencja została przekazana przez osadzonego. Skarżący nie wykazał
żadnych okoliczności, które uwiarygadniałyby, że administracja zakładu karnego na kopercie wskazała datę
późniejszą od daty faktycznego złożenia odwołania. Powoływanie się na stan epidemii COVID-19 i hipotetyczną
możliwość wadliwego przyjęcia korespondencji przez administrację zakładu karnego, nie mogło wywołać wskazanych
w skardze kasacyjnej skutków procesowych.

Komentarz
Orzeczenie odnosi się do kwestii liczenia terminu na dokonanie czynności procesowej podejmowanej przez osobę
osadzoną w zakładzie karnym. Kwestionowanie daty złożenia pisma w administracji zakładu karnego w niniejszej
sprawie nie miało miejsca, stąd brak było podstaw do uwzględnienia gołosłownych twierdzeń skarżącego o błędnej
dacie, która miała znajdować się na kopercie, w której nadano środek zaskarżenia. W innym orzeczeniu odnoszącym
się także do składania pisma za pośrednictwem zakładu karnego NSA wskazał, że uchybienie terminu jest
okolicznością obiektywną i w razie stwierdzenia tej okoliczności organ odwoławczy nie ma innej możliwości niż
wydanie postanowienia stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia odwołania w trybie art. 134 KPA. Treść
art. 134 KPA będącego bezwzględnie obowiązującą normą prawną wskazuje na obowiązek organu odwoławczego
wyraźnego ustosunkowania się do tej czynności. Stwierdzenie uchybienia terminu wymaga zatem jednoznacznego
rozstrzygnięcia w formie postanowienia (por. wyrok NSA z 15.6.2020 r., I OSK 1699/19,
).

Wyrok NSA z 5.7.2023 r., III OSK 420/22,

Orzeczenie odnosi się do kwestii liczenia terminu na dokonanie czynności procesowej podejmowanej przez osobę osadzoną w zakładzie karnym. Kwestionowanie daty złożenia pisma w administracji zakładu karnego w niniejszej sprawie nie miało miejsca, stąd brak było podstaw do uwzględnienia gołosłownych twierdzeń skarżącego o błędnej dacie.