Utrata zaufania do urzędnika

Utrata zaufania do urzędnika może mieć różnorodny charakter, wpływając zarówno na jego stanowisko pracy, jak i relacje w miejscu zatrudnienia. Sprawa skargi kasacyjnej Adama S. przeciw Ministerstwu w W. dotyczyła przeniesienia go na inne stanowisko z powodu publikacji mediów o rzekomej współpracy ze służbami specjalnymi PRL, co spowodowało utratę zaufania ze strony pracodawcy.

Tematyka: utrata zaufania, urzędnik, przeniesienie, Sąd Najwyższy, Służba Cywilna, odszkodowanie

Utrata zaufania do urzędnika może mieć różnorodny charakter, wpływając zarówno na jego stanowisko pracy, jak i relacje w miejscu zatrudnienia. Sprawa skargi kasacyjnej Adama S. przeciw Ministerstwu w W. dotyczyła przeniesienia go na inne stanowisko z powodu publikacji mediów o rzekomej współpracy ze służbami specjalnymi PRL, co spowodowało utratę zaufania ze strony pracodawcy.

Utrata zaufania do urzędnika może mieć charakter bezwzględny, jak też dotyczyć jego pracy na określonym
stanowisku.
Wyrok SN z 5.10.2016 r., II PK 2012/15
Przewodniczący Sędzia SN Halina Kiryło, Sędziowie SN: Krzysztof Rączka (sprawozdawca), Małgorzata
Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych 5.10.2016 r. sprawy z powództwa Adama S. przeciwko Ministerstwu w W. o odszkodowanie na
skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku SO w W. z 10.3.2015 r. […],
1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od Adama S. na rzecz Ministerstwa w W. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.

Uzasadnienie
Adam S. w pozwie z 9.10.2012 r. skierowanym przeciwko Ministerstwu w W. wniósł o uznanie za bezskuteczną
decyzję Dyrektora Generalnego z 25.7.2011 r. o przeniesieniu go z 26.7.2011 r. ze stanowiska radcy ministra
Naczelnika Wydziału na stanowisko radcy w dyspozycji Biura; o zasądzenie od pozwanego – ministerstwa (dalej M.)
kwoty 10 601, 10 zł (dziesięć tysięcy sześćset jeden złotych dziesięć groszy) wraz z należnymi odsetkami od dnia
wytoczenia powództwa do dnia zapłaty z tytułu różnicy w wypłacie wynagrodzenia oraz o zasądzenie od pozwanego
na rzecz powoda kosztów procesu według norma przepisanych.
W odpowiedzi na pozew pozwane M. w W. wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.
Wyrokiem z 7.7.2014 r. SR w W. oddalił powództwo oraz zasądził od Adama S. na rzecz pozwanej kwotę 60 zł
(sześćdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego po dokonaniu następujących ustaleń
faktycznych.
Adam S. był zatrudniony w M. od 15.6.1979 r. W dniu 3.10.1997 r. został mianowany do służby cywilnej. Ostatnio
pracował na stanowisku radcy – ministra, naczelnika wydziału.
Od 1.7.2011 r. Rzeczpospolita Polska rozpoczęła prezydencję w Unii Europejskiej i stanęła na czele Rady Unii
Europejskiej. W okresie prezydencji M. zależało na zachowaniu jak najlepszego wizerunku wśród partnerów
zagranicznych i krajowych. W tym czasie w mediach pojawiły się informacje o współpracy powoda ze służbami
specjalnymi PRL. Przed publikacją tej informacji ministerstwo nie miało wiedzy o rzekomej (ewentualnej) współpracy
powoda ze służbami specjalnymi PRL. Wspomniana publikacja wywołała w M. obawę, że może mieć ona negatywny
wpływ na możliwość realizacji zadań przez Adama S. i jego wiarygodność wśród partnerów podczas polskiej
prezydencji w Unii Europejskiej. Ujawnienie w mediach faktu (rzekomej) współpracy z organami bezpieczeństwa PRL
spowodowało utratę zaufania do niego przez kierownictwo M. W konsekwencji 26.7.2011 r. M., powołując się na art.
62 ust. 1 ustawy z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (t.jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1345, dalej jako: SłużbaCywilU) oraz
potrzeby urzędu i utratę zaufania wobec powoda, pracodawca przeniósł go z tym dniem na stanowisko radcy
w dyspozycji Biura z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia do 31.10.2011 r. Od 1.11.2011 r. otrzymywał
wynagrodzenie odpowiadające nowemu stanowisku (art. 60 ust. 2 SłużbaCywilU). Następnie powód korzystał
z urlopu wypoczynkowego i ze zwolnienia od pracy z tytułu niezdolności od pracy. Ze zwolnienia tego korzystał przez
„około 180 dni, do 31.1.2012 r.” i został skierowany na badania do lekarza medycyny pracy, który lekarz orzekł, że
jest on zdolny do pracy; następnie korzystał z zaległego urlopu wypoczynkowego. Po jego wykorzystaniu
pracodawca – M. zaproponował mu albo rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia w związku
z nieujawnieniem pobierania emerytury z Ministerstwa S. (dalej: MS), albo rozwiązanie tego stosunku na mocy
porozumienia stron. Adam S. przyjął tę drugą propozycję i w efekcie stosunek pracy uległ rozwiązania na mocy
porozumienia stron z dniem 31.8.2012 r.
Sąd I instancji, dokonując oceny prawnej powyższych okoliczności, uznał, że w niniejszej sprawie ma zastosowanie
art. 62 ust. 1 i 2 SłużbaCywilU.
Przepisy te stanowią, że jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, dyrektor generalny urzędu może w każdym
czasie przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej lub w innej
miejscowości, uwzględniając jego przygotowanie zawodowe. Urzędnik taki zachowuje prawo do dotychczasowego
wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od przysługującego na nowym stanowisku, przez okres trzech miesięcy
następujących po miesiącu, w którym został przeniesiony na nowe stanowisko. Wysokość dodatku służby cywilnej
pozostaje bez zmiany. Zdaniem sądu I instancji pracodawca skutecznie złożył powodowi oświadczenie woli


o przeniesieniu go na inne odpowiednie stanowisko, wskazując potrzebę urzędu – „konieczność (potrzebę) ochrony
wizerunku i dobrego imienia resortu oraz utrzymania zaufania do niego jako organu, który rozpoczynał wówczas
prezydencję w Unii Europejskiej”. Jednocześnie, zdaniem sądu I instancji, powód nie udowodnił, że oświadczenie
pracodawcy jest niezgodne z prawem. Sąd ten wskazał, że zatrudnienie urzędnicze w służbie cywilnej ma
szczególny charakter; z jednej strony, daje pewne przywileje, zwłaszcza stabilizację zatrudnienia, z drugiej zaś,
wymaga wzmożonej dyspozycyjności. W ramach takiego zatrudnienia pracodawca jest kompetentny do
podejmowania określonych decyzji, co do których urzędnik nie ma możliwości ich zakwestionowania czy odwołania
się. I z taką sytuacją mam do czynienia w rozpatrywanej sprawie.
Wyrok sądu I instancji strona powodowa zaskarżyła apelacją w całości, zarzucając:
1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 42 KP poprzez jego niezastosowanie przejawiające się w uznaniu, że
kwestie zmiany i ustania stosunku pracy w służbie cywilnej są uregulowane w SłużbaCywilU, zatem nie znajduje
zastosowania ww. artykuł KP, podczas gdy ma on zastosowanie do pracownika mianowanego służby cywilnej
w zakresie możliwości skorzystania przez niego z ochrony sądowej i dochodzenia uprawnień przysługujących
pracownikowi w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy i płacy przez
pracodawcę, a to z uwagi na unormowanie zawarte w art. 9 ust. 1 SłużbaCywilU;
2) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU poprzez błędną wykładnię uznającą, że utrata
zaufania do urzędnika jest uzasadnioną potrzebą urzędu w rozumieniu tego przepisu;
3) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 KPC polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny
dowodów i jej dokonaniu wbrew zasadom logicznego myślenia i doświadczenia życiowego przejawiające się w:
3.1) pominięciu faktu, że powód był bardzo wysoko merytorycznie oceniany i nie było żadnych zastrzeżeń do jego
pracy, a jakość pracy powoda nie miała żadnego wpływu na decyzję o jego przeniesieniu, a zatem brak było
podstaw, że publikacja medialna mogła wywołać obawę u pozwanego pracodawcy o negatywny jej wpływ na
możliwość realizacji przez powoda jego zadań podczas polskiej prezydencji w Unii Europejskiej;
3.2) pominięciu faktu, że pozwany miał problemy ze znalezieniem następcy powoda na zajmowanym przez niego
przed przeniesieniem stanowisku;
3.3) pominięciu faktu, że powód w wyniku przeniesienia nie otrzymał żadnego zakresu obowiązków ani skierowania
do wykonywania jakiejkolwiek pracy;
3.4) pominięciu faktu, że powodowi została przedstawiona propozycja dyscyplinarnego rozwiązania stosunku bez
wypowiedzenia z powodu ujawnienia pobierania przez niego emerytury z MS., co wynikało z zeznań powoda, ta
okoliczność uwydatnia zaś fakt, że pozwany, podejmując decyzje dotyczące zatrudnienia powoda, instrumentalnie
traktował fakty dotyczące powoda, co w okolicznościach rozpatrywanej sprawy podkreśla pozorność wskazanej
w decyzji przyczyny przeniesienia;
4) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 227 KPC poprzez oddalenie wniosku o zobowiązanie pozwanego do
złożenia regulaminów organizacyjnych pozwanego, regulaminu biura i regulaminu departamentu, w którym powód
pracował przed przeniesieniem i oddaleniem wniosku o przeprowadzenie dowodu z tych dokumentów, podczas gdy
ta okoliczność miała istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, zmierzała bowiem do wykazania, że brak było
rzeczywistych potrzeb urzędu do przeniesienia powoda do Biura;
5) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 KPC, w szczególności brak wyjaśnienia sposobu subsumcji
ustalonego stanu faktycznego pod normę art. 62 SłużbaCywilU i wyjaśnienia, dlaczego sąd I instancji nie uznał
oświadczenia woli pracodawcy w przedmiocie przeniesienia powoda na inne stanowisko za niezgodne z prawem;
6) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 310 i 314 KPC poprzez przesłuchanie świadka Jarosława C. w trybie
zabezpieczenia dowodu, mimo że przeprowadzenie tego dowodu w trybie zwykłym nie było niewykonalne lub zbyt
utrudnione, a nadto nie zachodził wypadek niecierpiący zwłoki.
W oparciu na powyższe zarzuty strona apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenie kosztów procesu w obu instancjach. Nadto strona powodowa wniosła, na
podstawie art. 380 KPC, o rozpoznanie postanowienia sądu I instancji z 23.6.2014 r. w przedmiocie pominięcia
dowodów zgłoszonych przez powoda i uchylenie tego postanowienia z uwagi na fakt, że postanowienie to narusza
art. 227 i 207 KPC, dowód z dokumentów bowiem miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a uwzględnienie
spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowodowałoby zwłoki w rozpatrzeniu sprawy.
Apelacja powoda od wyroku sądu I instancji została oddalona wyrokiem SO w W. z 10.3.2015 r. W ocenie sądu II
instancji nie zasługiwały na uwzględnienie podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego, jak
również zarzuty naruszenia prawa procesowego. Sąd II instancji podzielił ustalenia faktyczne oraz rozważania
prawne sądu I instancji. Zarzut naruszenia art. 42 KP poprzez jego niezastosowanie w rozpatrywanej sprawie jest
całkowicie niezasadny. Sąd słusznie uznał, że w sprawie ma zastosowanie art. 62 SłużbaCywilU, który jako lex



specialis względem przepisów zawartych w Kodeksie pracy wyłącza stosowanie jego art. 42 wobec urzędników
służby cywilnej. Został on przeniesiony na inne stanowisko w tym samym urzędzie na podstawie art. 62 ust. 1
SłużbaCywilU. Sąd II instancji powołał się na wyrok SN z 26.6.2007 r. (I PK 18/07, OSNP Nr 15–16/2008, poz. 221),
w którym stwierdza się, że o ile w umownych stosunkach pracy zmiana istotnego elementu umowy o pracę, jakim jest
zajmowane stanowisko i miejsce pracy, może zostać przeprowadzona tylko w drodze wypowiedzenia zmieniającego
(art. 42 KP), o tyle w stosunkach służbowych zmiany takie dokonywane są w trybie jednostronnego aktu pracodawcy,
względnie organu nadrzędnego nad pracodawcą, upoważnionego ustawą do dokonania tej czynności. Kwestie te
uregulowane są pragmatykami pracowniczymi i w tym zakresie nie znajdują zastosowania przepisy KP. Sąd II
instancji zaznaczył, że przepisy SłużbaCywilU nie zawierają regulacji dotyczących odwołania od decyzji pracodawcy
o przeniesieniu urzędnika służby cywilnej na podstawie art. 62 ust. 1. Sąd II instancji wskazał, że w orzecznictwie SN
dominuje pogląd, że do mianowanych pracowników administracji publicznej nie ma zastosowania nie tylko art. 42 KP,
ale również art. 44 i art. 264 § 1 KP (por. wyrok SN z 18.9.2008 r., II PK 21/08, 
 oraz wyrok z 14.1.2011 r.,
I PK 176/10, MoPr Nr 8/2011, s. 430). Prowadzi to, zdaniem sądu II instancji, do wniosku, że do roszczeń
związanych z przeniesieniem na podstawie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU nie ma zastosowania art. 44 KP,
a w konsekwencji roszczenie powoda o odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia nie mogło
zostać uwzględnione. Sąd II instancji podziela przy tym stanowisko apelującego, że potrzeby urzędu, o których mowa
w art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU, nie mogą być utożsamiane z utratą zaufania do urzędnika. Wskazuje w tym kontekście
na wyrok NSA z 25.3.1999 r. (II SA/Po 882/98, 
), w którym stwierdza się, że utrata zaufania do pracownika
wiąże się z jego przymiotami osobistymi, nie zaś z potrzebami urzędu; może więc być rozważana jako przyczyna
rozwiązania stosunku pracy, pozostaje natomiast bez związku ze szczególnymi potrzebami urzędu.
W związku z powyższym zarzut przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów poprzez błędną i dowolną ocenę
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzące do wadliwych ustaleń jest całkowicie
nieuzasadniony. Sąd II instancji nie podzielił stanowiska apelującego jakoby sąd I instancji naruszył art. 233 KPC.
Wskazał, że w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż sąd ma obowiązek wyprowadzania z zebranego w sprawie
materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Wnioski wyprowadzane przez sąd przy ocenie dowodów
muszą układać się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, nie pozostają ze sobą w sprzeczności,
a także istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (por. wyrok SN
z 9.12.2009 r., IV CSK 290/09, 
). Aby można mówić o naruszeniu art. 233 KPC, należy wskazać, że sąd
uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające
przekonanie strony o innej niż przyjęta przez sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej
ocenie niż ocena przyjęta przez sąd (por. wyrok SA we Wrocławiu z 1.3.2012 r., I ACa 111/12, 
). W sytuacji
gdy z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem
życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym
stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysunąć wnioski odmienne (por. wyrok Sądu
Apelacyjnego we Wrocławiu z 14.3.2012 r., I ACa 160/12, 
). Sąd II instancji w świetle powyższego uznał, że
sąd I instancji, dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie naruszył zasady logicznego
rozumowania czy też zasad doświadczenia życiowego, a w konsekwencji nie uchybił zasadzie swobodnej oceny
dowodów.
Podnoszone przez powoda kwestie związane z jego merytorycznym przygotowaniem pozostawały bez związku
z decyzją, na podstawie której doszło do przeniesienia go na inne stanowisko, motywowaną informacjami medialnymi
wskazującymi na jego współpracę ze służbami specjalnymi PRL. Bez znaczenia dla zasadności roszczenia powoda
pozostawał też fakt, że po jego przeniesieniu na inne stanowisko powstał problem znalezienia jego następcy. Nagła
decyzja o przeniesieniu powoda musiała powodować tymczasowe problemy kadrowe związane ze znalezieniem
osoby, która przejęłaby jego obowiązki. Zdaniem sądu II instancji nie narusza art. 233 § 1 KPC pominięcie przez sąd
I instancji faktu niepowierzenia powodowi po przeniesieniu żadnego zakresu zadań, a także tego, że nie skierowano
go do żadnej pracy. Sąd II instancji nie podziela stanowiska powoda w tym zakresie. Powód bowiem od 26.7.2011 r.
rozpoczął wykonywanie obowiązków na nowym stanowisku pracy, jednak już 6.8.2011 r. udał się na urlop
wypoczynkowy, a następnie przebywał na długotrwałym zwolnieniu z tytułu niezdolności do pracy. Jak wynika z akt
osobowych powoda, zakresy obowiązków były mu uprzednio przedstawiane nawet po upływie kilku tygodni od
zmiany stanowiska pracy. Również pominięcie faktu, że powodowi przedstawiono propozycję rozwiązania stosunku
pracy bez wypowiedzenia w trybie dyscyplinarnym, ma świadczyć o naruszeniu art. 233 § 1 KPC. Zasugerowanie
powodowi rozwiązania stosunku pracy w trybie dyscyplinarnym, nawet gdyby nastąpiło, wynikało z tego, że nie
przekazał on pracodawcy informacji o pobieraniu emerytury z Ministerstwa S., co nie miało żadnego związku
z przyczyną przeniesienia powoda.
Sąd II instancji nie podzielił też stanowiska powoda, że przeprowadzenie dowodu z regulaminu organizacyjnego,
regulaminu biura i regulaminu departamentu miało istotne znaczenie rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Przesłanki
merytoryczne i organizacyjne nie były powodem przeniesienia Adama S. na inne stanowisko, a zatem dopuszczenie
dowodu ze ww. regulaminów było całkowicie zbędne. Z tych też względów sąd II instancji za nieuzasadniony uznał
wniosek o ponowne rozpoznanie postanowienia sądu I instancji z 23.6.2014 r.




W ocenie sądu II instancji całkowicie nietrafne są wywody powoda, iż uzasadnienie zaskarżonego wyroku zostało
sporządzone wadliwie. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 328 § 2 KPC jest możliwe tylko wtedy, gdy
uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia
w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna wyroku
pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Z taką sytuacją,
zdaniem sądu II instancji, nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd I instancji sporządził uzasadnienie
w sposób prawidłowy, zawierając w nim wszelkie przewidziane prawem jego podstawy.
Sąd II instancji za niezasadny uznał także zarzut naruszenia art. 310 i 314 KPC. Sąd I instancji trafnie uznał, że
przesłuchanie świadka Jarosława C. w przyszłości mogło być nadmiernie utrudnione. Ponadto przeprowadzenie tego
dowodu na rozprawie bez wzywania strony podyktowane było koniecznością natychmiastowego rozpoznania
wniosku i podjęcia czynności procesowych. Wreszcie świadek w ramach zabezpieczenia dowodu złożył identyczne
zeznania, jak na rozprawie 21.1.2013 r., na której powód był obecny wraz ze swoim pełnomocnikiem.
Zasądzając o kosztach, sąd I instancji wziął pod uwagę art. 98 § 1 i 3 KPC oraz § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 28.9.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r.
poz. 490 ze zm.).
Powyższy wyrok SO w W. w całości zaskarżył skargą kasacyjną powód, opierając ją na zarzucie naruszenia prawa
materialnego, a mianowicie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU poprzez błędną jego wykładnię i wniósł o uchylenie wyroku
oraz poprzedzającego go wyroku sądu I instancji oraz o przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego
rozpatrzenia przy uwzględnieniu kosztów postępowania kasacyjnego (art. 3984 § 1 pkt 3 KPC) ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz o zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu za wszystkie instancje
według norm przepisanych (art. 39816 KPC). Błędna wykładnia art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU przejawiać ma się
w uznaniu, że utrata zaufania, która została wskazana w decyzji o przeniesieniu, jest uzasadnioną „potrzebą urzędu”,
w związku z którą dyrektor generalny urzędu może w każdym czasie przenieść urzędnika służby cywilnej na inne
stanowisko w tej samej miejscowości. Sąd II instancji zaznaczył w treści uzasadnienia, że podziela stanowisko
powoda, iż zwrot „potrzeby urzędu” zawarty w art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU nie może być utożsamiany z utratą
zaufania do urzędnika, na co powołał się pozwany w rozpatrywanej sprawie.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną strona pozwana wniosła o nieprzyjęcie skargi do rozpoznania (art. 398 9 KPC)
ewentualnie, w razie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania o jej oddalenie jako pozbawionej uzasadnionych
podstaw (art. 39814 KPC).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zawiera uzasadnionych zarzutów.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zarówno wyrok sądu I, jak i II instancji dotyczył roszczenia powoda
o uznanie za bezskuteczną decyzję dyrektora z 25.7.2011 r. o przeniesieniu go z dniem 26.7.2011 r. ze stanowiska
radcy ministra naczelnika wydziału na stanowisko radcy w dyspozycji Biura; o zasądzenie od pozwanego –
ministerstwa kwoty 10 601, 10 zł wraz z należnymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty z tytułu
różnicy w wypłacie wynagrodzenia oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według
norm przepisanych. Adam S. wniósł w tej materii pozew 9.10.2012 r., ale wcześniej 31.8.2012 r. jego stosunek pracy
z M. został rozwiązany na mocy porozumienia stron.
W rozpatrywanej sprawie nie budzi wątpliwości, że podstawą przeniesienia powoda na inne stanowisko był art. 62
ust. 1 SłużbaCywilU. Zgodnie z nim, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, dyrektor generalny urzędu może
w każdym czasie przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej
miejscowości uwzględniając jego przygotowanie zawodowe. Przeniesienie takie zostało dokonane indywidualnym
aktem administracyjnym władzy służbowej 25.7.2011 r. z mocą obowiązującą od 26.7.2011 r. Powód, choć nie
zgadzał się z motywacją przeniesienia na nowe stanowisko pracy, to jednak je przyjął. Przez ponad rok nie zgłaszał
żadnych zastrzeżeń co do prawomocności owego przeniesienia, korzystając z urlopu wypoczynkowego i zwolnienia
od pracy z tytułu niezdolności do pracy. Następnie zawarł z pracodawcą porozumienie, na mocy którego jego
stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 31.8.2012 r. Dopiero po tym dniu pozwem z 9.10.2012 r. wniósł o uznanie
za bezskuteczne przeniesienia ze stanowiska radcy ministra – naczelnika wydziału na stanowisko radcy w dyspozycji
Biura oraz o odszkodowanie w związku z wadliwym przeniesieniem wraz z należnymi odsetkami. Powód nie
podważa więc faktu rozwiązania stosunku pracy z dniem 31.8.2012 r. na mocy porozumienia stron, lecz skuteczność
administracyjnego aktu wewnętrznego kierownictwa o przeniesieniu na inne stanowisko dokonanego w ramach
nieistniejącego już stosunku pracy.
Dla roszczenia w sprawie uznania takiego przeniesienia za bezskuteczne brak jest podstawy prawnej. Powód mógł
ewentualnie kwestionować samo rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron, powołując się na wady
oświadczenia woli.



Brak jest również uzasadnienia dla dochodzonego przez powoda odszkodowania. Zmiana treści stosunku pracy
powoda nastąpiła na podstawie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU i zgodzić należy się z sądem II instancji, że
niezastosowanie w niniejszej sprawie art. 42 KP jest całkowicie zasadne. Sąd II instancji słusznie uznał, że art. 62
SłużbaCywilU stanowi lex specialis względem przepisów zawartych w Kodeksie pracy i wyłącza stosowanie jego art.
42 wobec urzędników służby cywilnej. Artykuł 42 KP ma jedynie zastosowanie w kwestii jednostronnej zmiany treści
stosunku pracy do pracowników służby cywilnej, którzy zatrudniani są na podstawie umowy o pracę, ponieważ
SłużbaCywilU nie normuje kwestii związanych ze zmianą treści ich stosunku pracy (por. art. 9 ust. 1 SłużbaCywilU).
Powód został przeniesiony na inne stanowisko w tym samym urzędzie na podstawie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU. Sąd
II instancji trafnie powołał się na wyrok SN z 26.6.2007 r. (I PK 18/07, OSNP Nr 15–16/2008, poz. 221), w którym
stwierdza się, że o ile w umownych stosunkach pracy jednostronna zmiana istotnego elementu umowy o pracę, jakim
jest zajmowane stanowisko i miejsce pracy, może zostać przeprowadzona tylko w drodze wypowiedzenia
zmieniającego (art. 42 KP), o tyle w stosunkach służbowych zmiany takie są dokonywane w trybie jednostronnego
aktu pracodawcy, względnie organu nadrzędnego nad pracodawcą, upoważnionego ustawą do dokonania tej
czynności. Kwestie te uregulowane są pragmatykami pracowniczymi i w tym zakresie nie znajdują zastosowania
przepisy Kodeksu pracy.
Sąd II instancji trafnie zaznaczył, że przepisy SłużbaCywilU nie zawierają regulacji dotyczących odwołania od decyzji
pracodawcy o przeniesieniu urzędnika służby cywilnej na podstawie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU. Sąd II instancji
wskazał też, że w orzecznictwie SN dominuje pogląd, że do mianowanych pracowników administracji publicznej nie
ma zastosowania nie tylko art. 42 KP ale również art. 44 i 264 § 1 KP (por. wyrok SN z 18.9.2008 r., II PK 21/08,
 oraz wyrok z 14.1.2011 r., I PK 176/10, MoPr Nr 8/2011, s. 430). Prowadzi to do wniosku, że do roszczeń
związanych z przeniesieniem na podstawie art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU nie ma zastosowania art. 44 KP,
a w konsekwencji roszczenie powoda o odszkodowanie nie może zostać uwzględnione.
Na marginesie trzeba zauważyć w tym miejscu, że powód w swym stanowisku jest niekonsekwentny. Z jednej strony
chce dochodzić roszczenia odszkodowawczego na podstawie art. 44 w zw. z art. 42 § 1 KP, z drugiej zaś nie
uwzględnia siedmiodniowego terminu na wniesienie odwołania przewidzianego w art. 264 § 1 KP liczonego od dnia
pisma zmieniającego warunki treści stosunku pracy. Przypomnieć wypada, że przeniesienie powoda na inne
stanowisko dokonane zostało 25.7.2011 r., a pozew o uznanie przeniesienia za bezskuteczne i o zasądzenie
stosownego odszkodowania wniósł 9.10.2012 r. Tak wybiórcza i doraźna subsumcja przepisów prawa jest
niedopuszczalna.
Nawet gdyby sąd uznał wadliwość dokonanego przeniesienia z powodu braku potrzeb urzędu, to nie da się określić,
jakie miałoby to mieć skutki dla nieistniejącego już stosunku pracy. Nie do końca można zgodzić się, w tym
kontekście, z sądem II instancji, powołującym się na wyrok NSA z 25.3.1999 r. (II SA/Po 882/98, PP Nr 9/1999, s.
41), iż „potrzeby urzędu”, o których mowa w art. 62 ust. 1 SłużbaCywilU, nie mogą być utożsamiane z utratą zaufania
do urzędnika. Mamy tu do czynienia ze zwrotem niedookreślonym, który swym zakresem obejmuje zarówno
administracyjno-prawne wymagania funkcjonowania urzędu, jak i racjonalne wykorzystanie korpusu służby cywilnej.
Utrata zaufania do urzędnika może mieć charakter bezwzględny, jak też dotyczyć jego pracy na określonym
stanowisku i w tym przypadku może być ona przyczyną przeniesienia urzędnika na inne stanowisko w tym samym
urzędzie, na którym w sposób racjonalny mogą być wykorzystane jego kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Tak
też oceniać należy przyczynę przeniesienia powoda z 25.7.2011 r. na inne stanowisko, tym bardziej że w trakcie
postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, że w rozpatrywanej sprawie tak naprawdę chodziło o ochronę
dobrego wizerunku M. w okresie polskiej prezydencji w UE.
Mając powyższe na uwadze SN, orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 398 14 KPC, o kosztach orzeczono
na podstawie art. 98 § 1 i 3 KPC oraz § 11 ust. 1 pkt 1 w zw. § 12 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z 28.9.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz.
490).
Wyrok SN z 5.10.2016 r., II PK 2012/15







Wyrok Sądu Najwyższego z 5.10.2016 r. potwierdził skuteczność przeniesienia urzędnika na inne stanowisko zgodnie z przepisami Służby Cywilnej. Decyzja o przeniesieniu została uznana za zgodną z prawem, nie dając podstaw do dochodzenia roszczeń o odszkodowanie. Sprawa ta podkreśla złożoność relacji między urzędnikiem a pracodawcą, uwzględniając potrzeby urzędu oraz konieczność utrzymania zaufania do personelu.