Strony postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej
Nie można uznać, aby osoba poza wnioskodawcą o udostępnienie informacji publicznej miała interes prawny jako strona w postępowaniu. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził konieczność udostępnienia informacji publicznej żądanej przez wnioskodawcę. Sprawa dotyczyła kopii umów cywilnoprawnych i umów o pracę z pracownikami SN. Organ odmówił udostępnienia, argumentując ochroną prywatności pracowników. Sąd uznał, że informacje o umowach mają charakter publiczny i organ powinien je udostępnić zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej.
Tematyka: udostępnienie informacji publicznej, Naczelny Sąd Administracyjny, umowy cywilnoprawne, umowy o pracę, ochrona prywatności, ustawy o dostępie do informacji publicznej
Nie można uznać, aby osoba poza wnioskodawcą o udostępnienie informacji publicznej miała interes prawny jako strona w postępowaniu. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził konieczność udostępnienia informacji publicznej żądanej przez wnioskodawcę. Sprawa dotyczyła kopii umów cywilnoprawnych i umów o pracę z pracownikami SN. Organ odmówił udostępnienia, argumentując ochroną prywatności pracowników. Sąd uznał, że informacje o umowach mają charakter publiczny i organ powinien je udostępnić zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej.
Nie można więc uznać, aby ktokolwiek poza podmiotem, który wnioskuje o udostępnienie informacji publicznej, a któremu w konsekwencji odmówiono informacji publicznej w drodze decyzji, miał interes prawny uzasadniający jego status strony w postępowaniu przed organem, jak i w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (również w rozumieniu art. 33 § 1 i 2 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Daniel P. zwrócił się do Pierwszego Prezesa SN o udostępnienie informacji publicznej w postaci: kopii dokumentów lub wskazania precyzyjnie linku do tych kopii dokumentów dotyczących wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w latach 2011–2012 przez SN opiewających na kwotę powyżej 1000 zł oraz umów o pracę lub innego rodzaju umów z osobami aktualnie zatrudnionymi na stanowiskach m.in. radców prawnych, Szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa SN oraz Dyrektorów Biur: Administracyjnego, Finansowego, Gospodarczego, Informatyki, Kadr i Organizacyjnego. Wobec braku odpowiedzi na wniosek, Daniel P. wniósł skargę na bezczynność Pierwszego Prezesa SN. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał Pierwszego Prezesa SN do rozpoznania wniosku. W uzasadnieniu wyroku wskazano m.in., że nieuzasadnione jest stanowisko organu, iż objęte żądaniem wniosku umowy o pracę lub innego rodzaju umowy z osobami aktualnie zatrudnionymi w SN, nie stanowią informacji publicznej. W ocenie sądu umowy podpisane z osobami zatrudnionymi na wymienionych wyżej stanowiskach, w tym również ich wynagrodzenia obrazują zasady funkcjonowania SN, w szczególności tryb działania w zakresie wykonywanych zadań publicznych i działalności w ramach wydatkowania środków publicznych, który winien być transparentny i poddany kontroli społecznej. Zatem wnioskowane informacje mają charakter informacji publicznej i stosownie do przepisów ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2058; dalej jako: InfPublU) organ winien je udostępnić w formie określonej we wniosku. Natomiast w sytuacji, gdy w ocenie organu zachodzą podstawy do ochrony ich udostępnienia na skutek ograniczeń, o których mowa w art. 5 InfPublU), winien wydać stosowaną decyzję. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Pierwszego Prezesa SN. Pierwszy Prezes SN odmówił Danielowi P. jako osobie nieupoważnionej do legalnego przetwarzania danych osobowych pracowników SN, udostępnienia, przez przesłanie drogą listowną lub elektroniczną, kopii dokumentów stanowiących treść umów w zakresie odnoszącym się do osób aktualnie zatrudnianych na stanowiskach wymienionych we wniosku. Organ stwierdził, że treść umów objętych żądaniem wniosku obejmuje m.in. informacje odnoszące się do sfery prywatności osób, które te umowy zawarły, w tym dane osobowe pracowników SN, jakie zobowiązani są chronić przed nieuprawnionym ujawnieniem wszyscy zatrudnieni w SN. Daniel P. nie sformułował życzenia w zakresie udostępnienia mu interesujących go dokumentów po dokonaniu przez adresata wniosku tzw. anonimizacji, a więc po usunięciu danych, które adresat wniosku obowiązany jest chronić przed nieuprawnionym ujawnieniem. W ocenie organu za nieodpowiadającą regule demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej należy uznać sytuację, w której ewentualne udostępnienie informacji mogących uchodzić za należące do sfery prywatności osoby, której dane są przetwarzane przez organ władzy publicznej, miałoby nastąpić bez wiedzy lub/i bez zgody osoby, której dane tego rodzaju dotyczą. Z tych przyczyn każdy z pracowników SN, którego umów z SN ta sprawa dotyczy, o przebiegu niniejszej sprawy był i jest informowany, obecnie przez wydanie decyzji. Wydanie decyzji stanowi także wyraz formalnego i oficjalnego uznania każdego z wymienionych w jej tytule pracowników SN za stronę postępowania w sprawie wymagającej załatwienia przez wydanie decyzji administracyjnej, a – tym samym – ma służyć podjęciu przez każdego z tych pracowników indywidualnej próby obrony owej decyzji (stanowiska w niej zawartego) w dalszym ewentualnym postępowaniu administracyjnym, sądowoadministracyjnym lub w innym postępowaniu dopuszczonym obowiązującymi przepisami prawa, gdyby miało dojść do zaskarżenia tej decyzji przez kogokolwiek. Po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Pierwszy Prezes SN utrzymał w mocy swoją decyzję. Organ zauważył, że z żadnego z obowiązujących unormowań prawnych nie wynika, aby umowy o pracę osób zajmujących stanowiska kierownicze w SN były „jawne” w znaczeniu „podlegające udostępnieniu każdemu z zainteresowanych ich treścią”. Treść wszelkich umów o pracę podlega ochronie prawnej na zasadach określonych w szczególności w przepisach KP i uregulowań, do których się w nim odsyła. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że skarga Daniela P. jest zasadna. W ocenie sądu, w sprawie nie było podstaw do odmowy udostępnienia kopii dokumentów stanowiących treść umów z uwagi na to, że wnioskodawcy nie chodziło o udostępnienie danych osobowych, lecz jedynie istotnych elementów umów o pracę lub innego rodzaju umów z osobami aktualnie zatrudnionymi na wskazanych we wniosku stanowiskach. Prawidłowa realizacja wniosku powinna nastąpić poprzez odpowiednie zanonimizowanie żądanych dokumentów, względnie dokonanie z treści tych umów wypisów, które nie zawierałyby danych osobowych, jako nieobjętych wnioskiem. Na taki też sposób realizacji wniosku wskazywał wnioskodawca w toku postępowania, w tym zwłaszcza we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. W skardze kasacyjnej Pierwszy Prezes SN zarzucał nieważność postępowania m.in. na skutek braku zagwarantowania uczestnictwa w postępowaniu sądowoadministracyjnym pracownikom SN. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną uznając, że z przepisów InfPublU, tj. art. 2 ust. 1, art. 10 ust. 1, a także art. 14 ust. 1 analizowanych w kontekście wskazanego wyżej charakteru prawnego informacji publicznej należy wyprowadzić wniosek, że stroną postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej, wszczynanego na wniosek, jest wyłącznie wnioskodawca, co powoduje, że w sprawach tych nie znajduje zastosowania art. 28 KPA (zob. postanowienie NSA z 8.5.2015 r., I OSK 1038/15; postanowienie NSA z 5.3.2013 r., I OSK 298/13 oraz postanowienie NSA z 30.8.2012 r., I OSK 1860/12). Przepis art. 28 KPA wyposaża w legitymację procesową podmioty, których interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie w sprawie indywidualnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA albo które żądają czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek w takiej właśnie sprawie. Naczelny Sąd Administracyjny uznał jednak, że sprawa o udostępnienie informacji publicznej nie ma charakteru sprawy indywidualnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA. Wyrok NSA z 4.11.2016 r., I OSK 1372/15
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Pierwszego Prezesa SN, potwierdzając decyzję o konieczności udostępnienia informacji publicznej. Sąd stwierdził, że pracownicy SN nie są stronami postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej. Sprawa nie ma charakteru indywidualnego, dlatego nie stosuje się art. 28 KPA. Wyrok NSA z 4.11.2016 r., I OSK 1372/15 potwierdzał decyzję sądu.