Kaskadowe oddawanie dróg
Sejmik województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej. Ten odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii „drogi powiatowe”. Przy przekazywaniu odcinka drogi chodzi o przekazanie dróg o długości nie identycznej, a raczej nawiązującej do funkcji jaką pełnią w danym obszarze komunikacyjnym – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego podjął uchwałę w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej niektórych odcinków dróg wojewódzkich i zaliczenia ich do kategorii dróg powiatowych. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że wybudowanie drogi ekspresowej zmieniło dotychczasowy układ komunikacyjny. Zdecydowano się na pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków znajdujących się bezpośrednio w korytarzu drogowym drogi krajowej, dzięki czemu połączenie między miastami, mogące mieć znaczenie dla województwa realizowane jest drogą wyższej kategorii w bezpośrednim sąsiedztwie odcinków pozbawianych dotychczasowej kategorii. Powiat M. wezwał Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego do usunięcia naruszenia prawa, jednak wezwanie nie zostało uwzględnione przez organ. Wówczas Powiat M. wniósł skargę do WSA w Szczecinie, zarzucając, że konsekwencją uchwały jest obciążenie Powiatu M. obowiązkiem zarządzania i administrowania ponad dwukrotnie większą długością dróg w stosunku do długości dróg krajowych zaliczonych na terenie Powiatu M. do kategorii dróg wojewódzkich.
Tematyka: kaskadowe oddawanie dróg, Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego, drogi wojewódzkie, drogi powiatowe, Naczelny Sąd Administracyjny, proporcjonalność, zmiana kategorii dróg publicznych, połączenia komunikacyjne, zarządzanie drogami, zasada proporcjonalności
Sejmik województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej. Ten odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii „drogi powiatowe”. Przy przekazywaniu odcinka drogi chodzi o przekazanie dróg o długości nie identycznej, a raczej nawiązującej do funkcji jaką pełnią w danym obszarze komunikacyjnym – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego podjął uchwałę w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej niektórych odcinków dróg wojewódzkich i zaliczenia ich do kategorii dróg powiatowych. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że wybudowanie drogi ekspresowej zmieniło dotychczasowy układ komunikacyjny. Zdecydowano się na pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków znajdujących się bezpośrednio w korytarzu drogowym drogi krajowej, dzięki czemu połączenie między miastami, mogące mieć znaczenie dla województwa realizowane jest drogą wyższej kategorii w bezpośrednim sąsiedztwie odcinków pozbawianych dotychczasowej kategorii. Powiat M. wezwał Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego do usunięcia naruszenia prawa, jednak wezwanie nie zostało uwzględnione przez organ. Wówczas Powiat M. wniósł skargę do WSA w Szczecinie, zarzucając, że konsekwencją uchwały jest obciążenie Powiatu M. obowiązkiem zarządzania i administrowania ponad dwukrotnie większą długością dróg w stosunku do długości dróg krajowych zaliczonych na terenie Powiatu M. do kategorii dróg wojewódzkich.
Sejmik województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej. Ten odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii „drogi powiatowe”. Przy przekazywaniu odcinka drogi chodzi o przekazanie dróg o długości nie identycznej, a raczej nawiązującej do funkcji jaką pełnią w danym obszarze komunikacyjnym – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego podjął uchwałę w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej niektórych odcinków dróg wojewódzkich i zaliczenia ich do kategorii dróg powiatowych. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że wybudowanie drogi ekspresowej zmieniło dotychczasowy układ komunikacyjny. Zdecydowano się na pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków znajdujących się bezpośrednio w korytarzu drogowym drogi krajowej, dzięki czemu połączenie między miastami, mogące mieć znaczenie dla województwa realizowane jest drogą wyższej kategorii w bezpośrednim sąsiedztwie odcinków pozbawianych dotychczasowej kategorii. Powiat M. wezwał Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego do usunięcia naruszenia prawa, jednak wezwanie nie zostało uwzględnione przez organ. Wówczas Powiat M. wniósł skargę do WSA w Szczecinie, zarzucając, że konsekwencją uchwały jest obciążenie Powiatu M. obowiązkiem zarządzania i administrowania ponad dwukrotnie większą długością dróg w stosunku do długości dróg krajowych zaliczonych na terenie Powiatu M. do kategorii dróg wojewódzkich. W odpowiedzi na skargę Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego dowodził, że uchwała nie narusza interesu prawnego skarżącego, który jest jej pośrednim beneficjentem, gdyż nie pozbawiła strony możliwości dalszego procedowania w kaskadowym trybie naprawczym – w sytuacji stwierdzenia, że odcinki dróg z jego obszaru pozbawione kategorii drogi wojewódzkiej lub inne odcinki o proporcjonalnej długości, nie spełniają parametrów drogi powiatowej. Jak wyjaśniono, właściwość Sejmiku obejmuje obszar całego województwa stąd ocena, czy inny odcinek drogi w związku z uchwałami rad gmin wpłynął na utratę warunków właściwych dla drogi wojewódzkiej, odbyła się w kontekście analizy całego układu komunikacyjnego tworzonego przez wszystkie drogi wojewódzkie na terytorium województwa, a nie wyłącznie na terytorium powiatu obejmującego obszarem gminę, która podjęła uchwałę w odpowiednim trybie. Intencją ustawodawcy było umożliwienie, przekazywania w trybie „kaskadowym” odcinków dróg niekoniecznie o identycznej długości. Kilometraż nowego odcinka drogi, który docelowo ma zastąpić istniejący ciąg komunikacyjny, nie jest bowiem w żaden sposób determinowany długością już istniejącego ciągu drogowego. Długość nowego odcinka drogi publicznej jest zawsze i wyłącznie wynikiem jej przebiegu ustalonego w oparciu o właściwe przepisy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę. Jak wskazano, ustawa z 13.9.2013 r. o zamianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 870) ustanawia nowy tryb zmiany kategorii dróg publicznych tj. tzw. tryb „kaskadowy”. Zdaniem sądu, pojawiająca się w procedurze kaskadowego przekazywania dróg zasada proporcjonalności wyraża określony stosunek do jakiejś wielkości, przy czym należy powiązać tę zasadę z funkcjonalnością przyjętych rozwiązań. Można więc przyjąć, że chodziło tu o przekazanie dróg o długości nie identycznej, a raczej nawiązującej do funkcji jaką pełnią w danym obszarze komunikacyjnym. Wybudowanie alternatywnego odcinka drogi dla istniejącego już połączenia komunikacyjnego powoduje, że dotychczasowe połączenie pozostające w zarządzie danego typu drogi utraci dotychczasowy status i z mocy ustawy stanie się połączeniem objętym kognicją zarządcy dróg niższego szczebla podziału terytorialnego kraju. Podkreślenia wymaga, że dotyczy to nowo wybudowanego odcinka drogi i to bez względu na to czy odcinek ten jest równy, dłuższy czy krótszy od odcinka istniejącego. W ocenie sądu w rozpatrywanej sprawie została zachowana zasada proporcjonalności. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej skargę na § 1 pkt 1 zaskarżonej uchwały i w tym zakresie odrzucił skargę, w pozostałej części skargę kasacyjną oddalił. Powiat bowiem zaskarżył całą uchwałę, a nie miał interesu prawnego w kwestionowaniu tych paragrafów uchwały, które dotyczyły innego powiatu. Podzielając stanowisko sądu I instancji w zakresie oceny zachowania zasady proporcjonalności, NSA podkreślił, że przy przekazywaniu odcinka drogi istotne znaczenie ma również funkcjonalność. Wyrok NSA z 5.9.2017 r., I OSK 124/17
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę. Jak wskazano, ustawa z 13.9.2013 r. o zamianie ustawy o drogach publicznych ustanawia nowy tryb zmiany kategorii dróg publicznych tj. tzw. tryb „kaskadowy”. Zdaniem sądu, pojawiająca się w procedurze kaskadowego przekazywania dróg zasada proporcjonalności wyraża określony stosunek do jakiejś wielkości, przy czym należy powiązać tę zasadę z funkcjonalnością przyjętych rozwiązań. Można więc przyjąć, że chodziło tu o przekazanie dróg o długości nie identycznej, a raczej nawiązującej do funkcji jaką pełnią w danym obszarze komunikacyjnym. Wybudowanie alternatywnego odcinka drogi dla istniejącego już połączenia komunikacyjnego powoduje, że dotychczasowe połączenie pozostające w zarządzie danego typu drogi utraci dotychczasowy status i z mocy ustawy stanie się połączeniem objętym kognicją zarządcy dróg niższego szczebla podziału terytorialnego kraju. Podkreślenia wymaga, że dotyczy to nowo wybudowanego odcinka drogi i to bez względu na to czy odcinek ten jest równy, dłuższy czy krótszy od odcinka istniejącego. W ocenie sądu w rozpatrywanej sprawie została zachowana zasada proporcjonalności. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej skargę na § 1 pkt 1 zaskarżonej uchwały i w tym zakresie odrzucił skargę, w pozostałej części skargę kasacyjną oddalił. Powiat bowiem zaskarżył całą uchwałę, a nie miał interesu prawnego w kwestionowaniu tych paragrafów uchwały, które dotyczyły innego powiatu. Podzielając stanowisko sądu I instancji w zakresie oceny zachowania zasady proporcjonalności, NSA podkreślił, że przy przekazywaniu odcinka drogi istotne znaczenie ma również funkcjonalność.