Nowe spojrzenie na ulgę meldunkową

NSA zajęło stanowisko w kontrowersyjnej sprawie dotyczącej ulgi meldunkowej, która obowiązywała w latach 2007–2008. W publikacji omówiono historię ulgi, obowiązek składania oświadczenia oraz konsekwencje dla podatników, którzy go nie spełnili. Zwrócono uwagę na zmianę stanowiska organów podatkowych w wyniku jednego z wyroków NSA.

Tematyka: NSA, ulga meldunkowa, oświadczenie, podatnicy, obowiązek, wyrok NSA, interpretacja przepisów, ulga podatkowa

NSA zajął stanowisko w kontrowersyjnej sprawie niegdysiejszego obowiązku do składania stosownego
oświadczenia przez osoby, które skorzystały z tzw. ulgi meldunkowej.
Ulga ta obowiązywała w stosunku do nieruchomości kupowanych w latach 2007–2008. Pełniła wówczas rolę
podobną do dzisiejszej ulgi podatkowej przy zakupie domu, czy lokalu na własne cele mieszkaniowe. Różnica
polegała na tym, że osoby, które chciały uniknąć konieczności zapłaty podatku przy sprzedaży nieruchomości,
musiały udowodnić zamieszkiwanie w niej poprzez meldunek na pobyt stały przynajmniej przez okres 12 miesięcy
i złożenie stosownego oświadczenia do urzędu skarbowego. W praktyce jednak informacja o obowiązku złożenia
owego oświadczenia nie była szeroko propagowana (nie wspominali o niej nawet notariusze) i dużo osób
nieświadomie nie wywiązało się ze wspomnianej obligacji. W konsekwencji powyższego wielu podatników, którzy nie
zapłacili daniny, po latach było wzywane przez skarbówkę do wywiązania się z tego obowiązku. Osoby, których
dotknęły fiskusowe procedury twierdziły nawet, że organy państwowe celowo ukrywały informację na temat
konieczności złożenia oświadczenia, żeby po upływie wielu lat domagać się spłaty podatku z dodatkowo naliczonymi
odsetkami.
Problem dotyczy tysięcy ówczesnych właścicieli domów i mieszkań, którzy dotychczas muszą borykać się
z sądowymi sprawami toczonymi w omawianym zakresie i widmem konieczności zapłaty teoretycznie zaległej daniny.
W myśl dotychczas wydawanego orzecznictwa organy stawały po stronie fiskusa, jednak sytuację podatników
odmienił jeden z ostatnio wydanych wyroków NSA (II FSK 3378/15).
Organ ten zwrócił uwagę na fakt, że przepisy obowiązujące we wspomnianym czasie były zredagowane w sposób
dość skomplikowany, jak na adresata w postaci przeciętnego obywatela. Przyglądając się zapisom regulacji
prawnych sąd doszedł do wniosku, że o ile obowiązek złożenia oświadczenia faktycznie był bezdyskusyjny, to już
sposób dochowania formalności w tym zakresie wzbudzał wątpliwości. Organ zwrócił uwagę na fakt, że
w zeznaniach podatkowych nie zapewniono możliwości jednoczesnego złożenia oświadczenia dotyczącego
zameldowania, które uprawniało wówczas do skorzystania z ulgi. Nie było także jasne, jaki sposób i w jakim terminie
takie oświadczenie trzeba było złożyć. Zdaniem NSA to uchybienie powinno działać na korzyść podatnika.
W konkretnej rozpatrywanej przez NSA sprawie skład orzekający stwierdził, że podatniczka niejako złożyła swoje
oświadczenie woli dotyczące chęci skorzystania z ulgi podatkowej poprzez złożenie samego zeznania rocznego.
Dokonała tego ponieważ w miejscu, gdzie powinna była wpisać wysokość należnego do zapłaty podatku wpisała „0”.
Zdaniem sądu taką deklarację można uznać za tożsamą ze złożeniem problematycznego oświadczenia.
Wyrok NSA z 20.12.2017 r. II FSK 3378/15

Wyrok NSA z 20.12.2017 r. II FSK 3378/15 odmienił dotychczasowe podejście do spraw dotyczących ulgi meldunkowej. Sąd uznał, że sposób zapisu przepisów był skomplikowany, a brak jasnych wytycznych pozwala na interpretacje na korzyść podatników. Decyzja ta może mieć wpływ na tysiące osób borykających się z problemami związanymi z ulgą meldunkową.