Regulacje PrPSA w zakresie prawa pomocy wyprzedzają zastosowanie RODO

Sąd stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie istnieją istotne luki w dokumentacji źródłowej stanu majątkowego osób pozostających ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie domowym, co uniemożliwia rzetelną analizę tego stanu i stwierdzenie, czy zachodzą ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy. Regulacje PrPSA wyprzedzają zastosowanie RODO w tym zakresie - uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

Tematyka: Regulacje PrPSA, prawo pomocy, RODO, dokumentacja źródłowa, stan majątkowy, wspólne gospodarstwo domowe, Wojewódzki Sąd Administracyjny, analiza stanu majątkowego

Sąd stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie, występują istotne luki w dokumentacji źródłowej stanu
majątkowego osób, pozostających ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie domowym, które
uniemożliwiają rozpoznającemu wniosek dokonanie rzetelnej analizy tego stanu, a w efekcie stwierdzenie,
czy w sprawie tej zachodzą ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy.
Jeżeli osoba wnioskująca o przyznanie prawa pomocy pozostaje we wspólnocie rodzinnej i majątkowej
z innymi osobami, to rozpoznanie wniosku musi być poprzedzone analizą aktualnego stanu majątkowego
wnioskodawcy oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Odmowa
przedłożenia sądowi mających zobrazować ten stan dokumentów nie może być uzasadniona unormowaniami
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 24.4.2016 r. w sprawie ochrony osób
fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich
danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.Urz. Nr 119, s. 1; dalej jako: RODO). Regulacje ustawy
z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1302 ze
zm.; dalej jako: PrPSA), w tym art. 255 PrPSA są regulacjami szczególnymi, które wyprzedzają zastosowanie
rozporządzenia unijnego w zakresie rozpoznawania spraw sądowych, w tym także postępowań wpadkowych
– uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A.B., który stwierdzając, że do sporządzenia skargi
kasacyjnej stosowany jest przymus adwokacko-radcowski, złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie
ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika procesowego w osobie adwokata albo radcy prawnego. Z oświadczenia
skarżącego wynikało, że pozostaje on w czteroosobowym gospodarstwie domowym razem ze swoją żoną oraz córką
i zięciem. Wskazał też, że jest współwłaścicielem domu o wartości około 200 tys. zł oraz nieruchomości rolnej, na
którą składają się grunty rolne oraz dwa budynki. Łączne miesięczne dochody jego i żony z tytułu emerytury
i wynagrodzenia wynoszą ponad 6 tys. zł.
Referendarz sądowy wezwał wnioskodawcę do nadesłania szeregu dokumentów, mających zobrazować rzeczywisty
i aktualny stan majątkowy jego własny oraz osób z którymi zamieszkuje. W odpowiedzi na to wezwanie, skarżący
nadesłał do akt sprawy dokumenty dotyczące własnego stanu posiadania oraz kserokopie rachunków za media,
wyjaśniając, że zaświadczeń o zarobkach i miejscu pracy pozostałych domowników wskazanych we wniosku nie
może przedstawić, ponieważ są to informacje poufne i domownicy odmawiają ich dostarczenia. Skarżący stwierdził,
że uprawnienie do odmowy udostępnienia danych tego rodzaju wynika z art. 23 i 24 KC, RODO oraz z art. 255
PrPSA.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił przyznania skarżącemu prawa pomocy. Zgodnie z art. 246 §
1 pkt 2 PrPSA, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje wtedy, gdy wykaże ona,
że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania dla niej samej
i jej rodziny. Rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzedzone jest wszechstronną analizą stanu
majątkowego wnioskodawcy oraz osób, które pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Dopiero
wyniki takiej analizy pozwalają na stwierdzenie, czy są spełnione przesłanki ustawowe przyznania prawa pomocy
i rozstrzygnięcie wniosku. Skarżący nie zdołał wykazać, aby spełniał przesłanki ustawowe, skutkujące
uwzględnieniem wniosku. Sąd wyjaśnił, że z uwagi na to, że skarżący pozostaje we wspólnym, gospodarstwie
domowym razem ze swoją żoną, córką i zięciem, nie sposób jest rozpoznać niniejszy wniosek, nie dokonując analizy
aktualnego stanu majątkowego nie tylko bezpośrednio samego skarżącego, ale także jego domowników.
W uzasadnieniu wskazano, że stosownie do art. 255 PrPSA, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku
o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości
płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, to strona zobowiązana jest złożyć na wezwanie
w zakreślonym terminie dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu
majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Co istotne, to wezwanie takie może odnosić się także do osób
trzecich, pozostających z wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym, i to nie tylko dlatego, że informacje
o tych osobach muszą być zamieszczone w odpowiednich rubrykach formularza PPF, ale przede wszystkim z uwagi
na fakt, że treść tych oświadczeń, może w istotnym stopniu wpłynąć na rozstrzygnięcie wniosku. Sąd podkreślił, że
wezwanie może być skierowane wyłącznie do osoby wnioskującej o prawo pomocy, a nie do osób trzecich czy
innych podmiotów. Jeśli natomiast osoba trzecia odmówi współpracy z wnioskodawcą, to powinna się liczyć z tym, że
swoją postawą naraża wnioskodawcę na negatywne konsekwencje w postaci odmowy przyznania prawa pomocy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że trudno jest twierdzić, iż przedkładając
dokumenty na potrzeby postępowania sądowego, narusza się czyjekolwiek dobra osobiste. Wyjaśnił też, że
RODO to ma zastosowanie przede wszystkim do przetwarzania danych osobowych i obowiązków
administratora tych danych w określonej jednostce. Choć ma zastosowanie do przetwarzania danych
osobowych przez sądy administracyjne, to w zakresie, w którym sądy te sprawują wymiar sprawiedliwości,
niektóre regulacje RODO zostały wyłączone, zaś w ich miejsce obowiązują procedury wynikające z PrPSA.
Sąd stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie, występują istotne luki w dokumentacji źródłowej stanu majątkowego
osób, pozostających ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie domowym, które uniemożliwiają rozpoznającemu
wniosek dokonanie rzetelnej analizy tego stanu, a w efekcie stwierdzenie, czy w sprawie tej zachodzą ustawowe
przesłanki przyznania prawa pomocy.
Postanowienie WSA w Gliwicach z 31.8.2018 r., IV SA/Gl 1203/17

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że istniejące luki w dokumentacji stanu majątkowego uniemożliwiają rzetelną analizę, co wpływa na przyznanie prawa pomocy. Decyzja sądu podkreśla, że PrPSA ma pierwszeństwo nad RODO w zakresie postępowań sądowych.