Warunki skorzystania z ulgi meldunkowej

Złożenie oświadczenia o zameldowaniu jest warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi meldunkowej, jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Brak złożenia oświadczenia skutkuje opodatkowaniem dochodów ze sprzedaży nieruchomości, nawet jeśli podatnik spełniał materialne warunki zwolnienia. Sprawa dotyczyła zbycia spółdzielczego lokalu mieszkalnego przez K.O. w 2009 r. i konieczności złożenia oświadczenia w terminie.

Tematyka: ulga meldunkowa, Naczelny Sąd Administracyjny, opodatkowanie dochodów, zbycie nieruchomości, oświadczenie o zameldowaniu, zwolnienie podatkowe

Złożenie oświadczenia o zameldowaniu jest niezbędnym warunkiem do skorzystania z ulgi meldunkowej.
Fakt, że oświadczenie można złożyć w dowolnej formie, nie oznacza, iż można skorzystać z ulgi w razie braku
złożenia oświadczenia, nawet gdy podatnik rzeczywiście był zameldowany w lokalu przez wymagany okres –
stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
W 2009 r. K.O. dokonała zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w 2007 r.
drodze spadku po matce. W związku z powyższym przychód uzyskany ze sprzedaży tego lokalu stanowił źródło
przychodu podlegające opodatkowaniu według zasad określonych w ustawie z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej jako: PDOFizU), w brzmieniu obowiązującym
w latach 2007-2008. K.O. nie wykazała podatku z odpłatnego zbycia nieruchomości, jak również nie złożyła
oświadczenia o spełnieniu przez nią warunków, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 PDOFizU. Organ podatkowy
podjął czynności sprawdzające, w trakcie których podatniczka wyjaśniła, że była pewna, iż spełniła wszystkie warunki
niezbędne do uzyskania prawa do zwolnienia z podatku dochodowego od sprzedaży. Twierdziła, że była
zameldowania na pobyt stały w okresie nie krótszym niż dwunastomiesięczny przed datą sprzedaży, a stosowne
oświadczenie w tej sprawie złożyła Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W. w jej imieniu ciotka. Organ ustalił, że
zaświadczenie takie nie zostało w rzeczywistości złożone.
Naczelnik Urzędu Skarbowego W. przyjmując za podstawę opodatkowania dochód uzyskany ze sprzedaży
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego określił K.O. wysokość zobowiązania podatkowego
w podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie ponad 21 tys. zł. wyjaśniając, że podatniczce nie przysługuje
prawo do zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 126 PDOFizU tzw. ulgi meldunkowej, ponieważ
w terminie płatności podatku K.O. nie złożyła w urzędzie skarbowym oświadczenia, iż w lokalu mieszkalnym była
zameldowana na pobyt stały przez okres co najmniej 12 miesięcy.
Dyrektor Izby Skarbowej w W. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy podkreślił, że złożenie
wyżej wymienionego oświadczenia w ustawowym terminie stanowiło warunek konieczny do skorzystania ze
zwolnienia, zaś brak takiego oświadczenia skutkował opodatkowaniem dochodów ze sprzedaży nieruchomości,
chociażby podatnik spełniał materialne warunki tego zwolnienia, tj. był zameldowany w lokalu mieszkalnym na pobyt
stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia.
Z uzasadnienia WSA i NSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę K.O. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a PDOFizU
źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli nie
następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Przez odpłatne zbycie nieruchomości należy
rozumieć przeniesienie prawa własności nieruchomości na inną osobę za wynagrodzeniem. Ulga, która mogła być
zastosowana w tej sprawie, obowiązywała tylko przez dwa lata, tj. od 1.1.2007 r. do 31.12.2008 r. Zgodnie z art. 21
ust. 1 pkt 126 w zw. z ust. 21 PDOFizU, ustawodawca zwolnił z podatku m.in. przychód uzyskany z odpłatnego
zbycia lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, pod warunkiem spełnienia przez dwóch
przesłanek: w okresie poprzedzającym zbycie podatnik powinien być zameldowany na pobyt stały w podlegającym
zbyciu lokalu przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy, a ponadto w terminie 14 dni od dokonania odpłatnego zbycia
podatnik powinien złożyć we właściwym ze względu na jego miejsce zamieszkania urzędzie skarbowym
oświadczenie o spełnieniu warunków do zwolnienia.
Sąd podkreślił, że podatnik ma prawo, ale nie ma obowiązku skorzystać z ulgi podatkowej. Jeżeli zatem wyraża wolę
skorzystania z tego prawa, to ciężar dowodowy co do wykonania wymaganych przez ustawodawcę warunków leży
po stronie podatnika, musi on wykazać prawdziwość swoich twierdzeń, z których wywodzi korzystne skutki prawne
dla siebie. Podatniczka nie spełniła drugiego warunku, a mianowicie, nie złożyła w wymaganym terminie
oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną K.O. podkreślając, że z uwagi na brak określenia
jakichkolwiek warunków dotyczących tak formy, jak i treści oświadczenia o spełnieniu warunków ulgi
meldunkowej, w każdej sprawie ocenie należy poddać całokształt okoliczności faktycznych w celu ustalenia,
czy podatnik wyraził w jakikolwiek sposób swoją wolę o zamiarze skorzystania z tej ulgi. Przeanalizować
należy wszystkie dokumenty mogące mieć znaczenie z punktu widzenia tego wymogu, a wątpliwości należy
tłumaczyć na korzyść podatnika (zob. wyrok NSA z 11.4.2018 r., II FSK 1960/17; wyrok NSA z 20.12.2017 r., akt II

FSK 3378/15, orzeczenia.nsa.gov.pl). W ocenie NSA, nie budzi jednak wątpliwości, że skarżąca nie złożyła
wymaganego prawem oświadczenia o zamiarze skorzystania z ulgi meldunkowej w ustawowym terminie, tj. do
30.4.2010 r. w żadnej formie. Na tę okoliczność organ podatkowy przeprowadził postępowanie, temu faktowi
skutecznie nie zaprzeczyła również sama podatniczka.
Wyrok NSA z 27.11.2018 r., II FSK 3152/16

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną K.O., uzasadniając, że brak złożenia oświadczenia o zamiarze skorzystania z ulgi meldunkowej wyklucza możliwość zwolnienia z podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości. NSA podkreślił, że ciężar dowodowy leży po stronie podatnika w przypadku skorzystania z ulgi podatkowej.