Uznawanie kwalifikacji lekarza i lekarza dentysty

Państwo członkowskie jest zobowiązane do automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, określonych w dyrektywie 2005/36, wydanych w innym państwie członkowskim. W opisywanym przypadku Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że automatyczne uznawanie kwalifikacji lekarza i lekarza dentysty opiera się na wzajemnym zaufaniu państw członkowskich do wydanych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, bez możliwości wymagania dodatkowych warunków.

Tematyka: uznawanie kwalifikacji, lekarz, lekarz dentysta, dyrektywa 2005/36, Trybunał Sprawiedliwości, automatyczne uznawanie, dokumenty potwierdzające kwalifikacje

Stan faktyczny
W marcu 2013 r. H. Preindl, włoski obywatel, złożył we włoskim ministerstwem zdrowia, (dalej jako: ministerstwo),
w celu wykonywania we Włoszech zawodu lekarza dentysty, wniosek o uznanie dyplomu „Doktor der
Zahnheilkunde”, który został mu wydany przez uniwersytet w Innsbrucku. Ministerstwo uznało ten dyplom za
dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji lekarza dentysty. Następnie w październiku 2014 r. H. Preindl złożył,
dla celów wykonywania we Włoszech także zawodu „lekarza chirurga”, wniosek o uznanie dyplomu „Doktor der
Gersamten Heilnunde”, wydanego przez uniwersytet w Innsbrucku. Do tego wniosku zostało dołączone m.in.
pisemne oświadczenie właściwego organu austriackiego, czyli austriackiej izby lekarzy (dalej jako: AIL),
potwierdzające, że ten dyplom spełnia kryteria przewidziane w art. 24 dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z 7.9.2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (dalej jako: dyrektywa 2005/36)
i że odpowiada dyplomowi przyznającemu tytuł uniwersytecki lekarza w Austrii (pkt 5.1.1 załącznika V do tej
dyrektywy). Rozpatrując ten drugi wniosek minister stwierdził, że austriackie dyplomy lekarza dentysty i lekarza
zostały wydane H. Preindlowi, odpowiednio: 8.1.2013 r. i 20.8.2014 r. oraz że ten ostatni dyplom został wydany po
ukończeniu studiów medycznych, których czas trwania wynoszący 15 miesięcy był znacznie krótszy od wskazanych
w art. 24 dyrektywy 2005/36 sześciu lat koniecznych dla uzyskania dyplomu lekarza. Ministerstwo zwróciło się zatem
do AIL w celu ustalenia, w jakim stopniu wydany H. Preindlowi dyplom lekarza może spełniać wszystkie wymogi
określone w art. 24 dyrektywy 2005/36. AIL potwierdziła, że ten dyplom je spełnia oraz że H. Preindl studiował
stomatologię od 7.9.2004 r. do 8.1.2013 r. oraz medycynę od 21.3.2006 r. do 20.8.2014 r. Jednakże ministerstwo
odmówiło uznania dyplomu H. Preindla umożliwiającego mu wykonywanie zawodu „lekarza chirurga” we Włoszech
uzasadniając, że dyrektywa 2005/36 nie przewiduje, aby dana osoba mogła jednocześnie studiować na dwóch
kierunkach studiów. H. Preindl wniósł skargę podnosząc, że wydana przez ministerstwo decyzja odmowna jest
sprzeczna z ustanowioną w art. 21 dyrektywy 2005/36 zasadą automatycznego uznawania dokumentów
potwierdzających posiadane kwalifikacje lekarzy.
Pytania prejudycjalne
Poprzez pytania prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia:
- czy art. 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że zobowiązują one państwo
członkowskie, którego ustawodawstwo przewiduje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz zakaz
jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania dokumentów
potwierdzających posiadanie kwalifikacji wydanych w innym państwie członkowskim po zakończeniu kształcenia na
kierunkach, które częściowo się pokrywają?
- czy art. 21 oraz art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że przyjmujące państwo
członkowskie może sprawdzić, czy spełniony jest wymóg, zgodnie z którym łączny czas trwania nie jest krótszy,
a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia
w pełnym wymiarze godzin?
Stanowisko TS
Uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarza
Trybunał przypomniał, że przepisy dyrektywy 2005/36 przewidują, w odniesieniu w szczególności do zawodu lekarza
i lekarza dentysty, system automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie skoordynowanych minimalnych
wymogów w zakresie wykształcenia (wyrok Ordre des architectes, C-365/13, pkt 20). Przepis art. 21 ust. 1 dyrektywy
2005/36, dotyczący zasady automatycznego uznawania, przewiduje, że każde państwo członkowskie uznaje m.in.
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarza, uprawniających do podejmowania działalności
zawodowej w charakterze lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i kwalifikacji
lekarza dentysty wyszczególnione odpowiednio w pkt 5.1.1 i 5.3.2 załącznika V do tej dyrektywy, spełniające
minimalne wymogi w zakresie kształcenia, wskazanych w art. 24 i 34 tej dyrektywy. Ponadto, to państwo nadaje
owym dokumentom na swoim terytorium, na potrzeby podejmowania i prowadzenia działalności zawodowej, taką

samą moc jak dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, które samo wydaje. Poza tym art. 22 lit. a)
dyrektywy 2005/36 przewiduje, że – w odniesieniu do wykształcenia m.in. lekarza posiadającego podstawowy poziom
wykształcenia medycznego i lekarza dentysty – państwa członkowskie mogą zezwolić na kształcenie w niepełnym
wymiarze godzin na warunkach określonych przez właściwe organy tych państw członkowskich, o ile łączny czas
trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość takiego kształcenia nie są niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia
w pełnym wymiarze godzin.
W ocenie TS żaden przepis tej dyrektywy nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwa członkowskie zezwalały
na jednoczesną immatrykulację na kilku kierunkach studiów.
W rezultacie uznawanie kwalifikacji, w tym w szczególności kwalifikacji lekarza posiadającego podstawowy poziom
wykształcenia medycznego i lekarza dentysty, zdaniem TS, jest automatyczne i bezwarunkowe w ten sposób, że
zobowiązuje ono państwa członkowskie do uznania równoważności dokumentów potwierdzających posiadanie
kwalifikacji, o których mowa w dyrektywie 2005/36, bez możliwości wymagania od zainteresowanych spełnienia
wymogów innych niż te określone w tej dyrektywie. Uznawanie to opiera się na wzajemnym zaufaniu państw
członkowskich do wystarczającego charakteru wydanych przez inne państwa członkowskie dokumentów
potwierdzających posiadanie kwalifikacji. Zaufanie to jest oparte na systemie kształcenia, którego poziom został
ustalony w drodze wspólnego porozumienia (wyrok Tennah-Durez, C-110/01, pkt 30).
Uprawnienia kontrolne przyjmującego państwa
Trybunał podkreślił, że odpowiedzialność za zapewnienie pełnego spełnienia wymogów w zakresie kształcenia,
zarówno jakościowych, jak i ilościowych, spoczywa w pełni na właściwym organie państwa członkowskiego, które
wydaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji (wyrok Tennah-Durez, pkt 56). Organ ten powinien
wykonywać swoje uprawnienia z uwzględnieniem faktu, że dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje będą
uprawniać ich posiadacza do przemieszczania się i prowadzenia działalności zawodowej we wszystkich państwach
członkowskich na mocy automatycznego oraz bezwarunkowego uznawania tych dokumentów (wyrok Tennah-Durez,
pkt 56)
Trybunał wskazał, że przewidziany w art. 21 dyrektywy 2005/36 system automatycznego i bezwarunkowego
uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji byłby poważnie zagrożony, gdyby państwa
członkowskie mogły podważyć, według własnego uznania, zasadność decyzji właściwego organu innego państwa
członkowskiego o wydaniu tego dokumentu (wyrok Tennah-Durez, pkt 75). Tymczasem automatyczne
i bezwarunkowe uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji nie ulega zmianie, w przypadku
gdy państwo członkowskie pochodzenia wydaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji po zakończeniu
kształcenia lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub lekarza dentysty,
prowadzonego na podstawie art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36. Również w tym kontekście do właściwych organów
państwa pochodzenia, z wyłączeniem właściwych organów przyjmującego państwa, należy zapewnienie, aby łączny
czas trwania nie był krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie były niższe niż
w przypadku szkolenia w pełnym wymiarze godzin.
Reasumując Trybunał orzekł, że:
- art. 21, 22 i 24 dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, iż zobowiązują one państwo
członkowskie, którego ustawodawstwo przewiduje obowiązek wykształcenia w pełnym wymiarze godzin oraz
zakaz jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów, do automatycznego uznawania
dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, o których mowa w tej dyrektywie, wydanych w innym
państwie członkowskim po zakończeniu kształcenia na kierunkach, które częściowo się pokrywają;
- art. 21 oraz art. 22 lit. a) dyrektywy 2005/36 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie
temu, żeby przyjmujące państwo członkowskie sprawdzało, czy spełniony jest wymóg, zgodnie z którym
łączny czas trwania nie jest krótszy, a poziom i jakość kształcenia w niepełnym wymiarze godzin nie są
niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin.

Komentarz
Rozpatrywane przez TS zagadnienie dotyczyło uznawania dyplomów uzyskanych w innym państwie członkowskim
w wyniku równoległych studiów na dwóch różnych kierunkach. Z przedstawionego orzeczenia wynika, że to
uznawanie opiera się na wzajemnym zaufaniu państwa członkowskiego do wystarczającego charakteru, wydanych
przez inne państwo członkowskie, dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji. Tym samym TS uznał, że
nawet gdy prawo krajowe wprowadza dodatkowe wymogi - jak w tym przypadku obowiązek wykształcenia w pełnym
wymiarze godzin oraz zakaz jednoczesnej immatrykulacji na dwóch kierunkach studiów - to przyjmujące państwo
zobowiązane jest do automatycznego oraz bezwarunkowego uznawania tych dokumentów. Jedynie w przypadku
wątpliwości, i to uzasadnionych, może ono zażądać od właściwych organów innego państwa, po pierwsze,
potwierdzenia autentyczności wydanych przez to państwo dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji
oraz, po drugie, potwierdzenia, że beneficjent spełnia, w odniesieniu do zawodów, wskazanych w dyrektywie

2005/36, minimalne wymogi wykształcenia, które zostały w niej określone.

Wyrok TS z 6.12.2018 r., Preindl, C-675/17,

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że państwo członkowskie zobowiązane jest do automatycznego uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarza i lekarza dentysty, nawet gdy prawo krajowe wprowadza dodatkowe wymogi. Uznawanie to opiera się na wzajemnym zaufaniu państw członkowskich do wystarczającego charakteru wydanych dokumentów potwierdzających kwalifikacje.