WSA: Nie można zakazać wchodzenia z psem do urzędów, szkół i sklepów

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał, że rada gminy nie ma upoważnienia do zakazu wprowadzania zwierząt na określone tereny, co naruszało ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Prokurator argumentował, że zakaz ten był nadmiernym ograniczeniem swobody poruszania się obywateli i właścicieli zwierząt. Sąd podzielił to stanowisko, uznając uchwałę rady gminy za niezgodną z prawem.

Tematyka: WSA, zakaz wchodzenia z psem, rada gminy, zwierzęta domowe, utrzymanie czystości, wolność poruszania się, Naczelny Sąd Administracyjny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 9.1.2019 r. (II SA/Gd 693/18) uznał, że ustawodawca
nie upoważnił rady gminy do sformułowania zakazu wprowadzania zwierząt na określony teren.
Stan faktyczny
Prokurator zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku uchwałę rady gminy w sprawie
przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Prokurator zaskarżył przepis zabraniający
wprowadzania zwierząt na tereny placów zabaw, placówek oświatowych, sklepów, punktów usługowo-
handlowych i budynków użyteczności publicznej, z wyjątkiem psów przewodników. Jak podnosił prokurator,
przepis ten naruszał art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy z 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.
1996 nr 132 poz. 622 ze zm., dalej jako: CzystGmU), gdyż przekraczał zakres upoważnienia ustawowego.
W odpowiedzi na skargę rada gminy wniosła o umorzenie postępowania argumentując, że 4.9.2018 r. Podjęła
uchwałę, która w całości uchyliła zaskarżone przez prokuratora przepisy. Wojewódzki Sąd Administracyjny
w Gdańsku w wyroku z 9.1.2019 r. uznał jednak, że skarga wniesiona przez prokuratora jest zasadna.
Stan prawny
Prokurator w swojej skardze podkreślał, że „zakazanie wprowadzania zwierząt domowych na dany teren jest
środkiem nadmiernie ograniczającym swobodę poruszania się i przebywania w określonym miejscu,
a swoboda przysługuje wszystkim obywatelom, w tym właścicielom zwierząt domowych”. Celem ustawy CzystGmU
jest bowiem dążenie do utrzymania czystości i porządku w gminie. Ustawodawca, zdaniem prokuratora, nie
upoważnił rady gminy do sformułowania zakazu wprowadzania zwierząt na określony teren, a jedynie do
wyznaczenia takich zasada, aby pobyt zwierząt na terenie przeznaczonym do wspólnego użytku nie był uciążliwy
oraz nie zagrażał przebywającym tam osobom. W uzasadnienie prokurator powołał się na art. 4 ust. 2 ustawy
CzystGmU, który przewiduje, że regulamin ustanawiany przez gminę powinien określać szczegółowe zasady
utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in. obowiązków osób utrzymujących zwierzęta
domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem
terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, a nie zakazywać wstępu ze zwierzętami na określony teren.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 9.1.2019 r. podzielił stanowisko prokuratora i uznał za
niezgodną z prawem uchwałę rady gminy w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie
gminy. Ponadto Sąd podzielił stanowisko prokuratora, że wprowadzenie zakazu wprowadzania zwierząt na dany
teren jest środkiem nadmiernie ograniczającym swobodę poruszania się i przebywania w określonym miejscu, która
przysługuje wszystkim obywatelom, w tym właścicielom zwierząt. Cel ustawy CzystGmU, według Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Gdańsku, nie pozwala na wprowadzenie tak daleko idącego zakazu, jaki przyjęła radę
gminy w swojej uchwale.
Zagadnienie wchodzenia z psem na tereny placów zabaw, placówek oświatowych, sklepów, punktów usługowo-
handlowych i budynków użyteczności publicznej nie jest nowe i było już przedmiotem orzeczeń sądowych. Sądy
orzekały, że art. 4 ust. 2 ustawy CzystGmU nie daje podstaw do wysuwania całkowitego zakazu wprowadzania psów
i innych zwierząt domowych do obiektów użyteczności publicznej, lecz pozwala jedynie na ustalenie sposobu
postępowania ze zwierzętami w taki sposób, by ich pobyt na terenie przeznaczonym do wspólnego użytku nie był
uciążliwy oraz nie zagrażał przebywającym tam osobom.
Podobnie orzekł także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9.9.2014 r. (II OSK 654/14) - „Podzielić należy
pogląd co do wadliwości zapisu zakazującego wprowadzania psów i innych zwierząt domowych do obiektów
użyteczności publicznej, jako nieznajdującego swojej podstawy w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku orzekł, że zakaz wprowadzania zwierząt na tereny placów zabaw, szkół, sklepów i innych obiektów publicznych jest niezgodny z prawem. Decyzja ta stanowi istotne wyjaśnienie dla gmin dotyczące możliwości regulowania obecności zwierząt domowych na ich terenie.