Zmiany w ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych

Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, dostosowując ją do wymogów unijnych. Zmiany obejmują m.in. zwolnienie mikroprzedsiębiorców z niektórych regulacji oraz nowe obowiązki producentów papierosów i importerów. Dodano przepisy dotyczące identyfikatorów, zabezpieczeń opakowań, wprowadzania papierosów elektronicznych do obrotu oraz kary za naruszenia przepisów. Ustawa weszła w życie 9.4.2019 r.

Tematyka: ustawa, zmiany, ochrona zdrowia, tytoń, wyroby tytoniowe, unijne wymogi, regulacje, producenci papierosów, import, identyfikatory, zabezpieczenia opakowań, papierosy elektroniczne, kary, naruszenia przepisów, harmonizacja prawa

Sejm uchwalił 22.2.2019 r. ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2019 r., poz. 638). Jej zasadniczym celem jest dostosowanie
dotychczasowego polskiego ustawodawstwa do wymogów unijnych w zakresie ochrony zdrowia przed
skutkami używania tytoniu.
Do ważniejszych zmian zaliczyć należy np. zwolnienie mikroprzedsiębiorców z obowiązku stosowania regulacji
dotyczących dodatków zawartych w papierosach i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów, obowiązujących
(art. 8aa ust. 10). Z kolei do dotychczasowego brzmienia art.8ab dodano przepis, określający jakie informacje
zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej nie będą uznawane za objęte tajemnicą handlową. Chodzi np.
o dane o użyciu oraz ilości dodatków innych niż środki aromatyzujące stosowanych w tytoniu lub w wyrobach
tytoniowych, jak też badań i danych dotyczących toksyczności i właściwości uzależniających (art. 8 ab ust. 3a). Na
podstawie zmiany wprowadzonej w art. 10 ust. 7, producent lub importer papierosów został zobowiązany do
przekazania na żądanie Inspektora do spraw Substancji Chemicznych, w terminie czternastu dni od dnia otrzymania
żądania, próbki papierosów umożliwiającą dokonanie pomiaru w celu przeprowadzenia weryfikacji maksymalnego
poziomu wydzielanych substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla w dymie. Mają też oni obowiązek umożliwić na
żądanie właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej pobranie próbki papierosów, zgodnie z normą ISO
8243, umożliwiającej dokonanie pomiaru w celu przeprowadzenia weryfikacji podanych wyżej parametrów. Dodany
nowy art. 10aa określił podmiot generujący i wydający niepowtarzalny identyfikator, który jest umieszczany na
opakowaniu jednostkowym wyrobów tytoniowych przeznaczonych na rynek Unii Europejskiej, a także maksymalną
opłatę za wygenerowanie i wydanie tego rodzaju identyfikatora.
W zmienionej wersji art. 10b określony został nakaz skierowany do producenta oraz importera zapewnienia
zabezpieczenia opakowań jednostkowych wyrobów tytoniowych odpornego na ingerencje, złożonego z widocznego
i niewidocznego elementu, jak też naniesienia znaku akcyzy. Według zmienionej treści art. 11a ust. 1, nowatorskie
wyroby tytoniowe mogą być udostępniane po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży albo udostępnione po raz
pierwszy w celu wprowadzenia do obrotu, po uzyskaniu zezwolenia Inspektora do spraw Substancji Chemicznych,
wydawanego w drodze decyzji, na podstawie zgłoszenia producenta lub importera.
Zmianie uległ również art. 11b, w którym zawarte są zasady wprowadzania do obrotu papierosów elektronicznych
i pojemników zapasowych. Może to nastąpić po raz pierwszy po dokonaniu przez producenta lub importera
zgłoszenia do Inspektora do spraw Substancji Chemicznych oraz wyznaczeniu osoby prawnej lub fizycznej do
kontaktów na terytorium Unii Europejskiej. Zgłoszenie powinno być dokonane w formie elektronicznej, w terminie co
najmniej sześciu miesięcy przed dniem planowanego udostępnienia. Treść zgłoszenia zawarta jest w art. 11b ust. 5.
Dane zamieszczone w zgłoszeniu, z uwzględnieniem ochrony tajemnicy handlowej, będą publikowane przez
Inspektora w Biuletynie Informacji Publicznej na jego stronie podmiotowej. Z treści art. 11b ust. 14 wynika, że nie
uznaje się za tajemnicę handlową informacji dotyczących składników stosowanych w ilościach przekraczających 0,1
% receptury końcowej płynu oraz przekazanych wyników badań i danych w szczególności odnoszących się do
toksyczności i właściwości uzależniających. Jeżeli badania te są związane z konkretnymi markami, to wówczas
usuwa się bezpośrednie lub pośrednie odniesienie do marki, a dostępna jest zredagowana wersja. W razie
modyfikacji papierosa elektronicznego lub pojemnika zapasowego powodującej zmianę najważniejszych parametrów,
obowiązkiem producenta oraz importera jest dokonanie nowego zgłoszenia.
W art. 12c, który penalizuje naruszenie niektórych zakazów zawartych w omawianej ustawie, dodane zostały cztery
nowe przepisy, które określają występki zagrożone grzywną do 20.000 złotych albo karą ograniczenia wolności lub
obiema tymi karami łącznie. Pierwszy z nich dotyczy osoby, która udostępniając po raz pierwszy w celu dalszej
sprzedaży albo udostępnia po raz pierwszy w celu wprowadzenia do obrotu wyroby tytoniowe, nie dopełnia
obowiązku przekazania jednorazowej informacji odnośnie ich rodzaju lub marki (art. 12c ust. 5a). Drugi z kolei
stanowi przestępstwo, które popełni ten, kto udostępnia po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży albo udostępnia
w celu wprowadzenia do obrotu wyroby tytoniowe, w stosunku do których została wydana przez Inspektora do spraw
Substancji Chemicznych decyzja na podstawie art. 8a ust. 5b (art. 12c ust. 5b). Sprawcą trzeciego występku będzie
osoba, która udostępnia po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży albo udostępnia po raz pierwszy w celu
wprowadzenia do obrotu papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe, w stosunku do których została wydana
decyzja o niezgodności tych wyrobów z wymogami ustawowymi lub aktami delegowanymi (art. 12c ust. 9a). Czwarty
występek popełni ten, kto udostępniając po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży albo wprowadzenia do obrotu
wyrobów ziołowych do palenia, nie dopełni obowiązku przekazania wykazu składników odnośnie ich rodzaju lub
marki (art. 12c ust. 12). Modyfikacji uległa też treść niektórych przepisów art. 15a, który jest podstawą ukarania za

naruszenie obowiązków sprawozdawczych i nałożenia na podmiot zobowiązany administracyjnej kary pieniężnej
w kwocie od 1.000 do 100.000 złotych.
Ustawa weszła w życie 9.4.2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed skutkami używania tytoniu wprowadza istotne nowości, mające na celu zwiększenie kontroli nad rynkiem wyrobów tytoniowych i poprawę ochrony zdrowia. Nowe przepisy dotyczą m.in. identyfikatorów, zabezpieczeń opakowań, wprowadzania papierosów elektronicznych oraz kary za naruszenia przepisów. Ustawa stanowi istotny krok w harmonizacji polskiego prawa z unijnymi regulacjami.