Obliczenie dochodu rolnika dla celów wypłaty świadczenia 500+ bez dopłat unijnych

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że dotacje unijne nie wliczają się do dochodu rolnika starającego się o świadczenie 500+ na pierwsze dziecko. Wójt Gminy K. odmówił świadczenia K.Z. z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego. SKO w K. utrzymało decyzję, uwzględniając dotacje unijne w dochodach. K.Z. twierdziła, że dopłaty unijne nie są dochodem rolników. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że dopłaty stanowią dochód rodziny. NSA uchylił decyzje, twierdząc że kwoty dopłat nie wpływają na obliczenie dochodu rolnika.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, dochód rolnika, świadczenie 500+, dotacje unijne, SKO, Wojewódzki Sąd Administracyjny, NSA, dopłaty unijne, gospodarstwo rolne, kwoty dopłat

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że kwoty dotacji unijnych przyznanych w ramach systemów
wsparcia bezpośredniego nie podlegają uwzględnieniu przy obliczeniu dochodu rolnika starającego się
o przyznanie świadczenia 500+ na pierwsze dziecko.
Stan faktyczny
Wójt Gminy K. odmówił przyznania K.Z. świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko z uwagi na przekroczenie
kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Wyjaśnił, że przy obliczaniu wysokości dochodu uwzględnił dotacje
unijne przyznane K.Z. w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (płatność cukrowa i obszarowa), które zostały
zakwalifikowane zgodnie z art. 2 w zw. z art. 3 pkt 1 lit. c ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j.:
Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.; dalej jako: ŚwRodzU) jako środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane
od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące
ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi
państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym
również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu
upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta
pomoc.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wskazano,
że zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z 11.2.2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz.
2134 ze zm.; dalej jako: PomWychDzU), świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko osobom,
o których mowa w art. 4 ust. 2, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł. W ocenie
SKO w K. do dochodu należy doliczyć dochody z tytułu dotacji unijnych przyznanych w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego.
W skardze na tę decyzję K.Z. twierdziła, że dopłaty bezpośrednie do gospodarstw rolnych, tzw. jednolita płatność
obszarowa oraz płatności uzupełniające do powierzchni niektórych upraw, pochodzące z budżetu Unii Europejskiej
nie powinny być zaliczane do dochodów rolników. Dopłaty stanowią bowiem formę rekompensaty za zmniejszenie
dochodów z tytułu prowadzenia gospodarstw rolnych po wejściu Polski do Unii Europejskiej, a więc są dochodami
z gospodarstwa rolnego zgodnie z art. 8 ust. 9 ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz.
1508 ze zm.).
Z uzasadnień sądów
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę. W ocenie Sądu, z treści art. art. 3 pkt 1 lit. c ŚwRodzU
wynika, że dopłaty bezpośrednie do gospodarstw rolnych pochodzące z budżetu Unii Europejskiej stanowią dochód,
który podlega uwzględnieniu przy obliczaniu dochodu rodziny.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zarówno zaskarżony wyrok, jak i decyzje organów I i II instancji.
W uzasadnieniu stwierdzono, że kwoty dopłat nie mają wpływu na obliczenie dochodu rolnika, będącego
podstawą decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia 500+ na pierwsze dziecko. Jak
podkreślono, zgodnie z art. 7 ust. 5 ŚwRodzU w przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się,
że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie,
w drodze obwieszczenia, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z 15.11.1984
r. o podatku rolnym (t. jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1892). Ustawodawca przyjmuje zatem fikcję prawną, bowiem
dochód z gospodarstwa rolnego jest niezależny od tego, czy z prowadzenia gospodarstwa osiągnięto zysk
czy poniesiono stratę. Zgodnie z art. 7 ust. 10 ŚwRodzU w przypadku gdy rodzina uzyskuje dochody
z gospodarstwa rolnego oraz dochody pozarolnicze, dochody te sumuje się.W ocenie NSA nie można
przyjąć, że pod pojęciem dochodów pozarolniczych, o których mowa we wskazanym przepisie należy
rozumieć dopłaty bezpośrednie do gospodarstw rolnych.
Wyrok NSA z 9.4.2019 r., I OSK 1738/17

NSA uchylił decyzje odmawiające świadczenia 500+ K.Z. na pierwsze dziecko. NSA stwierdził, że kwoty dotacji unijnych nie mają wpływu na obliczenie dochodu rolnika. Dochody z gospodarstwa rolnego i pozarolnicze sumuje się, ale dopłaty unijne nie są uznawane za dochód pozarolniczy. Wyrok NSA z 9.4.2019 r., I OSK 1738/17.