Uchwały prezydium okręgowej rady aptekarskiej podjęte w ramach postępowania administracyjnego prowadzonego przez inspektora farmaceutycznego są informacją publiczną

Zdaniem WSA w Poznaniu uchwały prezydium okręgowej rady aptekarskiej podjęte w ramach postępowania administracyjnego są informacją publiczną. Skarżąca żądała udostępnienia informacji o procedurze przy podejmowaniu uchwał oraz o współpracy rady z organami inspekcji farmaceutycznej. WSA uchylił uchwałę rady odmawiającą udostępnienia informacji, stwierdzając, że organy samorządu zawodowego muszą udostępniać informacje publiczne.

Tematyka: WSA Poznań, prezydium okręgowej rady aptekarskiej, informacja publiczna, organy samorządu zawodowego, inspekcja farmaceutyczna, udostępnianie informacji, postępowanie administracyjne

Zdaniem WSA w Poznaniu: treść uchwał podjętych przez prezydium okręgowej rady aptekarskiej na
podstawie art. 7 ust. 2 pkt 7 oraz art. 29 pkt 5 ustawy z 19.4.1991 r. o izbach aptekarskich (t.j.: Dz.U. z 2016 r.
poz. 1496 ze zm., dalej jako: IzbyApekU) informacja o przebiegu procedury przy podejmowaniu tych uchwał,
w szczególności o tym czy prezydium rady przed podjęciem uchwały zapoznaje się z materiałem
dowodowym zebranym w aktach postępowania administracyjnego, który stanowi podstawę skierowania
wniosku o wydaniu opinii bądź czy prowadzi inne działania, których celem jest ustalenie istotnych dla
wyrażenia negatywnej bądź pozytywnej opinii w sprawie – jest informacją publiczną.
Opis stanu faktycznego
Skarżąca 21.3.2018 r. zwróciła się do okręgowej rady aptekarskiej o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej:
1) treści wszystkich uchwał podjętych przez prezydium rady na wniosek właściwego inspektora farmaceutycznego na
podstawie art. 7 ust. 2 pkt 7 oraz art. 29 pkt 5 IzbyApekU oraz 2) udzielenia informacji o przebiegu procedury przy
podejmowaniu tych uchwał, w szczególności o tym czy prezydium rady przed podjęciem uchwały (wyrażeniem opinii)
zapoznaje się z materiałem dowodowym zebranym w aktach postępowania administracyjnego, który stanowi
podstawę skierowania wniosku o wydanie opinii bądź czy prowadzi inne działania, których celem jest ustalenie
istotnych dla wyrażenie negatywnej bądź pozytywnej opinii w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną uchwałę prezydium okręgowej rady aptekarskiej
oraz poprzedzającą ją uchwałę tego podmiotu, mocą której odmówiono udostępnienia żądanej informacji publicznej.
W uzasadnieniu wyroku WSA w Poznaniu stwierdził, że żądane informacji są informacją publiczną i należy ją
udostępnić.
Z uzasadnienie Organu
Prezydium rady uchwałą z 26.3.2018 r. odmówiło udostępnienia informacji. Organ uznał, że okręgowa izba
aptekarska jako organizacja samorządu zawodowego, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do
informacji publicznej (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1330 ze zm., dalej jako: DostInfPubU), jest podmiotem zobowiązanym
do udostępnienia informacji publicznej. Prezydium rady powołując się na treść art. 5 ust. 2 DostInfPubU wskazało, że
przewidziane w przepisach IzbAptU uprawnienie samorządu aptekarskiego do wydawania opinii w sprawach cofania
zezwoleń na prowadzenie aptek jest niewątpliwie jedną z form sprawowania przez samorząd pieczy nad należytym
prowadzeniem apteki. Niemniej przepisy dotyczące postępowania w sprawie cofania zezwolenia na prowadzenie
apteki ogólnodostępnej nie obligują wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego do współdziałania w trybie art. 106
§ 1 KPA z samorządem aptekarskim w tym znaczeniu, że wydanie decyzji w takiej sprawie nie jest uzależnione od
uprzedniego wyrażenia przez właściwą radę aptekarską opinii, o jakiej mowa w art. 7 ust. 2 pkt 7 IzbyAptekU.
Podkreślono, że współpraca inspekcji farmaceutycznej z samorządem aptekarskim na podstawie art. 109 ust. 9
ustawy z 6.9.2001 r. - Prawo Farmaceutyczne (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 499 ze zm., dalej jako: PrFarm) nie może być
utożsamiana z obowiązkiem współdziałania określonym w art. 106 § 1 KPA. Zdaniem prezydium rady wydając opinię
w sprawach, których dotyczy wniosek, nie stosuje władztwa administracyjnego, a tym samym nie ma możliwości aby
uznać, że jest to informacji publiczna. Nadto organ samorządu zawodowego stwierdził, że tryb wydawania opinii nie
stanowi informacji publicznej, gdyż wydawana opinii nie ma charakteru władztwa administracyjnego, a uznawana jest
za dowód w sprawie.
Skarżąca zwróciła się do organu samorządu zawodowego o ponowne rozpatrzenie sprawy. Poza meritum
zagadnienia zwrócono uwagę, że skoro organ uznał, że żądana informacja nie jest informacją publiczną, to nie
powinien wydawać decyzji (uchwały) odmownej, a udzielić odpowiedzi w formie pisemnej. Prezydium rady
podtrzymało swoje stanowisko, wskazując dodatkowo, że żądane w punkcie 1) wniosku dokumenty są opinią, a nie
decyzją administracyjną. W związku z tym wydawane są w indywidualnych spawach. Skarżąca złożyła skargę do
WSA w Poznaniu.
Uzasadnienie WSA
WSA w Poznaniu za bezsporne uznał, że organy aptekarskiego samorządu zawodowego są obowiązane do
udostępniania informacji publicznej. Dalej Sąd podzielił stanowisko skarżącej, uznając, że żądane informacje

mają w pełni charakter informacji publicznej. Z przepisów IzbyAptekU wynika, że samorząd aptekarski sprawuje
pieczę i nadzór nad wykonywaniem zawodu oraz współdziała z organami administracji publicznej, związkami
zawodowymi i samorządami zawodowymi oraz innymi organizacjami społecznymi w sprawach związanych
z wykonywaniem zawodu i innych dotyczących farmacji, a mających wpływ na ochronę zdrowia publicznego (art. 7
ust. 1 pkt 5 i 6 IzbyAptekU). Zadania te samorząd aptekarski wykonuje m.in. przez opiniowanie projektów aktów
normatywnych dotyczących produktów leczniczych, aptek i wykonywania zawodu aptekarza oraz występowanie
z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, a także wydawanie opinii w sprawach udzielania lub cofania
zezwoleń na prowadzenie aptek lub hurtowni (art. 7 ust. 2 pkt 6 i 7 IzbyAptekU). W ramach tych zadań okręgowa
rada aptekarska kieruje działalnością izby w okresie między okręgowymi zjazdami aptekarzy, a w szczególności
wydaje opnie w sprawach udzielania lub cofania koncesji na prowadzenie aptek lub hurtowni (art. 29 pkt 5
IzbyAptekU).
Owe współdziałanie samorządu aptekarskiego z wojewódzkim inspektorem farmaceutycznym (wydawanie opinii)
odbywa się m.in. w ramach postępowania o cofnięcie zezwolenia na prowadzenie apteki, określonego przepisami
PrFarm. Zgodnie z art. 99 ust. 1 PrFarm apteka ogólnodostępna może być prowadzona tylko na podstawie
uzyskanego zezwolenia na prowadzenie apteki. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, cofnięcie lub
stwierdzenie wygaśnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki należy do wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego
(art. 99 ust. 2 PrFarm). Przepisy art. 107 PrFarm regulują kiedy wojewódzki inspektor farmaceutyczny cofa (ust. 1)
lub może cofnąć (ust. 2) zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. W takim właśnie postępowaniu
wojewódzki inspektor farmaceutyczny przed wydaniem decyzji może zasięgnąć opinii samorządu aptekarskiego
(okręgowej rady aptekarskiej). Jakkolwiek opinia taka ma charakter stanowiska organu samorządu zawodowego i nie
jest w żaden sposób wiążąca dla organu inspekcji farmaceutycznej przy wydawaniu decyzji o cofnięciu zezwolenia
na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, to jako uregulowany ustawowo akt publicznoprawny organu samorządu
aptekarskiego stanowi informację publiczną.
Prezydium rady w obu wydanych w sprawie uchwał błędnie zatem przyjęło, że skoro uchwała prezydium w sprawie
cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej nie jest przejawem władztwa administracyjnego, to nie
można jej przypisać cechy informacji publicznej. W ocenie Sądu wystarczającym jest, że uchwały tego rodzaju jako
opinie są wydawane przez organu samorządu aptekarskiego, choć fakultatywnie, to w ściśle określonej przepisami
rangi ustawowej procedurze administracyjnej. Tym samym też stanowią one – w tym zakresie – informację
o sposobie stanowienia aktów publicznoprawnych i sposobie załatwiania spraw przez organy samorządu
aptekarskiego.
Równocześnie WSA w Poznaniu stwierdził, że i kwestie związane z przebiegiem procedury podejmowania
uchwał – opinii podjętych przez prezydium rady w postępowaniach prowadzonych przez organy inspekcji
farmaceutycznej dotyczących cofnięcia zezwolenia na prowadzenie aptek ogólnodostępnych są informacją
publiczną, jako informacje o zasadach funkcjonowania organu samorządu aptekarskiego w tym zakresie.
W świetle powyższego Sąd stwierdził, że prezydium rady odmawiając skarżącej dostępu do żądanych informacji
publicznych dopuściło się naruszenia art. 5 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 DostInfPubU poprzez ich błędne
zastosowanie.
Sąd zwrócił także uwagę, za skarżącą, że prezydium rady w sposób nieprawidłowy zastosowało art. 16 ust. 1
DostInfPubU. Zgodnie z tym przepisem odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania
o udostępnieniu informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 DostInfPubU przez organ władzy publicznej
następuje w drodze decyzji. Z przepisu tego wynika, że decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej
można wydać jedynie w wypadku jednoczesnego uznania, że żądana informacja ma charakter informacji publicznej.
Skoro zaś prezydium rady stwierdziło, że żądane przez skarżącą informacje nie stanowią informacji publicznej nie
powinno rozstrzygać sprawy decyzją lecz zwykłym pismem powiadomić skarżącą o swym stanowisku. Wówczas
skarżąca mogłaby „bronić się” wnosząc skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność
prezydium rady w dostępie do informacji publicznej. Wobec powyższego prezydium rady wydając zaskarżoną
uchwałę i poprzedzającą ją uchwałę nieprawidłowo zastosowało art. 16 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 DostInfPubU.
Ponownie rozpoznając sprawę prezydium rady będąc na mocy art. 153 PostAdmU związane oceną prawną
niniejszego wyroku zobowiązane będzie udostępnić skarżącej żądane informacje publiczne.
Działanie okręgowej rady aptekarskiej, która do czasu wydania rozstrzygnięcia przez WSA konsekwentnie odmawiała
udostępnienia informacji jest ewidentnym przykładem uchylania się od obowiązku udzielania informacji o działalności
tego podmiotu. Przez ponad rok skarżąca nie uzyskała prostej informacji publicznej, a dla WSA oczywistym było, że
wniosek dotyczył właśnie takiej informacji.
Niestety częsta jest praktyka podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej, polegająca na
odmawianiu udzielania informacji publicznej (na przykład ze względu na konieczny nakład pracy pracownika organu
związany z przygotowaniem tej informacji) do czasu rozstrzygnięcia sporu przez sąd administracyjny. Uzyskanie
informacji po roku oczekiwania na nią (albo nawet dłużej – gdy podmiot publiczny złoży skargę kasacyjną) jest często

dla skarżącego już bez znaczenia. Podkreślić należy, że komentowany wyrok dotyczy sporu mającego za przedmiot
prosty i oczywisty wręcz wniosek o udostępnienie informacji publicznej, a nie sytuacji, gdzie faktycznie zaistniał spór
prawny z jakiego rodzaju żądaniem i informacją mamy do czynienia.
Ponadto komentowany wyrok potwierdził także, że organy samorządu zawodowego obowiązane są do udostępniania
dokumentów zawierających informacje publiczne nie tylko wtedy, gdy sporządzane są w ramach tzw. władztwa
administracyjnego. Okoliczność ta nie ma znaczenia dla dokonania oceny czy mamy do czynienia z informacją
publiczną.
Wyrok WSA w Poznaniu z 28.2.2019 r., II SA/Po 537/18

Wyrok WSA w Poznaniu potwierdził, że organy samorządu zawodowego mają obowiązek udostępniania informacji publicznych, nawet jeśli nie wynikają one bezpośrednio z władztwa administracyjnego. Praktyka odmawiania udzielania informacji publicznej do czasu rozstrzygnięcia sporu przez sąd administracyjny stanowi problem, który powinien być rozwiązany.