WSA: Opłata za odholowanie auta nie może być zbyt wysoka
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że opłaty za odholowanie i przechowywanie pojazdów nie mogą być zbyt wysokie, a uchwała Rady Powiatu Gliwickiego została uznana za nieważną. Prokurator zarzucił Radzie, że naruszyła przepisy dotyczące ustalania wysokości opłat, a Sąd stwierdził brak dokumentacji kalkulacji kosztów. Powiat obciążony jest długoterminowymi należnościami za przechowywanie pojazdów, co skrytykował WSA w Gliwicach.
Tematyka: odholowanie auta, opłaty za odholowanie, Rada Powiatu, Wojewódzki Sąd Administracyjny, kalkulacja kosztów, nieważność uchwały
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że opłaty za odholowanie i przechowywanie pojazdów nie mogą być zbyt wysokie, a uchwała Rady Powiatu Gliwickiego została uznana za nieważną. Prokurator zarzucił Radzie, że naruszyła przepisy dotyczące ustalania wysokości opłat, a Sąd stwierdził brak dokumentacji kalkulacji kosztów. Powiat obciążony jest długoterminowymi należnościami za przechowywanie pojazdów, co skrytykował WSA w Gliwicach.
Właścicieli pojazdów nie można obciążać zawyżonymi kosztami za odholowanie pojazdów usuniętych z dróg - uznał w wyroku z 4.2.2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (II SA/GI 826//18). Tym samym za nieważną uznał uchwałę Rady Powiatu Gliwickiego z 28.9.2017 r. w sprawie opłat za odholowywanie i parkowanie pojazdów usuniętych z dróg (XXXI/238/2017). Stan faktyczny Na podstawie art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 ustawy z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 511, ze zm., dalej jako SamPowiatU) i art. 130a ust. 6 ustawy z 20.6.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1990, ze zm., dalej jako PrDrog) Rada Powiatu Gliwickiego podjęła uchwałę nr XXXI/238/2017 z 28.9.20 17 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usuwanie pojazdów z drogi na obszarze Powiatu Gliwickiego oraz ich parkowanie na parkingu strzeżonym, a takie wysokości kosztów powstałych w razie odstąpienia od usunięcia pojazdu. Prokurator Rejonowy Gliwice – Zachód w Gliwicach zaskarżył powyższą uchwałę do sądu administracyjnego. Prokurator zarzucił Radzie Powiatu, że podjęła uchwałę naruszając art. 130a ust. 6 PrDrog. Zdaniem Prokuratora, Rada przekroczyła udzielone jej w tym artykule upoważnienie, ustalając wysokość opłat za usuwanie i przechowywanie pojazdów, przekraczającą rzeczywiste koszty. W opinii Prokuratora, zgodnie z art. 130a ust. 6 PrDrog, w związku z art. 94 Konstytucji RP i art. 40 ust. 1 SamPowiatU, Rada Powiatu ma obowiązek sprawnie usuwać pojazdy i przechowywać je, biorąc pod uwagę koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu. Rzeczywiste koszty ponoszone w omawianym przypadku przez Radę, były jednak niższe niż wysokość ustalonych w zaskarżonej uchwale opłat, a nadwyżka pozyskanych w ten sposób środków, stanowiła dochód powiatu, co nie zostało przewidziane w art. 130a ust. 6 PrDrog. Prokurator wskazał, że o niższych kosztach usuwania i przechowywania usuniętych z dróg pojazdów, świadczą umowy cywilnoprawne zawierane przez powiat, jak np. umowa na prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych z dróg. Rada Powiatu nie podzieliła argumentacji Prokuratora. Jej zadaniem nie uwzględnił on kosztów sprawnej realizacji zadania własnego powiatu, polegającego na usuwaniu i przechowywaniu odholowanych z dróg pojazdów, w skład których wchodzą też koszty związane z nieodebranymi przez właścicieli pojazdami. Zdaniem Rady, porzucone samochody generują koszty praktycznie nie do odzyskania w drodze uiszczenia opłat przez właścicieli pojazdów. Ponadto, powiat musi we własnym zakresie zapewnić środki na realizację zadania własnego związanego z usuwaniem i przechowywaniem pojazdów, tak aby gwarantowały one sprawną jego realizację. Zdaniem Rady Powiatu pozostaje to „swobodną decyzją organu stanowiącego, dysponującego znajomością podejmowanego tematu w sposób kompletny". Stan prawny Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że uchwała Rady Powiatu nr XXXI/238/2017, została podjęta z naruszeniem prawa i jest sprzeczna z prawem w rozumieniu art. 79 ust. 1 SamPowiatU. W opinii Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego „prawidłowa realizacja przez Radę Powiatu delegacji ustawowej wynikającej z art. 130a ust. 6 PrDrog powinna być poprzedzona szczegółową kalkulacją, która z kolei pozwoli na dokonanie przez radnych, a następnie przez organ nadzoru, ewentualnie sąd administracyjny miarodajnej oceny, czy wysokość stawek została ustalona zgodnie z ustawowymi kryteriami oraz stanowi odzwierciedlenie dokonanej rzetelnie analizy uwzględniającej wytyczne ustawowe, czy też została ustalona arbitralnie z pominięciem ustawowych kryteriów”. WSA zauważył, że wobec braku obowiązku sporządzania uzasadnień podejmowanych w tym zakresie uchwał, sporządzenie kalkulacji powinno być odpowiednio udokumentowane w dokumentacji prac komisji oraz Rady Powiatu (zob. m.in. wyrok WSA w Gliwicach z 16.1.2019 r., II SA/Gl 861/18). W omawianej sprawie brak jest jednak takiej udokumentowanej kalkulacji rzeczywistych kosztów ponoszonych przez powiat w związku z odholowywaniem i przechowywaniem pojazdów. WSA wskazał też, że również w czasie prowadzonego w omawianej sprawie postępowania sądowego nie wykazano istnienia udokumentowanej kalkulacji kosztów. WSA uznał więc, że „powiat nie przedstawił pełnych i miarodajnych kalkulacji uzasadniających przyjęte wysokości opłat ustalonych w uchwale”. Sąd zauważył ponadto, że powiat obciążony jest należnościami za przechowywanie pojazdów przez bardzo długie okresy. W jednym przypadku - od 2000 do 2018 r., a w drugim od 2002 do 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał te przypadki na rażące zaniedbania powiatu w realizacji obciążających powiat obowiązków. Zdaniem Sądu, „koszty generowane przez kilka, a nawet przez kilkanaście lat nie mogą być w żadnym przypadku uznane jako konieczne w odniesieniu do obowiązku Powiatu sprawnej realizacji zadań o jakich mowa w art. 130a PrDrog”. W związku z powyższym Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że Rada Powiatu w żaden sposób nie wykazała, że wysokość przyjętych w zaskarżonej uchwale opłat została ustalona w oparciu o wynikające z art. 130a ust.6 PrDrog kryteria. WSA uznał, że zaskarżona uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem tego przepisu w zw. z treścią art. 40 ust. 1 SamPowiatU oraz art. 94 Konstytucji RP. W konsekwencji Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały jako aktu prawa miejscowego. Wyrok WSA w Gliwicach z 4.2.2019 r., II SA/GI 826//18
Wojewódzki Sąd Administracyjny podkreślił konieczność rzetelnej kalkulacji kosztów przed ustaleniem wysokości opłat za odholowanie pojazdów. Brak udokumentowanych kalkulacji i zaniedbania powiatu w realizacji obowiązków spowodowały nieważność uchwały. Sprawa ta stanowi istotne przypomnienie o konieczności przestrzegania przepisów przy ustalaniu opłat za usługi publiczne.