Udostępnianie danych osobowych przez przychodnię przedmiotem decyzji Prezesa UODO
Prezes UODO podjął decyzję odmawiającą uwzględnienia skargi dotyczącej udostępnienia danych osobowych przez przychodnię Państwowemu Inspektoratowi Sanitarnemu. Skarżący wskazali, że udostępienie danych nastąpiło bez zgody i podstawy prawnej. Prezes UODO ustalił, że udostępnienie danych było związane z niewykonaniem obowiązku szczepień ochronnych przez małoletnie dzieci skarżących.
Tematyka: Prezes UODO, udostępnienie danych osobowych, Państwowy Inspektorat Sanitarny, RODO, ZapobChoróbU, obowiązek szczepień ochronnych, przetwarzanie danych osobowych, kontrola danych, ochrona danych osobowych
Prezes UODO podjął decyzję odmawiającą uwzględnienia skargi dotyczącej udostępnienia danych osobowych przez przychodnię Państwowemu Inspektoratowi Sanitarnemu. Skarżący wskazali, że udostępienie danych nastąpiło bez zgody i podstawy prawnej. Prezes UODO ustalił, że udostępnienie danych było związane z niewykonaniem obowiązku szczepień ochronnych przez małoletnie dzieci skarżących.
Prezes UODO na podstawie art. 104 § 1 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm., dalej jako: KPA) oraz art. 6 ust. 1 lit. c, art. 9 ust. 2 lit. h oraz i, art. 58 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.Urz. UE L Nr 119 z 4.5.2016 r., s. 1, dalej jako: RODO) w decyzji odmawiającej uwzględnienia skargi z 17.6.2019 r. (ZSZZS.440.50.2019) wypowiedział się w kwestii udostępnienia danych osobowych skarżących oraz ich dzieci Państwowemu Inspektoratowi Sanitarnemu. Stan faktyczny Pani M.P., Pan M.P. oraz ich małoletnie dzieci wskazali w skardze skierowanej do Prezesa UODO, że przychodnia udostępniła na rzecz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (dalej jako: PPIS) ich dane w zakresie imion, nazwisk, adresu zamieszkania, dat urodzenia, numerów PESEL oraz informacji dotyczących stanu zdrowia dzieci. Skarżący wskazali, że przychodnia udostępniła na rzecz PPIS ich dane osobowe bez zgody i podstawy prawnej oraz zażądali dostosowania operacji przetwarzania danych osobowych do przepisów o ochronie danych osobowych oraz wprowadzenia zakazu przetwarzania wskazanych danych w tym zakazu przekazywania danych innym instytucjom. Ustalenia faktyczne Prezesa UODO W toku prowadzonego postępowania administracyjnego, Prezes UODO ustalił, że: 1. skarżąca oraz jej mąż, jako osoby sprawujące pieczę nad małoletnimi dziećmi, nie wykonali w stosunku od nich obowiązku szczepień ochronnych; 2. w związku z nierealizowaniem przez skarżących obowiązku szczepień ochronnych w stosunku do ich małoletnich dzieci przychodnia udostępniła ich dane osobowe w zakresie imienia, nazwiska, numeru PESEL, adresu zamieszkania oraz informacji o niewykonanych szczepieniach Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w celu zrealizowania ciążącego na nich obowiązku prawnego. Rozstrzygnięcie Przetwarzanie danych zwykłych regulowane jest w art. 6 ust. 1 RODO, zgodnie z którym przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy spełniona jest jedna z przesłanek wskazanych w tym przepisie. Katalog przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 1 RODO jest zamknięty. Natomiast przetwarzanie tzw. danych wrażliwych uregulowane jest w art. 9 RODO, który enumeratywnie określa sytuacje w których takie dane mogą być przetwarzane. Zgodnie z art. 9 RODO przetwarzanie danych wrażliwych jest dozwolone tylko jeśli spełniony jest jeden z warunków wskazanych w ust. 2 tego przepisu. Każda z przesłanek legalizujących proces przetwarzania danych osobowych ma charakter autonomiczny i niezależny. Oznacza to, że przesłanki te co do zasady są równoprawne, a wobec tego spełnienie co najmniej jednej z nich stanowi o zgodnym z prawem przetwarzaniu danych osobowych. Wskazać również należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO, przetwarzanie danych zwykłych może nastąpić niezależnie od zgody osoby, której dane dotyczą (art. 6 ust. 1 lit. a RODO) i jest dopuszczalne również wtedy, gdy jest to niezbędne dla wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze (art. 6 ust. 1 lit. c RODO). Natomiast dane szczególne mogą być przetwarzane między innymi do celów profilaktyki zdrowotnej na podstawie prawa UE lub prawa państwa członkowskiego z zastrzeżeniami ust. 3 (lit. h) oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne w związku z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego na podstawie prawa Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego (lit. i). Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ppkt b ustawy z 5.12.2008 r. o zabieganiu oraz zwalczaniu zakażenia i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2018 poz. 151 ze zm., dalej jako: ZapobChoróbU) o soby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są zobowiązane na zasadach określonych w tej ustawie do poddawania się szczepieniom ochronnym. W przypadku osoby bez pełnej zdolności do czynności prawnych, odpowiedzialność za spełnienie tego obowiązku ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę lub faktyczną opiekę nad osobą małoletnią lub bezradną, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1127 ze zm.). Co więcej art. 5 ust. 1 pkt 4 ZapobChoróbU zobowiązuje osoby przebywające na terytorium RP do udzielania danych osobowych i informacji między innymi organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej, które są niezbędne do prowadzenia nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi, zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych oraz informacji niezbędnych do realizacji innych obowiązków. Zgodnie z art. 17 ust. 8 ZapobChoróbU osoby przeprowadzające szczepienia ochronne prowadzą dokumentację medyczną dotyczącą obowiązkowych szczepień, przechowują karty uodpornienia, dokonują wpisów potwierdzających wykonanie szczepienia, sporządzają sprawozdania z przeprowadzonych szczepień ochronnych oraz sporządzają sprawozdania ze stanu zaszczepienia osób objętych profilaktyczną opieką zdrowotną, które przekazywane są do odpowiedniego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Artykuł 17 ust. 10 ZapobChoróbU wskazuje, że wzór sprawozdania określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 18.8.2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 753), które wymaga umieszczenia w nim wykazu osób uchylających się od szczepień ochronnych. Prezes UODO wskazał, że zgodnie z obowiązującym prawem przychodnia jest zobowiązana do przygotowania sprawozdania dotyczącego przeprowadzonych szczepień ochronnych i sporządzenia imiennego wykazu osób, które się od szczepień ochronnych uchylają, by umożliwić Państwowej Inspekcji Sanitarnej sprawowanie nadzoru nad wypełnianiem tego obowiązku oraz jego efektywną egzekucję. Przestrzeganie ustawowego obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 1 ppkt b ZapobChoróbU oraz udzielenie informacji dotyczących jego realizacji zabezpieczone zostało przymusem administracyjnym. Zgodnie z art. 3 § 1 w zw. z art. 2 §1 pkt 10 ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. 2018 r. poz. 1314 ze zm., dalej jako: EgzAdmU) egzekucję administracyjną stosuje się do obowiązków o charakterze niepieniężnym pozostających we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazanych do egzekucji administracyjnej na podstawie szczególnego przepisu. W rozumieniu art. 1a pkt 13 EgzAdmU wierzycielem jest podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym (w omawianej sprawie PPIS), natomiast zgodnie z art. 5 §1 pkt 2 EgzAdmU uprawniony do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku określonego w art. 2 §1 pkt 10 EgzAdmU jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana wykonaniem przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku. Należy zatem uznać, że sprawozdanie sporządzane na podstawie art. 17 ust. 8 pkt 2 ZapobChoróbU powinno zawierać dane niezbędne do wysłania przez odpowiedni oddział Państwowej Inspekcji Sanitarnej upomnienia wzywającego do wykonania obowiązku szczepiennego oraz podejmowania dalszych czynności egzekucyjnych w przypadku niewykonania obowiązku. Podkreślić należy, że zarówno dane pozyskiwane przez PPIS, jak i udostępniane temu organowi muszą być również wystarczające do prowadzenia skutecznej egzekucji obowiązku szczepień, w ramach której wierzyciel (tu: PPIS) sporządza tytuł wykonawczy. Zgodnie z art. 27 § 1 pkt 2 i 3 EgzAdmU tytuł wykonawczy powinien zawierać imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL zobowiązanego oraz treść podlegającego egzekucji obowiązku. Dane osobowe skarżących w zakresie imienia, nazwiska, numeru PESEL, adresu zamieszkania zostały udostępnione przez przychodnię na rzecz PPIS na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO, a dane ich małoletnich dzieci w zakresie informacji o niewykonanych szczepieniach na podstawie art. 9 ust. 2 lit. h oraz i RODO, co w obu przypadkach należy ponownie uznać za adekwatne i celowe w świetle obowiązku nadzorczego pełnionego przez PPIS. W odniesieniu do żądań skarżących, wskazano, że udostępnienie danych w zakresie informacji o stanie zdrowia dziecka skarżących przez przychodnię do PPIS miało oparcie w art. 9 ust. 2 lit h oraz i RODO w zakresie informacji o stanie zdrowia, a w zakresie pozostałych danych w art. 6 ust. 1 lit. c RODO, wobec czego w tym zakresie danych przychylenie się do żądań skarżących uznano za bezzasadne. Natomiast w związku z żądaniem przeprowadzenia kontroli w przychodni Prezes UODO zwrócił uwagę, że kompleksowe czynności kontrolne w sprawie przetwarzania i zabezpieczania danych przez określonego administratora danych mogą zostać podjęte przez Prezesa UODO z urzędu, po otrzymaniu informacji o niezgodnych z prawem działaniach podmiotu i po dokonaniu wstępnej oceny zasadności stawianych mu zarzutów, jednak decyzję o przeprowadzeniu tych czynności organ podejmuje samodzielnie w oparciu o uzasadnione podejrzenie naruszania przepisów RODO. W przedmiotowej sprawie skazać należy, że kwestionowane przez skarżącą okoliczności wynikały z celowego działania przychodni, zgodnego z obowiązującymi przepisami, wobec czego żądanie przeprowadzenia kontroli należy uznać za bezpodstawne. W omawianej sprawie ustalono, że udostępnienie danych osobowych skarżących przez przychodnię na rzecz PPIS oraz ich przetwarzanie przez ten organ nie stanowiło naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, wobec czego zastosowanie uprawnień naprawczych wynikających z art. 58 ust. 2 RODO jest bezzasadne. ZSZZS.440.50.2019
Prezes UODO uznał, że udostępnienie danych osobowych było zgodne z przepisami RODO oraz ZapobChoróbU. Decyzja Prezesa UODO odrzucająca skargę skarżących została uzasadniona przepisami prawa dotyczącymi przetwarzania danych osobowych oraz obowiązków związanych ze szczepieniami ochronnymi.