Zmiana zasad przedłużenia terminu ważności decyzji środowiskowej

Zmiana zasad przedłużenia terminu ważności decyzji środowiskowej polega na wprowadzeniu możliwości wydłużania ważności każdej decyzji, zamiast tylko dla inwestycji realizowanych etapowo. Nowe przepisy nakładają obowiązek zawarcia informacji o stanie środowiska i warunkach realizacji decyzji. Uzasadnienie zmian wskazuje na konieczność aktualizacji warunków środowiskowych oraz opóźnienie składania wniosków przedłużających termin ważności decyzji. Przepisy przejściowe umożliwiają wydłużenie terminu ważności decyzji, jeśli termin na dołączenie do wniosku nie minął.

Tematyka: decyzja środowiskowa, termin ważności, zmiany ustawy, warunki realizacji, informacje o środowisku, ocena oddziaływania, przedłużenie terminu, postanowienie, wniosek o wydanie decyzji, stanowisko organu

9.9.2019 r. opublikowano ustawę z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1712; dalej jako: ZmŚ rodInfU). Zmiany wejdą w życie
24.9.2019 r. i dotyczą wielu przepisów ustawy z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (t.j.:
Dz.U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.; dalej jako: ŚrodInfU). Szereg zmian dotyczy wprost decyzji
o środowiskowych uw arunkowaniach dla przedsięwzięcia. Niniejszy n.ius dotyczy zmian wprowadzonych do
art. 72 ust. 4 i 4a ŚrodInfU.
Przedłużenie terminu ważności decyzji środowiskowej
Zgodnie z art. 72 ust. 3 ŚrodInfU decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dołącza się do wniosku o wydanie
decyzji, o których mowa w ust. 1 (tzw. decyzji inwestycyjnych) oraz zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1a. Złożenie
wniosku lub dokonanie zgłoszenia następuje w terminie 6 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych
uwarunkowaniach stała się ostateczna, z zastrzeżeniem ust. 4 i 4b.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 72 ust. 4 ŚrodInfU:
"4. Złożenie wniosku lub dokonanie zgłoszenia może nastąpić w terminie 10 lat od dnia, w którym decyzja
o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna, o ile strona, która złożyła wniosek o wydanie decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach, lub podmiot, na który została przeniesiona ta decyzja, otrzymali, przed
upływem terminu, o którym mowa w ust. 3, od organu, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach
w pierwszej instancji, stanowisko, że aktualne są warunki realizacji przedsięwzięcia określone w decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach lub postanowieniu, o którym mowa w art. 90 ust. 1, jeżeli było wydane. Zajęcie
stanowiska następuje na wniosek uwzględniający informacje na temat stanu środowiska i możliwości realizacji
warunków wynikających z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub postanowienia, o którym mowa w art. 90
ust. 1, jeżeli było wydane. Wniosek, o którym mowa w zdaniu drugim, składa się do organu nie wcześniej niż po
upływie 5 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna".
Zmiana polega przede wszystkim na rezygnacji ustawodawcy z możliwości wydłużenia terminu ważności
decyzji środowiskowej jedynie w odniesieniu do inwestycji realizowanych etapowo. Od 24.9.2019 r. możliwe
będzie wydłużanie ważności każdej decyzji środowiskowej. Nowym rozwiązaniem jest wprowadzenie zapisu,
z którego wynika, że przedłużenie terminu ważności decyzji możliwe jest w ostatnim roku podstawowego terminu
ważności tej decyzji, a więc po upływie 5 lat od uostatecznienia się decyzji środowiskowej.
Tak jak do tej pory, wydłużenie terminu ważności decyzji następuje po zajęciu przez organ stanowiska co do
aktualności warunków realizacji przedsięwzięcia – jednakże w wyniku dokonanej oceny informacji przedłożonej przez
wnioskodawcę – w drodze postanowienia. Jako zmianę redakcyjną należy zatem uznać zmianę treści ust. 4a art. 72
ŚrodInfU, zgodnie z którym: "4a. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje
zażalenie".
Uzasadnienie zmian
W uzasadnieniu do ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych
ustaw wskazano, że: „projekt ustawy przewiduje usunięcie pierwszej spośród ww. przesłanek, bowiem pojęcie
»etapowo« rodzi w praktyce wiele problemów interpretacyjnych, a możliwość dłuższego posługiwania się decyzją
o środowiskowych uwarunkowaniach powinna być uzależniona wyłącznie od tego, czy od czasu jej wydania
uwarunkowania środowiskowe nie uległy istotnej zmianie, a więc, czy decyzja zachowuje swoją aktualność pod
względem merytorycznym. Ponadto przepis materialny stanowiący podstawę do wystąpienia o wydanie
postanowienia w tej sprawie nie przewiduje terminu złożenia takiego wniosku. Wniosek taki może zostać złożony na
długo przed upływem 6-letniego terminu, czyli przed zaistnieniem po stronie inwestora potrzeby wydłużenia ważności
decyzji, podczas gdy, ze względu na zmiany zachodzące w środowisku, potwierdzenie przez organ aktualności
warunków, a tym samym wydłużenie ważności decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (dalej jako: DŚU),
powinno następować w jak najpóźniejszym czasie od jej wydania. Intencją tego przepisu w omawianym zakresie
jest niewątpliwie prolongata decyzji na krótko od upłynięcia terminu jej »ważności«. Dlatego proponowana zmiana
uniemożliwi składanie wniosków w tej sprawie przed upływem 5 lat od dnia, kiedy decyzja stała się ostateczna.

Ponadto proponowana zmiana nakłada na wnioskującego obowiązek zawarcia w jego treści informacji na temat
stanu środowiska i możliwości realizacji warunków wynikających z wydanej decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach, co ma stanowić materiał do oceny przez organ wydający postanowienia w sprawie przedłużenia
terminu ważności decyzji”.
Przepisy przejściowe
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ZmŚrodInfU do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych
przepisów stosuje się te nowe przepisy. W nowym trybie będzie zatem dochodzić do wydłużenia terminu ważności
decyzji (o ile oczywiście termin ten nie minął).
Natomiast zgodnie z art. 7 ZmŚrodInfU decyzje środowiskowe wydane na podstawie ustawy z 27.4.2001 r. - Prawo
ochrony środowiska (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1396 ze zm.), których termin na dołączenie do wniosku o wydanie
decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 ŚrodInfU oraz do zgłoszeń, o których mowa w art. 72 ust. 1a ŚrodInfU, nie
minął, mogą być dołączone do tego wniosku albo tego zgłoszenia w terminie 10 lat od dnia, w którym decyzje te stały
się ostateczne, o ile podmiot planujący realizację przedsięwzięcia otrzyma od regionalnego dyrektora ochrony
środowiska stanowisko, że aktualne są warunki realizacji przedsięwzięcia określone w tej decyzji lub postanowieniu,
o którym mowa w art. 90 ust. 1 ŚrodInfU, jeżeli było wydane. Zajęcie stanowiska, o którym mowa w ust. 1, następuje
na wniosek uwzględniający informacje na temat stanu środowiska i możliwości spełnienia warunków, o których mowa
w ust. 1. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
Omawiane zmiany są zmianami podyktowanymi potrzebami praktyki organów, które często jedynie z przyczyn
formalnych nie miały podstaw do przedłużenia terminu ważności decyzji środowiskowych, które nie dotyczyły
przedsięwzięcia realizowanego etapowo. Pozytywnie należy także ocenić wymóg złożenia wniosku dopiero na rok
przed końcem upływu pierwotnego terminu ważności decyzji. W takiej sytuacji bowiem ocena braku zmiany
warunków realizacji przedsięwzięcia nie jest oceną jedynie formalną, jak ta dokonywana dotychczas na przykład w 1
roku po wydaniu ostatecznej decyzji, gdy warunki te najpewniej nie zmieniły się, a wnioskodawca zyskiwał niejako od
razu decyzję z terminem ważności 10 lat zamiast 6 lat.

Zmiana zasad dotycząca przedłużenia terminu ważności decyzji środowiskowej wprowadza nowe rozwiązania mające na celu utrzymanie aktualności warunków realizacji przedsięwzięć. Obowiązek zawarcia informacji o stanie środowiska ma ułatwić organom ocenę potrzeby przedłużenia terminu decyzji. Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie procesu decyzyjnego i zapewnienie aktualności decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.