Decyzja zatwierdzająca projekt budowlany zamienny jest decyzją zależną
Decyzja zatwierdzająca projekt budowlany zamienny, wydana na podstawie art. 51 ust. 4 PrBud jest decyzją zależną od decyzji nakazującej przedłożenie takiego projektu budowlanego na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 PrBud. Sprawa dotyczyła zmiany sposobu użytkowania lokali w budynku, co skutkowało koniecznością sporządzenia projektu budowlanego zamiennego. Po zaskarżeniu decyzji, WSA w Warszawie utrzymał ją w mocy, argumentując, że decyzje te są logicznie ze sobą związane.
Tematyka: decyzja zatwierdzająca, projekt budowlany zamienny, zależność decyzji, zmiana sposobu użytkowania lokali, WSA Warszawa, VII SA/Wa 702/19
Decyzja zatwierdzająca projekt budowlany zamienny, wydana na podstawie art. 51 ust. 4 PrBud jest decyzją zależną od decyzji nakazującej przedłożenie takiego projektu budowlanego na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 PrBud. Sprawa dotyczyła zmiany sposobu użytkowania lokali w budynku, co skutkowało koniecznością sporządzenia projektu budowlanego zamiennego. Po zaskarżeniu decyzji, WSA w Warszawie utrzymał ją w mocy, argumentując, że decyzje te są logicznie ze sobą związane.
Decyzja zatwierdzająca projekt budowlany zamienny, wydana na podstawie art. 51 ust. 4 PrBud jest decyzją zależną od decyzji nakazującej przedłożenie takiego projektu budowlanego na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 PrBud. Skoro stwierdzono nieważność pierwszej decyzji, w obrocie prawnym nie może funkcjonować druga decyzja. Tak przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 4.10.2019 r. (VII SA/Wa 702/19). Stan faktyczny Sprawa, w której orzekał WSA w Warszawie ma znacznie bardziej skomplikowany stan faktyczny i prawny niż wynikałoby to ze wskazanej powyżej tezy orzeczenia. Kluczową dla sprawy kwestią okazała się jednakże kwestia zależności decyzji dotyczących projektu budowlanego zamiennego. Inwestor zrealizował – na podstawie prawomocnego pozwolenia na budowę – swoje zamierzenie budowlane i uzyskał pozwolenie na użytkowanie budynku, w którym na dwóch kondygnacjach miały znajdować się lokale mieszkalne, a na poddaszu lokale użytkowe. Organ nadzoru budowlanego, prowadząc z urzędu kontrolę dotyczącą sposobu korzystania z lokali znajdujących się w budynku uznał, że inwestor podjął działania zmierzające do zmiany sposobu użytkowania lokali, tj. z lokali użytkowanych na lokale mieszkalne. Stwierdził w związku z tym niezgodność pomiędzy sposobem korzystania z lokali a treścią pozwolenia na budowę. W związku z tym na podstawie przepisu art. 51 ust. 1 pkt 3 PrBud organ nadzoru budowlanego zobowiązał inwestora do przedłożenia projektu budowlanego zamiennego. Przywołany przepis stanowi, że w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę organ nadzoru budowlanego nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz - w razie potrzeby - wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian. Decyzje Dążąc do zalegalizowania nowego sposobu korzystania z lokali w budynku, inwestor oczywiście sporządził projekt budowlany zamienny i przedłożył go do organu I instancji, który z kolei projekt zatwierdził. Tym sposobom inwestor, już po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie budynku z lokalami mieszkalnymi i użytkowanymi, uzyskał zmianę pozwolenia na budowę, na podstawie którego mógł zrealizować budynek z lokalami wyłącznie mieszkalnymi na trzech poziomach. W tle sporu pozostaje kwestia zgodności inwestycji z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, dotyczącymi ilości kondygnacji z lokalami mieszkalnymi i definicji kondygnacji oraz poddasza użytkowego. Z rozstrzygnięciem organu nadzoru budowlanego nie zgodził się właściciel sąsiedniej nieruchomości, który wniósł o stwierdzenie nieważności obu decyzji, tj. decyzji nakazującej przedłożenie projektu budowlanego zamiennego oraz decyzji zatwierdzającej przedłożony projekt budowlany zamienny. Nadmienić należy, że organ nadzoru budowlanego nie doręczył omawianych decyzji żadnej z osób, które powinny być, poza inwestorem, uznane za strony postępowania. W wyniku rozpoznania wniosku skierowanego do organu wyższego stopnia, doszło do stwierdzenia nieważności zarówno decyzji nakazującej sporządzenie i przedłożenie projektu budowlanego zamiennego, jak i decyzji zatwierdzającej projekt budowlany zamienny – z uwagi na rażące naruszenie prawa (art. 156 § 1 pkt 2 KPA). Pierwsza z tych decyzji stała się ostateczna, natomiast druga decyzja została zaskarżona przez inwestora odwołaniem, skierowanym do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżoną decyzją, a sprawa – na skutek skargi inwestora – została dalej rozstrzygnięta przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Wyrok Sądu Wyrokiem z 4.10.2019 r. (VII SA 702/19) WSA w Warszawie skargę inwestora oddalił, skupiając się w uzasadnieniu ustnym wyroku przede wszystkim na tym, że decyzja zatwierdzająca projekt budowlany zamienny jest decyzją zależną od decyzji nakazującej przedłożenie projektu budowlanego zamiennego. Skoro decyzja zobowiązująca inwestora do przedłożenia projektu budowlanego zamiennego została wyeliminowana z obrotu prawnego poprzez stwierdzenie jej nieważności, to w obrocie prawnym nie może funkcjonować decyzja będąca konsekwencją nałożonego zobowiązania, które w świetle przepisów prawa nigdy nie istniało. Sąd wskazał, że decyzje te pozostają ze sobą po prostu w logicznym związku. Jako argument na marginesie Sąd wskazał także, że projekt budowlany zamienny dotyczy inwestycji, która sprzeczna jest z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Rozstrzygnięcie WSA w Warszawie opiera się na znanej już w doktrynie i orzecznictwie koncepcji zależności decyzji. W uchwale siódemkowej NSA z 13.11.2012 r. (I OPS 2/12) przyjęto, że stwierdzenie nieważności decyzji, na podstawie której została wydana inna, przedmiotowo zależna decyzja, nie może stanowić podstawy do wznowienia postępowania zakończonego tą zależną decyzją na podstawie art. 145 § 1 pkt 8 KPA. W takiej sytuacji możliwe jest natomiast stwierdzenie nieważności decyzji zależnej, zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 KPA, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa (por. także wyrok NSA z 19.4.2011 r., (II OSK 422/10)). Wyrok jest oczywiście słuszny. Wynika z niego w sposób jednoznaczny to w jaki sposób należy rozumieć zależność decyzji dotyczących inwestycji budowlanych, w szczególności gdy chodzi o postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji. Należy jednakże mieć na uwadze, że w sprawie doszło także do sprzecznego z przepisami prawa wydania decyzji na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 PrBud po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie. Zmiana treści pozwolenia na budowę w tym trybie nie jest już dopuszczalna, skoro proces budowlany został zakończony, a o legalnym sposobie korzystania z budynku przesądziło pozwolenia na użytkowanie. Działanie organu nadzoru budowlanego było działaniem na korzyść inwestora, jednakże nie miało ono oparcia w przepisach prawa. Wyrok i uzasadnienie nie zostały jeszcze opublikowane. Wyrok WSA w Warszawie z 4.10.2019 r., VII SA/Wa 702/19
Wyrok WSA w Warszawie z 4.10.2019 r. (VII SA/Wa 702/19) dotyczył decyzji zatwierdzającej projekt budowlany zamienny, która okazała się zależna od decyzji nakazującej przedłożenie takiego projektu. Sąd uznał, że nieważność pierwszej decyzji uniemożliwia funkcjonowanie drugiej. Wyrok ten wpisuje się w koncepcję zależności decyzji w orzecznictwie.