Nowe obowiązki w zakresie metod oceny i zarządzania poziomem hałasu

Nowa ustawa dotycząca zmian w zakresie oceny i zarządzania poziomem hałasu wprowadza szereg nowych obowiązków dla prezydentów miast, zarządzających drogami, lotniskami oraz liniami kolejowymi. Zmiany te wynikają z konieczności dostosowania przepisów do prawa europejskiego i mają na celu usprawnienie monitorowania poziomu hałasu oraz ochronę środowiska przed hałasem.

Tematyka: nowe obowiązki, hałas, ochrona środowiska, mapy hałasu, program ochrony środowiska, kary pieniężne, przepisy przejściowe, dyrektywa Komisji Europejskiej

14.10.2019 r. Prezydent podpisał ustawę z 30.8.2019 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Druk
Sejmowy 3711). Zmiany obejmują przede wszystkim metody oceny i zarządzania poziomem hałasu i są
związane z koniecznością dostosowania przepisów w tym zakresie do prawa europejskiego.
• Nowelizacja ustawy z 27.4.2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1396 ze zm.; dalej jako:
PrOchrŚrod) nakłada na prezydentów miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 000, a także zarządzających
drogami, liniami kolejowymi oraz lotniskami obowiązek identyfikacji głównych dróg, głównych linii kolejowych oraz
głównych lotnisk.
• Podmioty te będą też miały obowiązek sporządzać strategiczne mapy hałasu i programy ochrony środowiska przed
hałasem.
• Niedopełnienie obowiązków zagrożone będzie karą od 1000 zł do 500 000 zł.
• Nowe przepisy wejdą w życie 14 dni od dnia ogłoszenia nowelizacji.
Dotychczasowe przepisy dotyczące sporządzania map akustycznych, opracowywania programów ochrony
środowiska przed hałasem oraz przekazywania Komisji Europejskiej danych i informacji wynikających z tych map
i programów, okazały się w praktyce na tyle nieefektywne, że Unia Europejska zobowiązała Polskę do 31.12.2019 r.
do transpozycji do polskiego porządku prawnego dyrektywy Komisji 2015/996 z 19.5.2015 r. ustanawiającej wspólne
metody oceny hałasu zgodnie z dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.Urz. UE z 2015 r. L Nr
168) oraz do usunięcia nieprawidłowości w stosowaniu dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z 25.6.2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz.Urz. UE z 2002 r. L Nr
189). Omawiana ustawa ma też na celu uszczegółowienie przepisów i ułatwienie zobowiązanym podmiotom
wypełniania obowiązków związanych z monitorowaniem poziomu hałasu.
Omawiana nowelizacja Prawa ochrony środowiska przede wszystkim nakłada na podmioty sporządzający
strategiczne mapy hałasu obowiązek stosowania metod oceny hałasu określonych w załączniku do dyrektywy
Komisji 2015/996.
Definicja wskaźników hałasu - uzupełnienie
Co ważne nowelizacja Prawa ochrony środowiska wprowadza bardziej szczegółową definicję wskaźników hałasu do
prawa ochrony środowiska. Chodzi tutaj zwłaszcza o wskazanie specjalnych dopuszczalnych parametrów poziomu
dźwięku wyrażonych w decybelach (dB), wyznaczonych zgodnie z ISO 1996-2:1987 w ciągu wszystkich pór nocy
(rozumianych jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00) w roku (rozumianym jako dany rok kalendarzowy
w odniesieniu do emisji dźwięku i średni rok w odniesieniu do warunków meteorologicznych).
Strategiczne mapy hałasu
Zarządzający głównymi drogami, liniami kolejowymi lub lotniskami oraz prezydenci miast powyżej 100 000
mieszkańców zyskają nowe obowiązki w zakresie opracowywania strategicznych map hałasu, które powinny
zawierać odrębne mapy dotyczące dróg, linii tramwajowych, linii kolejowych, portów, lotnisk oraz miejsc prowadzenia
działalności przemysłowej. Celem przygotowania tych map jest pozyskanie danych, które następnie zostaną
wykorzystane zostaną do informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem, opracowania danych
dla państwowego monitoringu środowiska, tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem,
planowania strategicznego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Omawiana nowelizacja Prawa ochrony środowiska wiąże się także z obowiązkowym umieszczaniem w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
ograniczeń wynikających ze strategicznych map hałasu.
Program ochrony środowiska przed hałasem
Program ochrony środowiska przed hałasem będzie specjalnym programem sporządzonym na potrzeby zarządzania
emisją i skutkami hałasu, w tym dla zmniejszania hałasu. Do tej pory program obejmował jedynie tereny, na których
poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny. Po zmianach w Prawie ochrony środowiska sporządzanie takich
programów będzie obowiązkowe także na terenach, na których poziom hałasu nie jest przekroczony, jak również dla
obszarów cichych.

Nowe obowiązki prezydentów miast, zarządzających drogami, lotniskami i liniami kolejowymi oraz
marszałków województw
Zmiany obejmą także nowe obowiązki prezydentów miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 000, a także
zarządzających drogami, liniami kolejowymi oraz lotniskami w zakresie obowiązkowej identyfikacji głównych dróg,
głównych linii kolejowych oraz głównych lotnisk. Wspomniane podmioty będą także musiały przekazywać co 5 lat do
Głównego Inspektora Ochrony Środowiska danych identyfikujących te miasta oraz główne drogi, linie kolejowe
i lotniska.
Nowe obowiązki nie ominą także marszałków województw. Nowelizacja Prawa ochrony środowiska przewiduje, że na
podstawie strategicznych map hałasu, będą oni mieli obowiązek sporządzania programów ochrony środowiska przed
hałasem. Sprawi to, że na terenie Polski będzie funkcjonowało 16 programów ochrony środowiska przed hałasem,
sporządzonych na podstawie jednolitych zasad.
Każdy z 16 programów ochrony środowiska przed hałasem podlegał będzie zaopiniowaniu przez prezydentów miast
o liczbie mieszkańców większej niż 100 000, zarządzających głównymi drogami, zarządzających głównymi liniami
kolejowymi lub liniami kolejowymi innymi niż główne linie kolejowe położonymi na obszarze aglomeracji o liczbie
mieszkańców większej niż 100 000, zarządzających głównymi lotniskami lub innymi lotniskami, które swoim
zasięgiem emisji hałasu oddziałują na aglomeracje o liczbie mieszkańców większej niż 100 000 oraz przez Głównego
Inspektora Ochrony Środowiska.
Kary pieniężne
Zarządzający głównymi drogami, liniami kolejowymi lub lotniskami oraz prezydenci miast powyżej 100 000
mieszkańców będą musieli przekazać pierwsze dane identyfikujące główne drogi, linie kolejowe lub lotniska oraz
miasta Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w terminie do 31.1.2020 r. Strategiczne mapy hałasu zaś będą
zobowiązani przekazać w terminie do 30.6.2022 r. Sejmik województwa zaś powinien uchwalić po raz pierwszy
program ochrony środowiska przed hałasem do 18.7.2024 r. Warto dodać, że dotychczas sporządzone mapy
akustyczne zachowają swoją ważność do 30.6.2022 r., a dotychczasowe programy ochrony środowiska przed
hałasem do 18.7.2024 r.
Nowelizacja wprowadza wysokie kary pieniężne za uchybienia dotyczące omawianych wyżej zagadnień. Na przykład
za nieterminowe przekazanie Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska danych identyfikujących oraz
strategicznych map hałasu, nieterminowe uchwalenie programu ochrony środowiska przed hałasem, nieterminowe
przekazanie danych ze strategicznych map hałasu oraz za nieterminowe przekazanie streszczeń programów
podmiotom zobowiązanym będą grozić kary pieniężne w wysokości od 1000 zł do nawet 500 000 zł. Karę tą,
w drodze decyzji, będzie nakładał właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia i zawiera szczegółowe przepisy przejściowe.

Nowe przepisy przewidują wysokie kary pieniężne za nieterminowe wykonanie obowiązków związanych z identyfikacją dróg, linii kolejowych i lotnisk, sporządzaniem map hałasu oraz programów ochrony środowiska przed hałasem. Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia i zawiera szczegółowe przepisy przejściowe.