Nowe zasady postępowania w przypadku prowadzenia egzekucji administracyjnej z akcji zapisanych w rejestrze akcjonariuszy oraz zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych

Dematerializacja akcji pociąga za sobą wprowadzenie systemu rejestrowania praw z akcji, co wymaga określenia nowych zasad postępowania w przypadku egzekucji administracyjnej. Nowelizacja ustawy Kodeks spółek handlowych wprowadza zmiany do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nowe zasady egzekucji zaczną obowiązywać od 1.1.2020 r.

Tematyka: dematerializacja akcji, egzekucja administracyjna, rejestr akcjonariuszy, depozyt papierów wartościowych, Kodeks spółek handlowych, postępowanie egzekucyjne, zmiany ustawowe, skuteczność zajęcia majątku, sprzedaż prawa majątkowego

Dematerializacja akcji, jaka dokonuje się obecnie w związku z nowelizacją ustawy z 15.9.2000 r. - Kodeks
spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.: dalej jako: KSH), pociąga za sobą wprowadzenie
systemu rejestrowania praw z akcji. Wymusza to niejako określenie nowych zasad postępowania
w przypadku prowadzenia egzekucji administracyjnej z akcji zapisanych w rejestrze akcjonariuszy oraz
zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych.

1. Podobnie jak w przypadku egzekucji z niektórych innych aktywów zobowiązanego podstawę egzekucji
administracyjnej z akcji zapisanych w rejestrze akcjonariuszy oraz zarejestrowanych w depozycie papierów
wartościowych będzie stanowił protokół zajęcia albo zawiadomienie o zajęciu praw.

2. Ustawa z 30.8.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2019 r. poz. 1798) wprowadza zmiany m.in. do ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438 ze zm.; dalej jako: EgzAdmU).

3. Zmiany dotyczą art. 1a, art. 67, art. 69a, art. 95a-95g (nowy Oddział 3a) i art. 164 EgzAdmU.

4. Nowe zasady prowadzenia egzekucji administracyjnej z akcji zapisanych w rejestrze akcjonariuszy oraz
zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych zaczną obowiązywać już od 1.1.2020 r.
Dematerializacja akcji na okaziciela i akcji imiennych spółek akcyjnych i spółek komandytowo-akcyjnych prowadzona
na gruncie nowelizacji KSH pociąga za sobą wprowadzenie systemu rejestrowania praw z akcji, co prowadzi z kolei
do określenia nowych zasad postępowania w sytuacji prowadzenia egzekucji administracyjnej z akcji zapisanych
w rejestrze akcjonariuszy oraz zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych. Podobnie jak w przypadku
egzekucji z niektórych innych aktywów zobowiązanego, także i w tym wypadku podstawę egzekucji stanowić będzie
protokół zajęcia lub zawiadomienia o zajęciu prawa. W przypadku akcji zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy
protokół taki kierowany będzie do podmiotu prowadzącego rejestr. W sytuacji, gdy dane podmiotu prowadzącego
rejestr nie będą znane - protokół będzie kierowany do spółki. Wówczas spółka zobowiązana będzie do wskazania
organowi egzekucyjnemu danych podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy, tak aby organ mógł skierować do
tego podmiotu wniosek o dokonanie stosownego zapisu o zajęciu udziałów w rejestrze akcjonariuszy.
Warto wspomnieć, że w pozostałym zakresie postępowanie w zakresie egzekucji praw z akcji zarejestrowanych
w rejestrze akcjonariuszy (po dematerializacji) będzie zbliżone do zasad określonych w EgzAdmU dla prowadzenia
egzekucji z innych aktywów. Chodzi tu np. o zajęcia zabezpieczające lub o sprzedaż praw w przypadku, gdy
egzekucja nie doprowadziła do pełnego pokrycia dochodzonej należności.
Omawiana nowelizacja uzupełnia EgzAdmU m.in. o obszerny Oddział 3a, szczegółowo określający wspomniane
zasady egzekucji z praw majątkowych zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy, które zostaną przybliżone
poniżej.
Zajęcie prawa majątkowego
Zgodnie z art. 95a EgzAdmU, który wejdzie w życie 1.3.2010 r., organ egzekucyjny, który dokonuje zajęcia prawa
majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i zajęcia wierzytelności z tego prawa, może to zrobić
poprzez:
• wpisanie ich do protokołu zajęcia,
• przesłanie zawiadomienia o ich zajęciu do spółki prawa handlowego lub podmiotu prowadzącego rejestr
akcjonariuszy.
Zawiadomienie o zajęciu skierowane do spółki prawa handlowego
Zawiadomienie skierowane przez organ egzekucyjny do spółki, powinno zawierać wezwanie spółki do przekazania
organowi na pokrycie należności wszelkich wierzytelności przypadających zobowiązanemu z tytułu zajętego prawa
majątkowego do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie,
kosztami upomnienia i kosztami egzekucyjnymi (art. 95b EgzAdmU). Ponadto zawiadomienie powinno zawierać
wezwanie spółki, w terminie 7 dni od dnia doręczenia, do zawiadomienia organu, o tym, który podmiot prowadzi

rejestr akcjonariuszy, jak również o przeszkodzie w realizacji zajęcia prawa majątkowego i wierzytelności z tego
prawa w rejestrze akcjonariuszy.
Zawiadomienie o zajęciu skierowane do podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy
Zawiadomienie skierowane przez organ egzekucyjny do podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy, powinno
natomiast zawierać wezwanie podmiotu do dokonania wpisu w rejestrze akcjonariuszy dotyczącego zajęcia prawa
majątkowego i wierzytelności z tego prawa (art. 95c EgzAdmU). Ponadto, zawiadomienie powinno zawierać
wezwanie podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy do zawiadomienia organu egzekucyjnego o:
• dacie wpisania zajęcia prawa majątkowego i wierzytelności z tego prawa w rejestrze akcjonariuszy,
• wartości, serii, numerze, rodzaju prawa majątkowego i wierzytelnościach z tego prawa, jeżeli rejestr akcjonariuszy
zawiera takie dane,
• ewentualnej przeszkodzie w dokonaniu wpisu prawa majątkowego i wierzytelności z tego prawa w rejestrze
akcjonariuszy.
Skuteczność zajęcia prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i wierzytelności z tego
prawa
Zajęcie prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa będzie, w myśl
art. 96d EgzAdmU, skuteczne z chwilą:
• podpisania przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny protokołu zajęcia,
• doręczenia spółce prawa handlowego zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze
akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa,
• doręczenia podmiotowi prowadzącemu rejestr akcjonariuszy zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego
zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa.
Wniosek o dokonanie wpisu
Organ egzekucyjny niezwłocznie po dokonaniu zajęcia prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze
akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa ma obowiązek doręczenia zobowiązanemu protokołu zajęcia albo
zawiadomienia o zajęciu. Ponadto zobowiązanemu doręcza się odpis tytułu wykonawczego i zawiadamia się go
o tym, że nie może on rozporządzać zajętymi prawami (art. 95f EgzAdmU).
W sytuacji, gdy zajęcia praw dokonano poprzez przesłanie zawiadomienia do spółki prawa handlowego, organ
egzekucyjny zobowiązany jest do przesłania do podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy wniosku o dokonanie
wpisu w tym rejestrze dotyczącego zajęcia prawa majątkowego i wierzytelności z tego prawa.
Sprzedaż prawa majątkowego
Nowelizacja EgzAdmU dopuszcza w art. 95g sprzedaż zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego
w rejestrze akcjonariuszy w sytuacji, gdy egzekucja z wierzytelności przysługujących zobowiązanemu
z tytułu zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy nie prowadzi do pełnego
pokrycia dochodzonej należności. Do sprzedaży praw stosuje się przepisy Działu II Rozdziału 6 Oddziału 2
EgzAdmU.
W sytuacji, gdy oszacowanie wartości zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy
przez biegłego skarbowego pociągałoby za sobą zbyt duże koszta, organ egzekucyjny, za zgodą zobowiązanego,
będzie mógł przyjąć cenę wywołania w wysokości ceny nominalnej tego prawa majątkowego. Warto dodać, że zajęte
prawo majątkowe zarejestrowane w rejestrze akcjonariuszy organ egzekucyjny może przekazać do sprzedaży
podmiotowi, który jest uprawniony do dokonania sprzedaży tego prawa majątkowego. Przekazanie to następuje po
cenie oszacowania albo cenie nominalnej tego prawa majątkowego.
Omawiane zmiany wejdą w życie 1.3.2020 r.

Nowe zasady egzekucji administracyjnej z akcji zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy wprowadzają procedury związane z zajęciem prawa majątkowego i wierzytelności. Zmiany dotyczą m.in. wpisu do protokołu zajęcia oraz zawiadomień do spółki lub podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy. Nowelizacja EgzAdmU uzupełnia procedury egzekucyjne i określa skuteczność zajęcia oraz sprzedaż prawa majątkowego.