Decyzja UOKIK - kara nałożona na Cyfrowy Polsat

Prezes UOKiK nałożył karę w wysokości prawie 35 mln zł na Cyfrowy Polsat za utrudnianie dostępu do kanałów transmitujących Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016 oraz niepełne informowanie konsumentów. Decyzja Nr DOZIK 8/2019 uzasadniała karę oraz wskazywała na naruszenia zbiorowych interesów konsumentów i dobre obyczaje przez Spółkę.

Tematyka: UOKiK, kara, Cyfrowy Polsat, Mistrzostwa Europy, Piłka Nożna, naruszenia, konsumentowie, informowanie, Decyzja, DOZIK 8/2019

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art. 24 ust. 1
ustawy z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tj. Dz. U. 2019 r., poz. 369 ze zm., dalej jako:
OchrKonkurU) uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2
pkt 3 OchrKonkurU, działania spółki - Cyfrowy Polsat S.A z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Spółka”).
Działania te polegały na utrudnianiu w trakcie trwania Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2016 dostępu do
kanałów, na których transmitowano Mistrzostwa poprzez usunięcie tych kanałów z listy programów
dostępnych, podczas gdy konsumenci na podstawie dotychczasowej praktyki Spółki mogli mieć
przekonanie, iż w trakcie trwania Mistrzostw będą mieć dostęp do kanałów ogólnodostępnych na
dotychczasowych zasadach, co jest sprzeczne z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu
nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2070, dalej jako: NieuczPraktRynkU) oraz godzi
w zbiorowe interesy konsumentów.
Za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uznano także działania polegające na niepełnym
i nierzetelnym informowaniu konsumentów w odpowiedziach na zgłoszenia dotyczące zmian w dostępności
programów w trakcie trwania Mistrzostw, o istocie wprowadzonych przez Spółkę zmian oraz niewskazywaniu
na istniejący sposób uzyskania dostępu do ww. kanałów, podczas gdy Spółka posiadała ww. informacje, co
jest sprzeczne z art. 4 ust. 1 NieuczPraktRynkU.
Prezes UOKiK za powyższe naruszenia nałożył na Spółkę prawie 35 mln zł kary.
Stan faktyczny
Spółka 16.6.2016 r. wprowadziła zmiany w dostępie do niemieckojęzycznych kanałów transmitujących przebieg Euro
2016 poprzez ich usunięcie. Spowodowało to dla konsumentów utrudnienia dostępu do transmisji. Co więcej usunięte
kanały figurowały na liście programów Spółki przez dłuższy czas a ich usunięcie nie nastąpiło przez 5 pierwszych dni
trwania mistrzostw (od 10 czerwca do 16 czerwca). Do konsumentów nie skierowano także żadnego komunikatu
zapowiadającego działania, jakie Spółka zamierzała podjąć.
Uzasadnienie Decyzji Nr DOZIK 8/2019
Z uwagi na wpływające sygnały konsumentów wskazujące na możliwość dopuszczenia się przez Spółkę naruszeń
w związku z oferowaniem i świadczeniem usług transmisji meczów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2016 r. Prezes
UOKiK skierował do przedsiębiorcy wystąpienia dotyczące między innymi: sposobu informowania konsumentów
o warunkach dostępu do transmisji Euro 2016, jakości usług świadczonych w ramach pakietu IPLA EURO 2016 za
pośrednictwem telewizji internetowej IPLA, utrudniania abonentom Spółki korzystającym z usługi telewizji dostępu do
niemieckich kanałów ogólnodostępnych ZDF i Das Erste oraz wprowadzania konsumentów w błąd co do dostępności
kanałów Polsat Sport 2 i Polsat Sport 3 w ramach świadczonych usług telewizji.
Prezes UOKiK wskazał między innymi, że udzielenie informacji o wprowadzanych przez przedsiębiorcę zmianach
stało się tym bardziej zasadne, gdy zainteresowanie dostępem do danej usługi czy funkcji sprzętu jest szczególnie
wzmożone ze względu na zaistniałe okoliczności zewnętrzne. Konsument ma bowiem prawo oczekiwać od
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, iż ten nie będzie go zaskakiwał wprowadzeniem nagłych i niezrozumiałych dla
niego zmian w dotychczasowej praktyce. Spółka tym samym naruszyła dobre obyczaje. Za naruszenie dobrych
obyczajów, w opisywanym stanie faktycznym, Prezes UOKiK uznał wprowadzanie odstępstw od dotychczasowej,
utartej praktyki przedsiębiorcy umożliwiania dostępu do określonych usług, jak również wprowadzanie zmian
w funkcjonalności udostępnianego przez przedsiębiorcę sprzętu w sposób zaskakujący dla konsumenta. W decyzji
wskazano, że w sytuacji zapewniania przez przedsiębiorcę w sposób długotrwały dostępu do określonych usług czy
konkretnych funkcji sprzętu, wśród konsumentów może rodzić się uzasadnione oczekiwanie, że praktyka
przedsiębiorcy będzie kontynuowana. Sytuacja, w której przedsiębiorca świadczący odpłatnie określone usługi
utrudnia nieodpłatny do nich dostęp, który jest możliwy z wykorzystaniem innej metody (w tym wypadku przez odbiór
ogólnodostępnych kanałów transmitujących Euro 2016), czym zwiększa szanse na skorzystanie przez konsumentów
z własnej usługi płatnej, może być przez tych konsumentów odebrana jako „ekonomiczne wymuszenie”.
Zachowanie Spółki mogło doprowadzać do istotnego zniekształcenia zachowania rynkowego przeciętnego
konsumenta. Usunięcie z listy programów ZDF oraz Das Erste mogło bowiem skutkować dla części konsumentów
całkowitą utratą dostępu do nich ze względu na brak odpowiedniego sprzętu lub umiejętności jego skonfigurowania.
Oznacza to, że zainteresowani śledzeniem przebiegu Euro 2016 konsumenci, którzy nie posiadali odpowiedniej
wiedzy, mogli podejmować działania mające na celu uzyskanie ww. dostępu na inne sposoby. Konsumenci mogli
zatem zawierać dodatkowe umowy ze Spółką lub innymi przedsiębiorcami, których przedmiotem był dostęp do

transmisji Euro 2016, z czym mogła wiązać się konieczność poniesienia kosztów. Z uwagi na trwające mistrzostwa
decyzje te konsumenci podejmowali często pod presją czasu.
W konsekwencji konsumenci mieli ograniczone możliwości zapoznania się z ofertą przedsiębiorców (umożliwiających
dostęp do programów transmitujących Euro 2016 za dodatkową opłatą lub po spełnieniu określonych warunków),
w tym Spółki, oraz szczegółowego ich porównania.
Co więcej w toku prowadzonego postępowania ustalono, że w odpowiedziach udzielanych przez Spółkę w związku
ze zgłoszeniami, dotyczącymi utrudniania dostępu do kanałów kierowanymi przez konsumentów, Spółka nie
przekazywała rzetelnych oraz kompletnych informacji. Za niezgodną z dobrym obyczajem uznano sytuację, w której
Spółka uzależnia przekazywanie danego rodzaju informacji w zależności od tego, czy jej udzielenie będzie dla niej
korzystne czy nie. Ograniczając odpowiedzi na zgłoszenia konsumentów do wskazania, iż programy ZDF oraz Das
Erste nie stanowiły oferty gwarantowanej umową, Spółka nie udzielała konsumentom rzetelnych oraz kompletnych
informacji. Udzielanie konsumentom lakonicznych oraz ogólnych odpowiedzi mogło bowiem stwarzać wśród
konsumentów przekonanie, zgodnie z którym oglądanie programów ZDF oraz Das Erste za pomocą sprzętu
udostępnianego im przez Spółkę nie było możliwe. Do takiego przekonania mogli dojść zwłaszcza ci konsumenci,
którzy podczas rozmów telefonicznych otrzymali od konsultantów Spółki informację o braku wiedzy w przedmiocie
przyczyn usunięcia kanałów ZDF oraz Das Erste z listy programów Spółki czy też o tym, że ww. utrudnienia były
spowodowane działaniem operatorów niemieckich. W decyzji zaprezentowano szereg dowodów, stanowiących
potwierdzenie powyższego. Przykładowo, „[…] proszę Pana nie tylko te [programy] były w pana pakiecie były też inne
niemieckie, która telewizja niemiecka wycofała również sukcesywnie. Więc Polsat za nich nie odpowiada, nie
wiadomo, czy tam nastąpiła jakaś awaria”.
W opisany sposób Spółka mogła doprowadzać do podjęcia przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej
umowy, której inaczej by nie podjął. Otrzymanie wiadomości, że kanały ZDF oraz Das Erste nie są dostępne na liście
kanałów dostępnych na dekoderach oraz brak informacji co do możliwości uzyskania dostępu do ww. programów
przy pomocy ręcznego ich wyszukania mogło przyczynić się bowiem do mylnego przekonania o braku możliwości
uzyskania dostępu do ww. kanałów za pomocą udostępnionego sprzętu, a w konsekwencji do podejmowania przez
konsumentów decyzji w celu otrzymania dostępu do ww. kanałów w inny sposób, w szczególności poprzez
wykupienie usług oferowanych przez Spółkę, czy przedłużenie umowy ze Spółką.
W konsekwencji obu praktyk konsumenci mogli bowiem ponieść koszty związane z wykupieniem dostępu do
transmisji Euro 2016, o czym może świadczyć liczba konsumentów, którzy uzyskali ww. dostęp po 16.6.2016
r. lub też z wymianą sprzętu na umożliwiający uzyskanie dostępu do kanałów niekodowanych w przypadku,
gdy dekoder będący w ich posiadaniu nie spełniał ww. wymagań (przy założeniu, że z innego źródła niż
odpowiedź na reklamację powzięli informację o tym, że odbiór ww. kanałów jest możliwy przy pomocy
ręcznego ich wyszukania dostępnego w określonych modelach dekoderów).
Ponadto w przypadku podjęcia decyzji o wykupieniu dostępu do przebiegu Euro 2016 konsumenci mogli ponieść
niewspółmiernie wysokie koszty. Aby wykupić ww. dostęp konsumenci musieli zatem uiścić kwotę w tej samej
wysokości, jaką byliby zobowiązani zapłacić, korzystając z ww. opcji przed rozpoczęciem Euro 2016. Dodatkowo,
z uwagi na upływający czas konsumenci mieli ograniczone możliwości porównania ofert poszczególnych
przedsiębiorców umożliwiających uzyskanie dostępu do śledzenia meczów Euro 2016 w nieograniczonym dostępie.
Z drugiej strony działania Spółki mogły godzić w pozaekonomiczny interes abonentów Cyfrowego Polsatu, którzy byli
zainteresowani śledzeniem przebiegu Euro 2016.
W ocenie Prezesa UOKiK niepełne i nierzetelne informowanie konsumentach w odpowiedziach na zgłoszenia
dotyczące dostępności programów ZDF oraz Das Erste mogło przyczynić się do utraty zaufania
konsumentów do przedsiębiorców działających na rynku telekomunikacyjnym. W kierowanych do Spółki
zgłoszeniach konsumenci zwracali bowiem szczególną uwagę na nieetyczny charakter działań
podejmowanych przez Spółkę oraz wskazywali na brak chęci dalszej współpracy z przedsiębiorcą.
Podsumowując, z uwagi na sprzeczność z prawem działań Spółki w postaci naruszenia art. 4 NieuczPraktRynkU
oraz spełnienie przesłanki godzenia w zbiorowe interesy konsumentów poprzez stosowanie praktyki polegającej na
utrudnianiu dostępu w trakcie trwania Euro 2016 do programów, na których transmitowano Euro 2016 oraz na
niepełnym i nierzetelnym informowaniu konsumentów w odpowiedziach (na zgłoszenia dotyczące zmian
w dostępności programów ZDF oraz Das Erste w trakcie trwania Euro 2016) o istocie wprowadzonych przez Spółkę
zmian oraz niewskazywaniu na istniejący sposób uzyskania dostępu do ww. kanałów, podczas gdy Spółka posiadała
ww. informacje należy, zdaniem Prezesa UOKiK, uznać ww. praktyki za naruszające zbiorowe interesy konsumentów
w rozumieniu art. 24 ust. 1 OchrKonkurU. Utrudnianie dostępu mogło jednocześnie doprowadzać do podjęcia przez
przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co a w konsekwencji stanowiło
naruszenie przez Spółkę art. 4 ust. 1 NieuczPraktRynkU.
Decyzja Prezesa UOKiK i wymiar nałożonej kary wynikał nie tylko z samego faktu usunięcia kanałów z listy
dostępnych programów, ale także, a może i przede wszystkim ze sposobu i okoliczności, w jaki do tego doszło,

a więc wprowadzenie przez Spółkę zmian w sposób nagły i niezapowiedziany. Na wysokość kary wpłynęło także
umyślne działanie Spółki polegające na niepełnym a także umyślnym wprowadzaniu w błąd konsumentów
zgłaszających problem z odbiorem programu.
Prezes UOKiK nie dopatrzył się w tej sprawie żadnych okoliczności łagodzących, które uzasadniałyby zmniejszenie
wysokości kary, co również świadczy o wadze naruszenia. Poza nałożeniem kary finansowej, Prezes UOKiK,
zobowiązał Spółkę do złożenia stosownego oświadczenia wraz z odesłaniem do treści decyzji celem
rozpowszechnienia informacji szerokiemu kręgowi konsumentów o stwierdzonych przez Prezesa UOKiK
naruszeniach. Powyższe ma pełnić dodatkowo funkcje prewencyjną i edukacyjną.
Decyzja Prezesa UOKiK z 19.12.2019 r., Nr DOZIK 8/2019

Decyzja Prezesa UOKiK, Nr DOZIK 8/2019 z 19.12.2019 r., nakłada karę finansową i obowiązek rozpowszechnienia informacji o naruszeniach przez Cyfrowy Polsat. Spółka utrudniała dostęp do kanałów podczas Euro 2016 i niepełnie informowała konsumentów, co mogło prowadzić do poniesienia dodatkowych kosztów przez abonentów.