Najwyższa kara w historii UOKiK za naruszenie praw konsumentów (dieselgate)
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył najwyższą karę w historii UOKiK na Volkswagen Group Polska za wprowadzanie konsumentów w błąd co do emisji spalin i odrzucanie reklamacji. Decyzja związana z tzw. dieselgate, aferą dotyczącą silników EA 189.
Tematyka: UOKiK, Volkswagen Group Polska, dieselgate, karne, naruszenie praw konsumentów, emisja spalin, afera, EA 189
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył najwyższą karę w historii UOKiK na Volkswagen Group Polska za wprowadzanie konsumentów w błąd co do emisji spalin i odrzucanie reklamacji. Decyzja związana z tzw. dieselgate, aferą dotyczącą silników EA 189.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej jako „Prezes UOKiK”) nałożył na Volkswagen Group Polska sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej jako: „Spółka” lub „Volkswagen Group Polska”) karę finansową w wysokości ponad 120 mln, co stanowi dotychczas najwyższą karę finansową w historii UOKiK za naruszenie praw konsumentów. Decyzja ta związana jest z tzw. aferą dieselgate. Kara została nałożona na Spółkę za wprowadzanie w błąd co do poziomu emisji spalin i kierowanie wytycznych skutkujących odrzuceniem reklamacji składanych przez konsumentów. Decyzja nr DOZIK- 2/2020 - wyniki postępowania Prezesa UOKIK Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. 2019 r., poz. 369 ze zm., dalej jako: OchrKonkurU), Prezes UOKiK uznał za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania Volkswagen Group Polska polegające na, po pierwsze, wprowadzaniu konsumentów w błąd co do cech pojazdów wyposażonych w silniki o zapłonie samoczynnym typu EA 189 z „oprogramowaniem optymalizującym” emisję tlenków azotu (NOx) poprzez rozpowszechnianie w materiałach reklamowych (tj.: spotach reklamowych, reklamach prasowych, katalogach i folderach) oraz w serwisach internetowych marek Volkswagen, SEAT, Skoda i Audi informacji wskazujących na ekologiczny charakter tych pojazdów w sytuacji stosowania w nich „oprogramowania optymalizującego” emisję tlenków azotu (NOx), które aktywuje się w środowisku testowym stosowanym w procesie homologacji typu WE. W warunkach drogowych pojazdy te jednak emitują ilości tlenków azotu (NOx), które przekraczają limity wskazane w normie, określonej prawem unijnym (norma Euro 5 określona w rozporządzeniu (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20.6.2007 r. w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz. Urz. UE L 171/1 z 29.6.2007)), co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2070, dalej jako: NieuczPraktRynkU) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów i stwierdza zaniechanie jej stosowania z dniem 15.1.2016 r. Po drugie za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK uznał rozpowszechnianie w treści wyciągów ze świadectw homologacji (przed 22.6.2013 r.) oraz w treści świadectw zgodności WE (od 22.6.2013 r.) informacji na temat parametrów dotyczących poziomu tlenków azotu (NOx) emitowanych przez pojazdy w sytuacji stosowania w nich „oprogramowania optymalizującego” emisję tlenków azotu (NOx), które aktywuje się w cyklu testowym stosowanym w procesie homologacji typu WE. W warunkach drogowych pojazdy te emitują jednak ilości tlenków azotu (NOx) przekraczające limity określone w powyżej wskazanych przepisach. Po trzecie Prezes UOKIK uznał, że rozpowszechnianie przez Volkswagen Group Polska w materiałach reklamowych (tj. katalogach) informacji wskazujących na spełnianie przez te pojazdy wymogów w zakresie emisji tlenków azotu (NOx) wskazanych w wyżej wskazanej normie Euro 5 o w sytuacji stosowania „oprogramowania optymalizującego” emisję tlenków azotu (NOx), które aktywuje się w cyklu testowym stosowanym w procesie homologacji typu WE (w warunkach drogowych pojazdy te emitują ilości tlenków azotu (NOx) przekraczające limity wskazane w normie Euro 5) stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 4 ust. 2 NieuczPraktRynkU oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów i stwierdza zaniechanie jej stosowania z dniem 15.1.2016 r.; Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów polegały także na kierowaniu do przedsiębiorców sprzedających konsumentom pojazdy marek Volkswagen, Skoda, Audi i SEAT komunikatów i wytycznych, mogących wpłynąć na ich decyzję co do sposobu rozpatrywania przez nich reklamacji składanych przez konsumentów z tytułu rękojmi albo niezgodności towaru z umową, dotyczących wady związanej z problemem emisji spalin wynikającym z zainstalowanego w pojazdach marek Volkswagen, Skoda, Audi i SEAT (wyposażonych w silniki o zapłonie samoczynnym typu EA 189) „oprogramowania optymalizującego” emisję tlenków azotu (NOx), co jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Dobre obyczaje w tej sprawie zostały określone jako nieingerowanie przez poprzedniego sprzedawcę, do którego sprzedawca miałby prawo kierować na podstawie 576 [1] § 1 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j.: Dz.U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm., dalej jako KC) albo na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27.7.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2002 r., Nr 141, poz. 1176) roszczenia wynikające z poniesionych kosztów w wyniku wykonania przez konsumenta uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy albo niezgodności towaru z umową, w proces rozpatrywania przez sprzedawcę reklamacji składanej przez konsumenta z tytułu rękojmi za wady rzeczy albo niezgodności towaru z umową, poprzez sugerowanie stosowania rozwiązań polegających na automatycznym uznawaniu reklamacji za nieuzasadnione przy wystąpieniu niezgodności towaru z umową, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 4 ust. 1 NieuczPraktRynkU oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów i stwierdza zaniechanie jej stosowania z dniem 11.2.2016 r. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 106 ust. 7 pkt 1 OchrKonkurU, Prezes UOKiK nałożył na Volkswagen Group Polska karę w wysokości 120 607 288 zł. Poza karą pieniężną, na podstawie art. 27 ust. 4 w związku z art. 26 ust. 2 OchrKonkurU Prezes UOKiK nałożył na Volkswagen Group Polska środek usunięcia trwających skutków praktyk stwierdzonych w decyzji w postaci obowiązku skierowania listem poleconym do wszystkich konsumentów, którzy zakupili na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej od autoryzowanych dealerów dystrybuowane przez Volkswagen Group Polska i jej poprzedników prawnych pojazdy marki: Volkswagen, SEAT, Skoda lub Audi wyposażone w silniki o zapłonie samoczynnym typu EA 189 EU 5 w sposób czytelny i zrozumiały pisemnej informacji, o treści zamieszonej w decyzji nr DOZIK 2/2020. Treść komunikatu sprowadza się do przekazania informacji konsumentom, jakie działania Prezes UOKiK uznaje za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK w decyzji nr DOZIK 2/2020 wskazał, że obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem odpowiednich zasad, w terminie miesiąca od daty uprawomocnienia się decyzji. W przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem,obowiązki publikacyjne powinny być zrealizowane odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazw dawnej i nowej. W przypadku zmiany adresu strony internetowej Volkswagen Group Polska lub adresów stron internetowych marek Volkswagen, SEAT, Skoda i Audi należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej Volkswagen Group Polska oraz stron internetowych marek Volkswagen (samochody osobowe i użytkowe), SEAT, Skoda i Audi funkcjonujących w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji. Natomiast w razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa UOKiK lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi publikacji, należy obowiązek ten wykonać w stosunku do zmienionej treści decyzji. W przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższy obowiązek powinien być zrealizowany odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazw dawnej i nowej. W razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezes UOKiK lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym powyższemu obowiązkowi, należy obowiązek ten wykonać w stosunku do zmienionej treści decyzji. Na podstawie art. 26 ust. 3 w związku z art. 27 ust. 4 OchrKonkurU Prezes UOKiK nakłada na Volkswagen Group Polska obowiązek publikacji, na koszt Spółki całości niniejszej decyzji (z wyłączeniem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub innych informacji prawnie chronionych, w tym danych osobowych) w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji. Obowiązek publikacji sprowadza się do zamieszczenia decyzji na stronie internetowej Volkswagen Group Polska oraz stronach internetowych marek Volkswagen, SEAT, Skoda i Audi oraz utrzymania jej na przedmiotowych stronach internetowych przez okres 6 miesięcy. UOKiK to kolejny organ ochrony konsumentów, który wydał decyzję w związku z aferą dieselgate (nazywana także aferą Volkswagena). Powyższa decyzja wpisuje się także w coraz głośniejszą dyskusje na temat ochrony środowiska i zmian klimatu. Choć pełna treść decyzji nie została jeszcze opublikowana na wysokość kary zapewne wpłynął charakter i zakres prowadzonej przez Volkswagen Group Polska działalności, dotychczasowa renoma marki oraz czas trwającego naruszenia, tj. od 2008 r. do stycznia/lutego 2016 r., polegającego na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji w materiałach reklamowych, które sugerowały, że samochody marek Volkswagen, Seat, Skoda i Audi są przyjazne środowisku oraz spełniają wymogi w zakresie emisji tlenków azotu, a także na informowaniu w świadectwach homologacji oraz w świadectwach zgodności WE o nieprawdziwych parametrach emisji tlenków azotu. Umyślność działań Volkswagen również musiała wpłynąć na wysokość kary. Poza działaniami opisanymi powyżej Volkswagen Group Polska kierowała także wytyczne do sprzedawców tych samochodów, które sugerowały nieuwzględnianie reklamacji konsumentów, mimo istnienia wad. Z doniesień prasowych wynika, że Spółka nie zgadza się z decyzją prezesa UOKiK, zarzucając brak podstaw do nałożenia kary. Decyzja Prezesa UOKiK nr DOZIK-2/2020
UOKiK nałożył na Volkswagen Group Polska karę finansową i obowiązek publikacji decyzji w związku z naruszeniem praw konsumentów. Spółka nie zgadza się z decyzją prezesa UOKiK.