Przepisy ograniczające dostęp do hazardu są zgodne z regulacjami unijnymi

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że ustawodawstwo krajowe ograniczające dostęp do hazardu jest zgodne z regulacjami unijnymi. Decyzja ta wynika z potrzeby ochrony społeczeństwa przed negatywnymi skutkami hazardu oraz zwiększenia kontroli państwa nad branżą hazardową. Sąd podkreślił, że prawa i wolności gwarantowane przez Karcie Praw Podstawowych UE nie mają charakteru absolutnego, a ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej mogą być nakładane w interesie ogólnym.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, regulacje unijne, ograniczenie dostępu do hazardu, gry hazardowe, kontrola państwa, Karta Praw Podstawowych UE, Wojewódzki Sąd Administracyjny

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że ustawodawstwo krajowe, które nie zakazuje całkowicie
organizowania gier hazardowych, a jedynie zawiera regulacje mające na celu zmniejszenie dostępności do
hazardu i zwiększenie kontroli nad branżą hazardową, nie może być uznane na naruszające prawa i wolności
człowieka przewidziane w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz.UE.C z 2012 Nr 326 s. 391;
dalej jako: KPP).
Naczelnik Urzędu Celnego w B. wymierzył „J.” sp. z o.o. karę pieniężną w wysokości 12 tys. zł za urządzanie gier na
automacie poza kasynem. W kontrolowanym lokalu zlokalizowany był automat do gier o charakterze komercyjnym
i losowym, co potwierdził przeprowadzony przez funkcjonariuszy celnych eksperyment. W chwili kontroli w lokalu
sporne urządzenie było włączone i gotowe do gry. Dyrektor Izby Celnej w K. utrzymał w mocy decyzję organu
I instancji stwierdzając, że „J.” sp. z o.o. urządzała gry na automacie, w którym gra zawiera element losowości,
a zatem spełniających przesłanki z art. 2 ust. 3 ustawy z 19.11.2009 r. o grach hazardowych (t.j.: Dz.U. z 2009 r., Nr
201, poz. 1540 - dalej jako: GryHazardU09) do czego nie była uprawniona.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę „J.” sp. z o.o. Odnosząc się do zarzutów braku
notyfikacji Komisji Europejskiej projektu GryHazardU09 w trybie przepisów dyrektywy 98/34/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z 22.6.1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów
technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. UE. L z 1998 r. Nr 204, s. 37;
dalej jako: dyrektywa 98/34/WE), Sąd wskazał, że art. 89 ust. 1 pkt 2 GryHazardU09 nie jest przepisem technicznym
w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE i może stanowić podstawę wymierzenia kary pieniężnej za
naruszenie przepisów GryHazardU09 (zob. uchwała NSA z 16.5.2016 r., II GPS 1/16; więcej na:
orzeczenia.nsa.gov.pl)
Sąd wyjaśnił, że wbrew podniesionym zarzutom organy nie naruszyły przy interpretacji prawa krajowego regulacji
KPP. Ograniczenie możliwości organizowania gier na automatach wyłącznie do kasyn jest niezbędne dla ochrony
społeczeństwa przed negatywnymi skutkami hazardu oraz dla zwiększenia kontroli państwa nad sferą, z którą wiąże
się nie tylko niebezpieczeństwo występowania zjawisk niepożądanych, ale także ryzyko uzależnień wśród
konsumentów. Z tego powodu działalność hazardowa zawsze podlegała ścisłemu nadzorowi i kontroli ze strony
państwa i była obostrzona przepisami prawa.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną „J.” sp. z o.o. stwierdzając, że art. 89 ust. 1 pkt 2
GryHazardU09 nie jest przepisem technicznym w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE oraz stanowi
samodzielną podstawę prawną do wymierzenia kary pieniężnej za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry,
niezależnie od jego ewentualnych związków z uznanym za „techniczny" art. 14 ust. 1 GryHazardU09 (zob. wyrok
NSA z 12.12.2019 r., II GSK 2434/17). W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że KPP stanowi zbiór praw mających na
celu zagwarantowanie poszanowania godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności i wykładnia jej przepisów
powinna uwzględniać ten cel. Jednak prawa i wolności gwarantowane KPP nie mają charakteru absolutnego,
należy bowiem przyznać prymat prawom gwarantującym wolności nadrzędne, takie jak: godność, prawo do
życia, prawo do poszanowania swej integralności fizycznej i psychicznej, ochrona zdrowia czy prawo do
wolności i bezpieczeństwa osobistego, nad prawami ekonomicznymi. Sąd podkreślił, że KPP przewiduje
możliwość nakładania ograniczeń w odniesieniu do wolności prowadzenia działalności gospodarczej i prawa
własności, stwierdzając, iż istnieje wolność prowadzenia działalności gospodarczej, ale zgodnie z prawem
wspólnotowym oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi, a także, że korzystanie z własności może
podlegać regulacji ustawowej, jeśli jest to konieczne ze względu na interes ogólny. W ocenie Naczelnego
Sądu Administracyjnego taka sytuacja ma miejsce w przypadku ograniczenia dostępności hazardu.
Ponieważ sektor hazardowy niesie ryzyko uzależnienia osób grających od hazardu, a jego monitorowanie
i ograniczanie dostępności gier hazardowych, a co za tym idzie minimalizacja jego wpływu na
społeczeństwo, jest celem uznanym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wyrok NSA z 5.2.2020 r., II GSK 2730/17

Naczelny Sąd Administracyjny oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny potwierdziły zgodność przepisów ograniczających dostęp do hazardu z unijnymi regulacjami. Ograniczenie możliwości organizowania gier hazardowych ma na celu minimalizację negatywnych skutków hazardu oraz ochronę zdrowia i bezpieczeństwa społeczeństwa.