Postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na członka zarządu spółki publicznej

Przesłanką warunkującą możliwość nałożenia kary pieniężnej na członka zarządu spółki publicznej jest wydanie decyzji stwierdzającej rażące naruszenie obowiązków przez samą spółkę. Wobec Skarżącego wszczęto postępowanie administracyjne w związku z rażącym naruszeniem obowiązków informacyjnych przez Spółkę. Skarżący pełnił funkcję prezesa zarządu spółki, co wiązało się z obowiązkami zarządzania i organizowania działalności spółki oraz zapewniania terminowego przekazywania informacji publicznej.

Tematyka: kara pieniężna, członek zarządu, spółka publiczna, obowiązki informacyjne, Komisja Nadzoru Finansowego, OfertaPublU, rażące naruszenie, decyzja administracyjna

Przesłanką warunkującą możliwość nałożenia kary pieniężnej na osobę, która w okresie, do którego odnosi
się stwierdzone naruszenie prawa przez spółkę publiczną, pełniła funkcje członka zarządu tej spółki jest
wydanie decyzji stwierdzającej rażące naruszenie obowiązków przez samą spółkę - orzekł WSA w Warszawie.
Stan faktyczny
Wobec Skarżącego zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia na niego kary
pieniężnej za rażące naruszenie obowiązków informacyjnych przez Spółkę, w okresie pełnienia przez niego funkcji
członka zarządu tej Spółki. Wszczęcie tego postępowania stanowiło konsekwencję nałożenia przez Komisję Nadzoru
Finansowego, na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz.
623 ze zm.; dalej jako: OfertaPublU), kary pieniężnej na ww. Spółkę oraz bezterminowego wykluczenia akcji Spółki
z obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w związku z rażącym naruszeniem obowiązków
informacyjnych określonych w art. 56 ust. 1 pkt 2 lit. a OfertaPublU. Nakładając ww. karę stwierdzono, że działania
Spółki stanowiły rażące naruszenie obowiązków informacyjnych, przejawiające się brakiem przekazania sześciu
raportów okresowych.
Odpowiedzialność członka zarządu spółki
Skarżący pełnił funkcję członka zarządu Spółki, a także pozostawał jedynym członkiem zarządu tej Spółki. Zatem był
jedyną osobą uprawnioną i zobowiązaną do prowadzenia wszelkich spraw Spółki.
WSA wskazał, że uznaje się, iż funkcja prezesa zarządu spółki wiąże się ze szczególnymi obowiązkami, do
jakich należą m.in.: właściwe zarządzanie i organizowanie działalności spółki. Odpowiedzialność ta rozciąga się
również na takie zorganizowanie procesu przekazywania sprawozdań finansowych do publicznej wiadomości, by
w sposób terminowy spółka mogła wypełniać obowiązki informacyjne nałożone przepisami prawa. Co więcej, do
prowadzenia spraw spółki (która jest kompetencją członków zarządu) zaliczane jest również zapewnienie środków
pieniężnych potrzebnych do wykonania przez Spółkę obowiązków informacyjnych. Przyczyny o charakterze
organizacyjno-finansowym zawsze pozostają w gestii zarządu spółki publicznej. To zarząd spółki jest zobligowany do
przyjęcia, a następnie zastosowania wszelkich rozwiązań organizacyjnych, które pozwalają na sprawne i terminowe
przygotowanie oraz przekazanie raportów okresowych.
Skarga do WSA
Skarżący zarzucił decyzji Komisji Nadzoru Finansowego m.in. brak wyczerpującego zgromadzenia
i wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego oraz dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego,
nieprawidłową ocenę roli Skarżącego w procesie raportowania i podejmowania decyzji w sprawie publikacji informacji
poufnych.
Rozpatrywany problem
Istota problemu w rozpatrywanej sprawie sprowadza się zatem do oceny, czy zgromadzony materiał
dowodowy pozwalał na uznanie, że w stosunku do Skarżącego, jako członka zarządu Spółki (jej Prezesa)
ziściły się przesłanki uzasadniające zastosowanie art. 96 ust. 6 OfertaPublU.
Przesłanki nałożenia kary na członka zarządu
Zajmując stanowisko w podniesionej powyżej kwestii WSA podkreślił, że przesłanką warunkującą możliwość
nałożenia kary pieniężnej na osobę, która w okresie, do którego odnosi się stwierdzone naruszenie prawa przez
spółkę, pełniła funkcje członka zarządu tej spółki jest wydanie decyzji stwierdzającej rażące naruszenie obowiązków
przez samą spółkę.
Jest to tzw. mechanizm sankcji sprzężonych. Zastosowanie sankcji administracyjnoprawnej wobec emitenta
papierów wartościowych (bądź wprowadzającego), czyli sankcja podstawowa, stanowi podstawę do zastosowania
sankcji sprzężonej w stosunku do określonego kręgu osób (sankcja wtórna) odpowiedzialnych za wadliwe (niezgodne
z prawem) działanie emitenta papierów wartościowych. W przypadku rażącego naruszenia przez emitenta (lub
wprowadzającego) sankcjonowanych obowiązków administracyjnoprawnych Komisja Nadzoru Finansowego może
nałożyć na osobę, która w tym okresie pełniła funkcję członka zarządu spółki publicznej karę pieniężną do wysokości
100.000 zł na podstawie art. 96 ust. 6 OfertaPublU.

Przesłanka negatywna nałożenia kary
W przypadku tej odpowiedzialności ustawodawca wprowadził ograniczenie czasowe w art. 96 ust. 7 OfertaPublU,
zgodnie z którym kara nie może być nałożona, jeżeli od wydania decyzji zawierającej sankcję pierwotną upłynęło
więcej niż 6 miesięcy; obecnie 12 miesięcy.
Postępowanie dowodowe
WSA uznał, że stwierdzona okoliczność rażącego naruszenia prawa przez Spółkę uprawniała Komisję Nadzoru
Finansowego do nałożenia na Skarżącego sankcji w postaci kary pieniężnej na podstawie art. 96 ust. 6 OfertaPublU.
W ocenie Sądu, przepis ten nie wymaga bowiem dokonywania oceny charakteru naruszenia dokonanego
przez samego Skarżącego ani ponownych ustaleń co do charakteru naruszeń popełnionych przez Spółkę.
Prowadzenie jeszcze raz - tym razem w postępowaniu wobec członka zarządu spółki - ustaleń w zakresie
charakteru naruszenia przez spółkę obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 56 ust. 1
OfertaPublU, nie ma, w ocenie WSA, racjonalnych podstaw. Dalej WSA podkreślił, że zarzuty podnoszone przez
Skarżącego w tym zakresie są niedopuszczalne. Co więcej, nawet nowe, niepowołane wcześniej przez samą Spółkę
argumenty nie mogłyby zmienić oceny organu, co do zakwalifikowania stwierdzonych w analizowanym zakresie
nieprawidłowości w działalności spółki jako emitenta. Ta kwestia została już - wiążąco także dla sprawy Skarżącego -
przesądzona w postępowaniu prowadzonym wobec spółki.
Dla uzasadnienie powyższego stanowiska WSA przytoczył orzeczenie NSA z 18.4.2019 r. (II GSK 1248/17). NSA
wyraźnie zaznaczył, że w przypadku kary nakładanej na członka zarządu za niedopełnienie obowiązków
informacyjnych przez Spółkę istotne są tylko dwie okoliczności: decyzja o ukaraniu spółki i ustawowo
ustalony okres od jej wydania do ukarania członka zarządu. Wszelkie inne okoliczności - w ocenie NSA - dla tej
sprawy są nieistotne, a tym samym nie powinny, a nawet nie mogą być elementem poprawnie ustalonego stanu
faktycznego rozpoznawanej sprawy objętej skargą kasacyjną. Okoliczności istotne dla ukarania spółki powinny być
podnoszone jedynie w postępowaniu dotyczącym spółki, a więc w innym niż to, które jest przedmiotem niniejszej
kontroli kasacyjnej. Dla przedmiotowej sprawy znaczenie miałaby tylko ta okoliczność, że w dniu wydania decyzji
w stosunku do Skarżącego nie istniała decyzja nakładająca karę na Spółkę.
WSA podkreślił, że rozpoznawanej sprawie taki stan nie wystąpił, gdyż decyzja wobec Spółki została wydana. Zatem,
wiązanie ustaleń faktycznych rozpoznawanej sprawy ze stanem faktycznym dla sprawy dotyczącej spółki jest -
zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez WSA - nieuprawnione.
WSA uznał, że wszystkie ustawowo określone przesłanki warunkujące wydanie decyzji na podstawie art. 96 ust. 6
OfertaPublU zostały w tej sprawie spełnione.
W uzasadnieniu niniejszego wyroku WSA w Warszawie skoncentrował się na tzw. mechanizmie sankcji sprzężonych.
Warunkiem niezbędnym nałożenia administracyjnej kary pieniężnej na członka zarządu jest uprzednie ukaranie
spółki. W postępowaniu prowadzonym w trybie art. 96 ust. 6 OfertaPublU istotne jest zatem ustalenie, czy podmiot,
o którym mowa w art. 96 ust. 1 OfertaPublU (spółka), a nie członek zarządu naruszył w sposób rażący obowiązki
informacyjne. Przepis ten nie wymaga zatem dokonywania oceny charakteru naruszenia przez członka zarządu, lecz
przez spółkę.
Wyrok WSA w Warszawie z 6.6.2019 r., VI SA/Wa 2473/17

WSA uznał, że przesłanki nałożenia kary pieniężnej na członka zarządu zostały spełnione. Istotne jest uprzednie ukaranie spółki przed nałożeniem kary na członka zarządu. W przypadku rażącego naruszenia obowiązków informacyjnych przez emitenta papierów wartościowych, Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć karę na członka zarządu spółki publicznej.