Sankcja za naruszenie przepisów celnych
Odpowiedzialność za skradzione towary objęte procedurą składowania celnego ponosi posiadacz pozwolenia na to składowanie, niezależnie od jego zachowania. Spółka T. złożyła deklarację celną dotyczącą procedury składowania celnego 13 kontenerów w imieniu i na rachunek spółki B. Jednakże jeden z kontenerów został skradziony w czasie przewozu, co doprowadziło do nałożenia kary pieniężnej na spółkę S. oraz nakazu zapłaty równowartości brakujących towarów.
Tematyka: Sankcja, naruszenie przepisów celnych, kara pieniężna, procedura składowania celnego, TS, rozporządzenie Nr 952/2013, usunięcie spod dozoru celnego, posiadacz pozwolenia, proporcjonalność
Odpowiedzialność za skradzione towary objęte procedurą składowania celnego ponosi posiadacz pozwolenia na to składowanie, niezależnie od jego zachowania. Spółka T. złożyła deklarację celną dotyczącą procedury składowania celnego 13 kontenerów w imieniu i na rachunek spółki B. Jednakże jeden z kontenerów został skradziony w czasie przewozu, co doprowadziło do nałożenia kary pieniężnej na spółkę S. oraz nakazu zapłaty równowartości brakujących towarów.
Odpowiedzialność za skradzione towary objęte procedurą składowania celnego ponosi posiadacz pozwolenia na to składowanie, niezależnie od jego zachowania. Stan faktyczny Spółka T. złożyło deklarację celną dotyczącą procedury składowania celnego 13 kontenerów w imieniu i na rachunek spółki B. Po dokonaniu formalności celnych w ramach odnośnej procedury celnej owe kontenery miały być przewiezione do składu celnego, prowadzonego i zarządzanego przez spółkę S. Następnie S. zleciła ten przewóz spółce F. Jednakże jeden z kontenerów został skradziony w czasie przewozu, podobnie jak transportujący ten kontener pojazd należący do spółki F. W rezultacie towary znajdujące się w tym kontenerze nie zostały dowiezione do składu S. W następstwie kontroli przeprowadzonej w tym składzie przez inspektora celnego w Warnie stwierdzone zostało, że nie wszystkie towary objęte procedurą składowania celnego znajdują się w składzie. W związku z tym w odniesieniu do S. wydana została decyzja ustalająca popełnienie naruszenia administracyjnego z uwagi na to, że ta spółka usunęła spod dozoru celnego część towarów objętych procedurą składowania celnego. Na podstawie powyższej decyzji dyrektor celny w Warnie wydał decyzję, na mocy której na S. nałożona została kara pieniężna w wysokości 23 826,06 BGN (ok. 12 225 EUR) oraz nakazano jej zapłatę równowartości brakujących towarów. Pytania prejudycjalne - Czy rozporządzenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 952/2013 z 9.10.2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz.Urz. L Nr 269 z 2013 r., s. 1) należy interpretować w ten sposób, że stoi ono na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowań krajowych, na mocy których w przypadku kradzieży towarów objętych procedurą składowania celnego na posiadacza pozwolenia na składowanie celne zostaje nałożona kara pieniężna z tytułu naruszenia przepisów celnych? - Czy art. 42 ust. 1 rozporządzenia Nr 952/2013 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowań krajowych, na mocy których w przypadku usunięcia spod dozoru celnego towarów objętych procedurą składowania celnego posiadacz pozwolenia na składowanie celne musi zapłacić, oprócz kary pieniężnej, kwotę stanowiącą równowartość tych towarów? Stanowisko TS Pojęcie „usunięcia spod dozoru celnego” Z orzecznictwa TS wynika, że pojęcie „usunięcia spod dozoru celnego” zawarte w rozporządzeniu Nr 952/2013 należy rozumieć w ten sposób, że obejmuje ono każde działanie lub zaniechanie stanowiące choćby chwilową przeszkodę dla właściwego organu celnego w dostępie do towaru podlegającego dozorowi celnemu i w przeprowadzeniu kontroli przewidzianych przez uregulowania celne (wyrok Aebtri, C-224/16, pkt 93). Do „usunięcia spod dozoru celnego” dochodzi w szczególności wtedy, gdy, tak jak w niniejszej sprawie, towary objęte procedurą zawieszającą zostały skradzione (wyrok Harry Winston, C-273/12, pkt 30). Co się tyczy osoby odpowiedzialnej za takie usunięcie art. 242 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Nr 952/2013 przewiduje, że posiadacz pozwolenia odpowiada za zapewnienie, aby towary objęte procedurą składowania celnego nie zostały wyprowadzone spod dozoru celnego. W tym względzie, zgodnie z orzecznictwem TS, usunięcie towaru spod dozoru celnego wymaga jedynie spełnienia przesłanek obiektywnych, takich jak fizyczna nieobecność towaru w dozwolonym miejscu składowania, w chwili gdy organ celny zamierza dokonać kontroli danego towaru (wyrok SEK Zollagentur, C- 75/13, pkt 31). Wynika stąd, że odpowiedzialność posiadacza pozwolenia na składowanie celne w przypadku usunięcia spod dozoru celnego towarów objętych procedurą składowania celnego ma charakter obiektywny i w konsekwencji jest niezależna od zachowania tego posiadacza oraz osób trzecich. Jeżeli chodzi o konsekwencje takiego usunięcia spod dozoru celnego względem tego posiadacza, z orzecznictwa TS wynika, że niewypełnienie jednego z obowiązków przewidzianych w przepisach prawa celnego, dotyczących usunięcia towarów spod dozoru celnego stanowi naruszenie celne, a zgodnie z art. 79 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Nr 952/2013 takie niewypełnienie powoduje powstanie długu celnego w przywozie. Ponadto, w przypadku braku harmonizacji unijnych przepisów w dziedzinie takich naruszeń celnych państwa członkowskie posiadają kompetencje do przyjęcia sankcji odpowiednich do zapewnienia zachowania przepisów celnych UE (wyrok Hannl‑ Hofstetter, C-91/02, pkt 18–20). Trybunał orzekł, że rozporządzenie Nr 952/2013 należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ono na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowań krajowych, na mocy których w przypadku kradzieży towarów objętych procedurą składowania celnego na posiadacza pozwolenia na składowanie celne zostaje nałożona odpowiednia kara pieniężna z tytułu naruszenia przepisów celnych. Kumulacja z karą pieniężną kwoty stanowiącej równowartość skradzionych towarów Z bułgarskiego Kodeksu celnego wynika, że w przypadku usunięcia spod dozoru celnego wymierza się karę pieniężną w wysokości od 100% do 200% wartości usuniętych towarów oraz że osoba odpowiedzialna za takie usunięcie powinna zapłacić kwotę stanowiącą równowartość tych towarów. Urząd celny w Warnie oraz bułgarski rząd podniosły, że ten ostatni obowiązek nie jest sankcją w rozumieniu art. 42 ust. 1 rozporządzenia Nr 952/2013, ale środkiem wchodzącym w zakres art. 198 ust. 1 lit. a), na mocy którego organy celne podejmują wszelkie środki niezbędne „do dysponowania towarami”, które zostały usunięte spod dozoru celnego, włącznie z orzeczeniem ich przepadku i sprzedażą lub zniszczeniem. Ich zdaniem ponieważ wyliczenie środków, o których mowa w tym przepisie, nie jest wyczerpujące, to w sytuacji gdy właściwe organy nie mogą stwierdzić fizycznej obecności towarów, zapłata ich równowartości stanowi „sposób dysponowania nimi”, w rozumieniu tego przepisu, analogiczny do ich przepadku na rzecz państwa. W ocenie TS nie można jednak przyjąć powyższej wykładni. Artykuł 198 rozporządzenia Nr 952/2013 znajduje się w rozdziale 4, zatytułowanym „Dysponowanie towarami”, tytułu V tego rozporządzenia. Trybunał wskazał, że wynika stąd, iż przepisy zebrane w tym rozdziale dotyczą wyłącznie środków podejmowanych w celu „dysponowania towarami”, których obecność fizyczna mogła zostać stwierdzona przez właściwe organy. Wykładnię tę potwierdza motyw 45 rozporządzenia, który stanowi, że rozporządzenie to ma w szczególności na celu określenie na szczeblu Unii przepisów mających zastosowanie w przypadkach, gdy organy celne dokonują zniszczenia towarów lub dysponują nimi w inny sposób. Tymczasem zapłata równowartości odnośnych towarów nie może być uznana za środek dysponowania nimi, który służyłby w ten sposób osiągnięciu tego celu. W rezultacie zdaniem TS sąd odsyłający słusznie uznał, że ciążący na podmiocie odpowiedzialnym za naruszenie obowiązek zapłaty, oprócz kary pieniężnej, kwoty stanowiącą równowartość towarów usuniętych spod dozoru celnego stanowi sankcję. Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia Nr 952/2013 sankcje za nieprzestrzeganie przepisów prawa celnego przewidziane przez państwa członkowskie maja być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W przypadku braku harmonizacji unijnych przepisów w dziedzinie sankcji mających zastosowanie w przypadku niedochowania warunków przewidzianych w ramach systemu wprowadzonego przez te przepisy państwa członkowskie mają kompetencję do dokonania wyboru sankcji, które uznają za odpowiednie. Niemniej jednak mają one obowiązek wykonywania tej kompetencji z przestrzeganiem unijnego prawa i jego zasad ogólnych, a w konsekwencji przy poszanowaniu zasady proporcjonalności (wyrok Chmielewski, C-255/14, pkt 21). W szczególności dopuszczalne w ustawodawstwie krajowym środki administracyjne lub karne nie powinny wykraczać poza to, co konieczne do realizacji uzasadnionych celów tego ustawodawstwa, ani nie powinny być niewspółmierne w odniesieniu do tych celów (wyrok Euro‑ Team i Spirál‑ Gép, C-497/15 i C-498/15, pkt 40, 58). Zdaniem TS w niniejszej sprawie sankcja w postaci obowiązku zapłacenia kwoty stanowiącą równowartość towarów usuniętych spod dozoru celnego, nie wydaje się proporcjonalna, i to niezależnie od faktu, że sankcja ta łączy się z inną sankcją. Trybunał uznał, że sankcja odpowiadająca takiej kwocie wykracza poza to, co jest konieczne do zagwarantowania w szczególności, aby towary objęte procedurą składowania celnego nie zostały usunięte spod dozoru celnego. Ponadto, jak zauważyła Komisja taka sankcja wydaje się nadmierna w stosunku do długu celnego powstającego z uwagi na usunięcie spod dozoru celnego towarów objętych procedurą składowania celnego. Trybunał orzekł, że art. 42 ust. 1 rozporządzenia Nr 952/2013 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowań krajowych, na mocy których w przypadku usunięcia spod dozoru celnego towarów objętych procedurą składowania celnego posiadacz pozwolenia na składowanie celne musi zapłacić, oprócz kary pieniężnej, kwotę stanowiącą równowartość tych towarów. W niniejszym wyroku Trybunał uznał, że zgodnie zasadą autonomii regulacyjnej państw członkowskich w sytuacji, gdy zostaną skradzione towary objęte procedurą składowania celnego odpowiedzialność ponosi posiadacza pozwolenia na to składowanie. Przy czym TS podkreślił, że sankcje za nieprzestrzeganie przepisów prawa celnego przewidziane przez państwa członkowskie mają być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, ale jednocześnie powinny uwzględniać unijne prawo, w tym zasadę proporcjonalności. Wyrok TS z 4.3.2020 r., Schenker, C-655/18
Trybunał Europejski orzekł, że odpowiedzialność posiadacza pozwolenia na składowanie celne za usunięcie spod dozoru celnego towarów objętych procedurą składowania celnego ma charakter obiektywny. Sankcja w postaci obowiązku zapłacenia równowartości towarów usuniętych spod dozoru celnego została uznana za nieproporcjonalną.