Administracyjne kary pieniężne w KoronawirusU

Administracyjne kary pieniężne w KoronawirusU wprowadzone zostały 31.3.2020 r. i stanowią zespół instrumentów sankcyjnych za nieprzestrzeganie ograniczeń związanych z epidemią koronawirusa. Przepisy te zawarte są w rozdziale 2A KoronawirusU, a ich naruszenie może skutkować karą pieniężną nawet do 5 000 000 zł. Dodatkowe podstawy stosowania sankcji przez Prezesa UOKiK przewiduje art. 15zzzk i art. 15zzzl KoronawirusU.

Tematyka: KoronawirusU, administracyjne kary pieniężne, sankcje, Prezes UOKiK, naruszenia, epidemia, COVID-19, przepisy, karanie, procedury, KPA, UOKiK, Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej, Ograniczenia, Zakazy, Karanie

Od 31.3.2020 r. w KoronawirusU funkcjonują administracyjne kary pieniężne, wprowadzone mocą
ZmKoronawirusU20. Stanowią one, obok kar pieniężnych przewidzianych w ZapobChoróbU oraz sankcji
z KW, zespół instrumentów sankcyjnych za nieprzestrzeganie różnego rodzaju ograniczeń podejmowanych
w walce z epidemią koronawirusa. Przepisy te zawarte są w rozdziale 2A KoronawirusU.
Art. 15zzzj – ceny produktów leczniczych
Karze pieniężnej do 5 000 zł do 5 000 000 zł podlega ten, kto stosuje w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej ceny lub marże wyższe niż ustalone zgodnie z obwieszczeniem, o którym mowa w art. 8, lub z przepisami
wykonawczymi wydanymi na podstawie art. 8a. Zakaz dotyczy produktów leczniczych itp., a omawianych przepis
stanowi sankcję za zakaz wynikający z art. 8b.
Karę pieniężną nakłada, w drodze decyzji, odpowiednio w zakresie swojej właściwości: wojewódzki inspektor
farmaceutyczny; wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych; państwowy wojewódzki
inspektor sanitarny lub wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej.
Karę uiszcza się w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Organ może nadać decyzji, o której
mowa w ust. 3, rygor natychmiastowej wykonalności w całości lub w części, jeżeli wymaga tego ochrona
bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Do decyzji nakładających karę pieniężną nie stosuje się przepisu art. 61 §
3 PostAdmU dotyczącego wstrzymania wykonania decyzji.
Przepis art. 15zzzk KoronawirusU z kolei upoważnia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do
nałożenia na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, kary pieniężnej w wysokości nie większej niż 10% obrotu
osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie,
dopuścił się wielokrotnie, w przypadku wielu towarów lub usług lub na dużą skalę, naruszenia zakazu określonego
w art. 8b. Przepisy art. 106 ust. 3-7 OKiKU stosuje się odpowiednio. Są to przepisy z procedury nakładania kar
pieniężnych z tej ustawy.
Według stanu na 14.4.2020 r. ograniczenia cenowe na podstawie ww. przepisów nie zostały wprowadzone.
Art. 15zzzl – naruszenie z zakresu prawa konkurencji i konsumentów
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może również nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji,
karę pieniężną w wysokości do 5% obrotu w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, ale nie więcej niż
50 000 000 zł, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie:
1) nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub udzielił informacji
nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd;
2) uniemożliwia lub utrudnia Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoczęcie lub
przeprowadzenie kontroli. Tutaj odpowiednio stosuje się art. 106 ust. 3-5 OKiKU.

Przepis art. 15zzzk i art. 15zzzl KoronawirusU przewidują zatem dodatkowe podstawy stosowania sankcji przez
Prezesa UOKiK w stosunku do przedsiębiorców. Przepis art. 15zzzl KoronawirusU jest przepisem bardzo ogólnym
i trudno zdekodować precyzyjnie jego treść.
Zgodnie z przepisem art. 15zzzm do postępowania w sprawie nałożenia kar, o których mowa w art. 15zzzj i art.
15zzzk, stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 3 ustawy z 15.12.2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu
wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (z wyłączeniem art. 8, art. 26-
28 i art. 31 tej ustawy), a do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 38 ust. 1-5 i art. 39 tej ustawy.
Art. 15zzzn – naruszenie obowiązku hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji
Bezpośrednio do ograniczeń, zakazów i nakazów związanych z COVID-19 odnosi się przepis art. 15zzzn, zgodnie
z którym w razie stwierdzenia naruszenia obowiązku hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji w związku
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem lub zwalczaniem COVID-19, nałożonego przez właściwy organ lub
wynikającego z przepisów prawa, państwowy powiatowy inspektor sanitarny nakłada na osobę naruszającą taki
obowiązek, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną w kwocie do 30 000 zł (ust. 1).
Stwierdzenie naruszenia obowiązku może nastąpić w szczególności na podstawie ustaleń Policji, innych służb
państwowych lub innych uprawnionych podmiotów. W zakresie określonym w ust. 1 nie ma zastosowania art. 38 ust.

1 ustawy z 14.3.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (to przepis przewidujący odpowiedzialność za
wykroczenie polegające na utrudnianiu lub udaremnianiu działalności organów PIS).
Ustawa nie wskazuje dolnej granicy kary pieniężnej.
Nadto trzeba odnotować, że kara pieniężna za naruszenie obowiązku kwarantanny została przewidziana także
w przepisie art. 48a ust. 1 pkt 1 ZapobChoróbU. Wydaje się, że przepisy KoronawirusU należy traktować jako lex
specialis względem przepisów ZapobChoróbU. Inaczej przepisy – w zakresie, w którym zakresy ich stosowania
nakładają się – stanowiłyby superfluum. Problem jednakże polega na tym, że OgrEpidemiiR, które mają być
sankcjonowane właśnie przepisem ZapobChoróbU, wskazują wprost na epidemię koronawirusa, a nie żaden inny
stan prawny epidemii.
Jaki był zamysł ustawodawcy co do wprowadzenia przepisu art. 48a ust. 1 pkt 1) ZapobChoróbU i przepisu art.
15zzzn KoronawirusU?
Art. 15zzzo – naruszenie czasowego ograniczenia lub zakazu obrotu i używania określonych przedmiotów
W razie stwierdzenia naruszenia czasowego ograniczenia lub zakazu obrotu i używania określonych przedmiotów lub
produktów spożywczych, ustanowionego w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 46 ust. 4 pkt 2
ZapobChoróbU w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem lub zwalczaniem COVID-19, wojewoda może
nałożyć na podmiot naruszający takie ograniczenia lub zakaz, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną
w kwocie do 1 000 000 zł, a w przypadku jeżeli wartość przedmiotów lub produktów przekracza 1 000 000 zł
administracyjna kara pieniężna określana jest w wysokości dwukrotności tej wartości.
Ograniczenia w tym zakresie przewidywało OrgEpidemiiR, a od 1.4.2020 r. rozporządzenie Rady Ministrów
z 10.4.2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu
epidemii (Dz.U. 2020.658).
Sankcja za naruszenie omawianego zakazu wynika także z przepisu art. 48a ust. 1 pkt 2) ZapobChoróbU. Co do
relacji tego przepisu do przepisu art. 15zzzo KoronawirusU: (patrz uwagi do art. 15zzzn).
Od decyzji, o której mowa w art. 15zzzo ust. 1, służy odwołanie do ministra właściwego do spraw zdrowia. Kontrola
podmiotu, o którym mowa w ust. 1, pod względem przestrzegania przepisów wydanych na podstawie art. 46 ust. 4
pkt 2 ZapobChoróbU dokonuje w trybie kontroli celno-skarbowej Krajowa Administracja Skarbowa.
Regulacje wspólne
Zgodnie z przepisem art. 15zzzp KoronawirusU środki finansowe pochodzące z administracyjnych kar pieniężnych,
o których mowa w art. 15zzzj, art. 15zzzk, art. 15zzzl, art. 15zzzn i art. 15zzzo, stanowią dochód budżetu państwa.
Przepisy KoronawirusU nie odsyłają wprost w sposób generalny do uregulowań innych ustaw dotyczących procedury
wymierzania kar pieniężnych. Jednakże należy przyjąć, że w tym zakresie zastosowanie mają przepisy KPA (art.
189a i in.). Kwestii tej jednakże obecnie nie sposób jednoznacznie przesądzić.

Administracyjne kary pieniężne nałożone w ramach KoronawirusU stanowią dochód budżetu państwa zgodnie z art. 15zzzp. Mimo braku bezpośredniego odwołania do innych ustaw, procedura wymierzania kar pieniężnych podlega przepisom KPA. Warto zwrócić uwagę na różnice między przepisami KoronawirusU a ZapobChoróbU oraz na trudności z interpretacją art. 15zzzl KoronawirusU.