Czy zwolnienie z ZUS obejmuje również radców prawnych i adwokatów?

Ustawa z 31.3.2020 r. wprowadziła możliwość zwolnienia z ZUS na 3 miesiące. Czy zwolnienie to obejmie adwokatów i radców prawnych? Publikacja analizuje kogo dokładnie obejmuje zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z tego rozwiązania. Dowiedz się, jakie kroki muszą podjąć osoby wykonujące zawód adwokata lub radcy prawnego, aby uzyskać zwolnienie z ZUS.

Tematyka: Zwolnienie z ZUS, adwokaci, radcy prawni, tarcza antykryzysowa, COVID-19, składki ZUS, kancelaria radcy prawnego, kancelaria adwokacka, wolny zawód, KoronawirusU, PrPrzed

Ustawa z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji
kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568) wprowadziła w ramach tzw. tarczy
antykryzysowej możliwość zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na okres
trzech miesięcy (od 1.3.2020 r. do 31.5.2020 r.). Czy zwolnienie to obejmie również adwokatów i radców
prawnych?
Czy zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne obejmuje również adwokatów
i radców prawnych?
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne obejmuje następujące grupy podmiotów:
1. płatnika składek, który na dzień 29.2.2020 r. zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych;
2. płatnika składek, będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy
z 13.101.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.; dalej jako:
SysUbSpołU);
3. duchownego będącego płatnikiem składek.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z 6.7.1982 r o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 75 ze zm.) radca prawny
wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz
w spółce wymienianej w tym przepisie. Ustawa z 26.5.1982 r. - Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1513
ze zm.) w art. 4a stanowi natomiast, że adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim
oraz w spółce wskazanej w tym przepisie. Zarówno zawód adwokata, jaki i radcy prawnego jest wolnym zawodem.
Czy zatem osoby wykonujące zawód w kancelarii radcy prawnego albo kancelarii adwokackiej mogą również ubiegać
się o zwolnienie z opłacania składek ZUS?
O zwolnienie mogą ubiegać się osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6
SysUbSpołU, tj.
1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 6.3.2018 r. - Prawo
przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.; dalej jako: PrPrzed) lub innych przepisów szczególnych,
z wyjątkiem ust. 6a;
2) twórcę i artystę;
3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne,
b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym
od osób fizycznych;
4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej
lub partnerskiej;
5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich
zespół, na podstawie przepisów ustawy z 14.12.2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.).
Ze zwolnienia będą mogli zatem skorzystać radcowie prawni i adwokaci wykonujący zawód w spółkach.
Odnosząc się do wolnych zawodów to mamy tu odesłanie do przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym
(RyczałtU). W myśl tych przepisów przez wolny zawód należy rozumieć pozarolniczą działalność gospodarczą
wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych,
felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających
na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek
organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez
nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się
wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych
umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu (art. 4 ust. 1 pkt

11 RyczałtU). Powyższe definicja nie uwzględnia zatem zawodów prawniczych. Drugie odesłanie jest do ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co istotnym w przepisach tejże ustawy brak definicji wolnego zawodu.
Nie oznacza to jednak, ze adwokaci i radcy prawni nie mogą skorzystać ze zwolnienia z ZUS. Przede wszystkim
bowiem o zwolnienie mogą ubiegać się osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie
przepisów PrPrzed lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem ust. 6a. Prawnik zatem prowadzący własna
kancelarię i wpisany do CEiDG jest przedsiębiorcą w rozumieniu tych przepisów.
Co powinna zrobić osoba wykonująca zwód adwokata albo radcy prawnego aby uzyskać zwolnienie z ZUS?
W myśl przepisów art. 31zo KoronawirusU osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, opłacającą składki wyłącznie
na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych
należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne
ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres
od 1.3.2020 r. do 31.5.2020 r., jeżeli prowadził działalność przed 1.2.2020 r. i przychód z tej działalności
w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest
składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, o którym mowa w art. 31zp ust. 1 KoronawirusU, nie był wyższy
niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
czyli 15 681 zł brutto.
Warunkiem uzyskania zwolnienia jest złożenie wniosku. Wniosek należy złożyć do 30.6.2020 r. Wniosek
o zwolnienie z opłacania składek powinien zawierać:
1) dane płatnika składek:
a) imię i nazwisko, nazwę skróconą,
b) numer NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich – numer
PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,
c) adres do korespondencji;
2) oświadczenie płatnika składek, o którym mowa w art. 31zo ust. 2 KoronawirusU, potwierdzające uzyskanie,
w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek przychodu z działalności nie
wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej
w 2020 r.; Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, płatnik składek składa pod rygorem odpowiedzialności karnej
za składanie fałszywych oświadczeń. W oświadczeniu jest zawarta klauzula następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu
o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
3) inne informacje niezbędne do umorzenia składek;
4) podpis wnioskodawcy.
Warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek jest przesłanie deklaracji
rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. nie
później niż do 3.6.2020 r., chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność mogą ubiegać się o zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS na podstawie art. 31zo KoronawirusU. Warunkiem jest złożenie wniosku do 30.6.2020 r. oraz spełnienie określonych kryteriów dochodowych. Oświadczenie potwierdzające wysokość przychodu musi być złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.