COVID-19 nie wstrzymuje wszystkich terminów sądowoadministracyjnych

Uważna analiza skomplikowanych i niejednoznacznych przepisów KoronawirusU prowadzi do wniosku, że są sprawy, w których termin na złożenie środka zaskarżenia nie został wstrzymany. Artykuł przybliża kwestię spraw pilnych w WSA/NSA oraz zawieszenia biegu terminów sądowych i procesowych w określonych przypadkach.

Tematyka: COVID-19, KoronawirusU, sąd administracyjny, terminy sądowe, sprawy pilne, WSA, NSA, zawieszenie terminów, bieg terminów, DostInfPubU, skargi, postępowanie administracyjne, skarga kasacyjna

Uważna analiza skomplikowanych i niejednoznacznych przepisów KoronawirusU prowadzi do wniosku, że są sprawy, w których termin na złożenie środka zaskarżenia nie został wstrzymany. Artykuł przybliża kwestię spraw pilnych w WSA/NSA oraz zawieszenia biegu terminów sądowych i procesowych w określonych przypadkach.

Uważna analiza skomplikowanych i niejednoznacznych przepisów KoronawirusU prowadzi do wniosku, że są
sprawy, w których termin na złożenie środka zaskarżenia nie został wstrzymany.
Sprawy pilne w WSA/NSA
Zgodnie z art. 14a ust. 5 KoronawirusU: „Sprawami pilnymi, o których mowa w ust. 3, są sprawy, w przypadku
których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub
czynności.”
Przepis powyższy zawiera odesłanie do przepisu art. 14a ust. 3 KoronawirusU, zgodnie z którym: „W przypadku
całkowitego zaprzestania czynności przez wojewódzki sąd administracyjny z powodu COVID-19 Prezes Naczelnego
Sądu Administracyjnego może wyznaczyć inny wojewódzki sąd administracyjny jako właściwy do rozpoznawania
spraw pilnych należących do właściwości sądu, który zaprzestał czynności - mając na względzie zapewnienie prawa
do sądu oraz warunki organizacyjne sądów. Wyznaczenia dokonuje się na czas oznaczony, wynikający
z przewidywanego okresu zaprzestania czynności.”
Czym są zatem sprawy pilne (administracyjne) z rozumieniu art. 14a ust. 5 KoronawirusU?

Odesłanie do ust. 3 sugeruje, że chodzi o sprawy:
1) rozpoznawane w WSA i NSA, a przy tym takie
2) gdzie ustawa określa termin ich rozpoznania, a dodatkowo także:
3) wstrzymanie wykonania aktu lub czynności (czyli: 1) +2) oraz 1) + 3)).

Sprawami, gdzie ustawa wskazuje WSA termin ich rozpoznania (a więc jedna z kategorii spraw pilnych w WSA) są
np. sprawy:
1.   z PostAdmU: art. 64d § 1 (sąd rozpoznaje sprzeciw od decyzji na posiedzeniu niejawnym w terminie trzydziestu
     dni od dnia wpływu sprzeciwu od decyzji); chodzi o sprzeciw od decyzji z art. 138 § 2 KPA (co wynika z art. 64a
     PostAdmU), a więc decyzji uchylającej zaskarżoną decyzję w całości i przekazującej sprawę do ponownego
     rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów
     postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie;
2.   z DostInfPubU: art. 21 pkt 2 (do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej
     stosuje się przepisy PPSA, z tym że skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz
     z odpowiedzią na skargę); ale uwaga! w przypadku, gdy strona skorzysta (chce skorzystać) z prawa do
     ponownego rozpatrzenia sprawy (art. 17 ust. 2 DostInfPubU) – jako alternatywnego środka zaskarżenia do
     skargi (art. 52 § 3 PostAdmU) – termin na złożenie wniosku zostaje wstrzymany.
Zawieszenie biegu terminów
Przepis art. 15zzs ust. 2 KoronawirusU (dot. terminów sądowych i procesowych) stanowi, że: „Wstrzymanie
rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez
sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 4 i 5, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których
kadencje są określone w Konstytucji RP, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz
terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.”
Dla porządku wskazać należy na podobną regulację przepisu art. 15zzr ust. 2 KoronawirusU (dot. terminów
materialnych): „Wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy
terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 5, terminów w sprawach wyboru lub
powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do
organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału
Konstytucyjnego.”
Należałoby zatem przyjąć, że nie ma zawieszenia (bądź wstrzymania rozpoczęcia) biegu terminów w sprawach:
1.   gdzie wydano decyzję na podstawie art. 138 § 2 KPA (odrębnym problemem pozostaje w ogóle dopuszczalność
     wydania takiej decyzji – patrz: art. 15zzs ust. 9 KoronawirusU), a więc środkiem zaskarżenia jest sprzeciw do
     WSA;



2.   gdzie złożono skargę na sprawę rozpoznaną w oparciu o przepisy DostInfPubU;
3.   gdzie złożono wniosek o wstrzymanie wykonalności decyzji czy aktu.
Jakiego etapu sprawy dotyczy brak wstrzymania biegu terminu? Czy tylko etapu sądowoadministracyjnego
(czyli WSA musi rozpoznać sprzeciw/skargę/wniosek w ustawowym terminie) – na co wskazywałoby odesłanie do
ust. 3 w obrębie art. 14a KoronawirusU (czyli przepisu o działalność sądów administracyjnych)? Czy „całej sprawy”
jako sprawy z kategorii „spraw pilnych”, więc także na etapie przedsądowym? Wówczas konieczne byłoby
zachowanie terminu 14 dni na złożenie sprzeciwu od decyzji z art. 138 § 2 KPA i terminu 30 dni na złożenie skargi na
decyzję z DostInfPubU. Dalej konsekwentnie należałoby w tych sprawach zachować ustawowy termin na złożenie
skargi kasacyjnej.
Czy sprawą pilną będzie każda sprawa z DostInfPubU, tj. o udzielenie informacji publicznej? Należałoby przyjąć, że
nie, a „sprawą pilną” będzie ta sprawa dopiero od momentu, gdy zaczniemy stosować KPA/PostAdmU.
Gdy chodzi o wstrzymanie wykonania decyzji czy aktu przez WSA/NSA (na podstawie art. 61 § 3 PostAdmU), to
WSA/NSA powinien sprawę potraktować jako pilną. Jeżeli sprawa nie jest sprawą z punktu 1) lub 2) powyżej, to
trudno mówić o jakimś terminie na złożenie wniosku o wstrzymanie (maksymalnie oczywiście do rozpoznania środka
zaskarżenia) – więc tutaj kategoria „sprawa pilna” dotyczyłaby etapu sądowego.
Jeżeli jednakże strona wraz ze środkiem zaskarżenia złoży wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji lub aktu, to
organ administracji jest zobligowany do terminowego przekazania tego wniosku ze środkiem zaskarżenia do
WSA/NSA.
Wnioski
Z ostrożności więc – wobec dużej niejasności przepisów – należałoby przyjąć, że wstrzymanie biegu terminów
procesowych w postępowaniu (sądowo)administracyjnym nie dotyczy spraw:
1.   w których doszło do wydania przez organ odwoławczy decyzji na podstawie art. 138 § 2 KPA – trzeba
     zachować termin 14 dni na złożenie sprzeciwu, dalej organ musi w terminie 30 dni przekazać sprawę
     (akta, skarga, odpowiedź na skargę) do WSA;
2.   z DostInfPubU na etapie stosowania KPA/PostAdmU (czyli w praktyce decyzja o odmowie udostępnienia
     informacji publicznej; przyjąć należy, że bezczynność/przewlekłość zw. z DostInfPubU to nie sprawa
     z DostInfPubU, a po prostu bezczynność/przewlekłość) – trzeba zachować termin 30 dni na złożenie skargi,
     dalej organ musi w terminie 15 dni przekazać sprawę (akta, skarga, odpowiedź na skargę) do WSA;
3.   dot. wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji/aktu – organ musi w terminie 30 dni przekazać sprawę (akta,
     skarga, odpowiedź na skargę) do WSA, gdy wniosek wpłynie do organu.
Konsekwentnie należy zachować w tych kategoriach spraw terminy do złożenie skargi kasacyjnej i jej przekazania do
NSA.







Podsumowując, wstrzymanie biegu terminów procesowych w postępowaniu sądowo-administracyjnym nie dotyczy m.in. spraw, w których wydano decyzję na podstawie art. 138 § 2 KPA oraz wniosków o wstrzymanie wykonania decyzji czy aktu. Konieczne jest zachowanie ustawowych terminów w tych kategoriach spraw, włącznie ze skargą kasacyjną i jej przekazaniem do NSA.