Informacja o wysokości zarobków nauczyciela informacją publiczną

Publikacja "Informacja o wysokości zarobków nauczyciela informacją publiczną" omawia kwestie związane z udostępnianiem informacji o wynagrodzeniu nauczycieli jako osób pełniących funkcje publiczne. Artykuł analizuje stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie oraz interpretację prawa dostępu do informacji publicznej w kontekście ochrony danych osobowych i prywatności.

Tematyka: nauczyciel, wynagrodzenie, informacja publiczna, funkcja publiczna, ochrona danych osobowych, Wojewódzki Sąd Administracyjny, Lublin, orzecznictwo, dostęp do informacji publicznej

Informacja o wynagrodzeniu nauczyciela (osoby pełniącej funkcję publiczną) w odniesieniu do jego
wynagrodzenia zasadniczego oraz w odniesieniu do sposobu ustalenia tego wynagrodzenia ma związek
z pełnieniem funkcji publicznej i podlega udostępnieniu jako informacja, o której mowa w art. 5 ust. 2 zdanie
drugie DostInfPubU - stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (wyrok z 7.11.2019 r. II SAB/Lu
51/19).
Przedmiotem postępowania toczącego się przed WSA w Lublinie jest skarga na bezczynność organu administracji
(Dyrektora Liceum) w udostępnieniu informacji publicznej dotyczącej wynagrodzenia brutto ze wszystkimi
składnikami poszczególnych nauczycieli za miesiąc marzec 2019 r. z podaniem imienia i nazwiska nauczyciela oraz
kwoty jego wynagrodzenia. W sprawie bezspornym jest, iż wobec utrwalonego stanowiska doktryny i orzecznictwa,
że funkcja publiczna to funkcja związana z uprawnieniami i obowiązkami w zakresie realizacji zadań o znaczeniu
publicznym, a zadaniem takim jest m.in. realizowanie konstytucyjnego prawa do wykształcenia w ramach pracy
wykonywanej przez nauczycieli szkolnych, należy uznać nauczyciela za osobę pełniącą funkcje publiczne.
Stanowisko organu administracji publicznej
Odpowiadając na skargę Dyrektor Liceum stwierdził, że należy zgodzić się ze stwierdzeniem, iż nauczyciel jest
osobą pełniącą funkcję publiczną i co do zasady nie mają do niego zastosowania ograniczenia prawa dostępu do
informacji publicznej, o których mowa w art. 5 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2019
r. poz. 1429 ze zm., dalej: DostInfPubU). Niemniej jednak wskazać należy, iż także w przypadku osób pełniących
funkcje publiczne prawo dostępu do informacji publicznej nie ma charakteru absolutnego. Ponadto, zdaniem
Dyrektora informacją publiczną jest informacja o wydatkach podmiotu publicznego na wynagrodzenia pracowników
i w tych ramach można żądać szczegółowych danych dotyczących wydatkowania środków publicznych na
wynagrodzenia konkretnej grupy pracowników zatrudnionych na określonym stanowisku. Natomiast za informację
publiczną nie można jednak uznać informacji o wysokości wynagrodzeń pobieranych przez konkretnych nauczycieli.
Stosownie do powyższego Dyrektor przedstawił zestawienie wynagrodzeń za marzec 2019 r. bez podania nazwisk
poszczególnych nauczycieli.
Informacja o wynagrodzeniu zasadniczym osoby pełniącej funkcję publiczną
WSA w Lublinie stwierdził, iż Dyrektor Liceum słusznie przyjął, że przesądzenie, iż dana osoba pełni funkcję
publiczną w rozumieniu art. 5 ust. 2 DostInfPubU nie oznacza jednak jeszcze, że żądana informacja może zostać
udostępniona wnioskodawcy z wyłączeniem ochrony prywatności tej osoby. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem
przyjętym przez NSA, w świetle powyższego przepisu, dla ograniczenia prawa do prywatności konieczne jest także,
aby żądana informacja o osobie pełniącej funkcję publiczną miała związek z pełnieniem tej funkcji publicznej (wyrok
NSA z 8.7.2015 r. I OSK 1530/14). Innymi słowy, musi istnieć adekwatny związek między informacją odnoszącą się
do danej osoby a funkcjonowaniem tej osoby w sferze publicznej. Kwestia ta jest akcentowana tak w orzecznictwie
NSA, jak i Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którymi tylko stwierdzenie istnienia adekwatnego związku między
żądaną informacją o osobie, a pełnieniem przez tę osobę funkcji publicznej uzasadnia danie prymatu dyspozycji art.
61 ust. 1 (prawo dostępu do informacji publicznej) Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz.
483, dalej: Konst) przed art. 51 ust. 1 (prawo ochrony danych osobowych) i art. 47 Konst RP (prawo do ochrony
prywatności).
Informacja o wynagrodzeniu informacją publiczną
WSA w Lublinie zauważył, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych nie budzi wątpliwości pogląd, zgodnie
z którym, informacja o wysokości środków publicznych przeznaczonych na wynagrodzenia osób pełniących
funkcje publiczne stanowi informację publiczną. Odnosząc się do tego, czy informacja o wynagrodzeniu osoby
pełniącej funkcję publiczną, niezależnie od tego, że dotyka także prywatności osoby, ma związek z pełnieniem tej
funkcji publicznej, w orzecznictwie uznaje się, że z pewnością takiego związku nie ma w odniesieniu do niektórych
składników wynagrodzenia, wynikających ze statusu rodzinnego lub socjalnego pracownika (wyrok NSA z 18.2.2015
r., I OSK 695/14). Taki związek zachodzi natomiast w odniesieniu do wynagrodzenia zasadniczego osoby pełniącej
funkcję publiczną oraz w odniesieniu do sposobu ustalenia tego wynagrodzenia (w niniejszej sprawie elementem
tego ustalenia jest stawka bazowa). Wynagrodzenie to jest przecież rekompensatą za wykonywanie przez osobę
pełniącą funkcję publiczną jej obowiązków służbowych. Wykonywanie obowiązków służbowych stanowi zaś pełnienie
funkcji publicznej. Obowiązki funkcjonariusza są bowiem przede wszystkim powinnościami wobec służby, a nie
wobec zatrudniającej go jednostki. Informacja o wynagrodzeniu zasadniczym osoby pełniącej funkcję publiczną
podlega więc udostępnieniu jako informacja, o której mowa w art. 5 ust. 2 zdanie drugie DostInfPubU.

Informacja publiczna a prawo do prywatności
Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym w orzecznictwie sądów administracyjnych ingerencja w prywatność polegająca
na ujawnieniu wysokości wynagrodzenia zasadniczego osoby pełniącej funkcje publiczną nie przekracza granicy
intymności wyznaczonej przepisami art. 47 i art. 61 ust. 3 Konst. Mieści się w ramach wyjątku sformułowanego w art.
5 ust. 2 zdanie drugie DostInfPubU, odczytywanego w kontekście równoważnych norm konstytucyjnych
ustanawiających prawo do dostępu do informacji publicznej oraz ochronę prywatności (wyrok NSA z 5.1.2016 r.
I OSK 3184/14,
).
Rozstrzygnięcie WSA w Lublinie
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, WSA w Lublinie podkreślił, iż we wniosku o udzielenie
informacji publicznej Skarżąca wprost wskazała, że zwraca się o przesłanie wykazu wynagrodzenia miesięcznego
wskazanych z imienia i nazwiska nauczycieli Liceum. A zatem wprost i jednoznacznie Skarżąca określiła, że żądanie
jej wniosku obejmuje poznanie informacji publicznej o wysokości pobieranych wynagrodzeń wraz z dodatkami
w odniesieniu do poszczególnych, zidentyfikowanych przez wskazanie danych osobowych, nauczycieli. W ocenie
WSA w Lublinie, oznacza to, że informacja w zakresie imienia i nazwiska poszczególnych nauczycieli stanowiła
immanentną część wniosku o udzielenie informacji publicznej. WSA w Lublinie uznał zatem, że anonimizując dane
osobowe (imię i nazwisko) nauczycieli organ w tej części nie udostępnił żądanej informacji. Pozostaje zatem
w bezczynności, powinien bowiem albo informację tę udostępnić albo, skoro uznaje, że wymaga ona ochrony ze
względów podanych w art. 5 ust. 2 DostInfPubU, wydać decyzję o odmowie udostępnienia żądanej informacji w tej
części. Natomiast zachowanie podmiotu zobowiązanego, polegające na przedstawieniu informacji innej niż ta, na
którą oczekuje wnioskodawca, informacji niepełnej lub też nieadekwatnej do treści wniosku, może być - w ocenie
zarówno WSA w Lublinie, jak i zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez NSA - rozważane jako uchybienie
wobec regulacji zawartej w art. 13 ust. 1 DostInfPubU (wyrok NSA z 16.3.2010 r. I OSK 1643/09).
Z przedstawionych wyżej względów, WSA w Lublinie na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 i 3 oraz § 1a ustawy z 30.8.2002
r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) zobowiązał Dyrektora
Liceum do udostępnienia informacji publicznej w terminie 14 dni od daty zwrotu akt administracyjnych sprawy po
uprawomocnieniu się wyroku i stwierdził, że jego bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Wysokość zarobków nauczycieli wszystkich szczebli nauczania stanowi stosunkowo popularny przedmiot wniosków
o udzielenie informacji publicznej, a w konsekwencji jest także zagadnieniem będącym przedmiotem uwagi sądów
administracyjnych, w tym NSA. W orzecznictwie przyjęto pogląd, zgodnie z którym nauczyciel jest osobą pełniącą
funkcję publiczną, a co za tym idzie informacja o wysokości jego wynagrodzenia jest informacją publiczną i jako taka
podlega udostępnieniu w trybie przewidzianym ustawą o dostępie do informacji publicznej, chyba że nie ma związku
z pełnieniem tej funkcji publicznej (jak np. składniki wynagrodzenia wynikające ze statusu rodzinnego lub socjalnego
nauczyciela). Powyższe znalazło odzwierciedlenie także w analizowanym rozstrzygnięciu WSA w Lublinie.

wyrok WSA w Lublinie z 7.11.2019 r., II SAB/Lu 51/19

Wysokość zarobków nauczycieli jako popularny przedmiot wniosków o udzielenie informacji publicznej jest tematem omawianym w orzecznictwie sądów administracyjnych. Rozstrzygnięcie WSA w Lublinie podkreśla konieczność zachowania równowagi między prawem do informacji publicznej a ochroną prywatności osób pełniących funkcje publiczne.