Zasady udostępniania informacji publicznej przetworzonej

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu podkreślił znaczenie przetwarzania informacji publicznej, wymagając od wnioskodawcy wykazania istotności dla interesu publicznego. Sprawa dotyczyła decyzji odmownej udzielenia informacji o korespondencji z aresztu śledczego. Sąd analizował kwestię dostępu do informacji publicznej oraz konieczność udokumentowania szczególnej istotności informacji przetworzonej.

Tematyka: informacja publiczna, przetwarzanie informacji, dostęp do informacji, interes publiczny, informacja przetworzona, Sąd Administracyjny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu podkreślił znaczenie przetwarzania informacji publicznej, wymagając od wnioskodawcy wykazania istotności dla interesu publicznego. Sprawa dotyczyła decyzji odmownej udzielenia informacji o korespondencji z aresztu śledczego. Sąd analizował kwestię dostępu do informacji publicznej oraz konieczność udokumentowania szczególnej istotności informacji przetworzonej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu podkreślił, że przetworzenie informacji publicznej polega na
stworzeniu nowej informacji z już istniejących, a także na zebraniu wielu informacji prostych w jedno nowe
opracowanie. Udostępnienie takiej informacji (przetworzonej) jest zaś uwarunkowane wykazaniem przez
wnioskodawcę przesłanki „szczególnej istotności dla interesu publicznego” (wyrok z 22.1.2020 r., II SA/Po
638/19).
Przedmiotem sądowej kontroli w niniejszej sprawie jest decyzja administracyjna Dyrektora Okręgowego Służby
Więziennej utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Aresztu Śledczego o odmowie udzielenia Skarżącemu informacji
publicznej w zakresie podania ilości korespondencji wysyłanej przez wskazaną jednostkę penitencjarną w marcu
2017 r., z podziałem na ilość korespondencji pochodzącej od osadzonych oraz ilość korespondencji urzędowej tej
jednostki. Jednocześnie Skarżący zażądał podania, na jakiej podstawie ustalono wskazane informacje.
Prawo do informacji publicznej
W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę poza sporem pozostaje okoliczność, iż Skarżący był zgodnie z art. 2 ustawy
z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1429 ze zm., dalej: DostInfPubU)
podmiotem legitymowanym do złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej, a Dyrektor Aresztu
Śledczego, jako organ Służby Więziennej na mocy art. 7 pkt 3 ustawy z 9.4.2010 r. o Służbie Więziennej (t.j. Dz.U.
z 2019 r. poz. 1427 ze zm.), w myśl art. 4 ust. 1 DostInfPubU obowiązany jest do udostępniania informacji publicznej
jako podmiot wykonujący zadania publiczne. Bezsporne jest również, że informacje, o których udostępnienie
Skarżący wystąpił, stanowią informację publiczną w rozumieniu tej ustawy. Prawo do informacji publicznej, o czym
stanowi art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU, obejmuje bowiem uprawnienie do uzyskania informacji publicznej, którą
stanowi najogólniej rzecz biorąc każda informacja o sprawach publicznych (art. 1 ust. 1 DostInfPubU), a więc również
informacja o funkcjonowaniu zakładu karnego, w tym o ilości korespondencji wychodzącej z tej jednostki.
Udostępnienie informacji przetworzonych
Istota rozpatrywanego przez WSA w Poznaniu sporu sprowadza się natomiast do rozstrzygnięcia, czy organy
rozpatrujące wniosek Skarżącego prawidłowo zakwalifikowały informacje, o których udostępnienie wystąpił, jako
informacje przetworzone, a w dalszej kolejności, czy organ mógł odmówić ich udostępnienia z powodu nie wykazania
przez Skarżącego, że udzielenie tych informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.
W kontekście powyższego wskazać należy, że stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU prawo do informacji
publicznej obejmuje uprawnienie do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej
w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Z powyższego wynika, że o ile dostęp
do informacji „prostej” ma właściwie nieograniczony charakter, to udostępnienie informacji publicznej przetworzonej
uwarunkowane jest wykazaniem przez wnioskodawcę, że jej uzyskanie jest „szczególnie istotne dla interesu
publicznego” w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Informacją prostą jest bowiem informacja, której zasadnicza
treść nie ulega zmianie przed jej udostępnieniem. Natomiast „informacją przetworzoną” jest informacja publiczna
opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych
przez niego danych, w związku z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych,
czyli innymi słowy informacja, która zostanie przygotowana „specjalnie” dla wnioskodawcy wedle
wskazanych przez niego kryteriów (wyrok NSA z 5.4.2013 r., I OSK 89/13). Wprowadzenie dodatkowego wymogu
udostępnienia informacji przetworzonej spowodowane jest więc założeniem, że materiał przygotowany z nakładem
dodatkowych sił i środków specjalnie dla wnioskodawcy, nie powinien służyć jedynie indywidualnym interesom
wnioskodawcy, ale musi być elementem pewnego szerszego działania służącemu większej społeczności (wyrok NSA
z 10.11.2016 r., I OSK 126115).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, WSA w Poznaniu uznał zarzuty naruszenia art. 2 ust. 2
DostInfPubU i art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU za niezasadne, albowiem organ pierwszej instancji wykazał w sposób
wystarczający powody, dla których uznał, że żądana przez Skarżącego informacja publiczna ma charakter informacji
przetworzonej.
W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę, organy obu instancji w sposób prawidłowy uznały, że żądana przez
Skarżącego informacja ma charakter informacji przetworzonej. Ustalenie to znalazło także odzwierciedlenie
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, gdzie organ wskazał, że w chwili złożenia wniosku informacja w kształcie
objętym wnioskiem nie istniała - warunkiem jej wytworzenia byłoby więc przeprowadzenie dodatkowych czynności
organizacyjnych i analitycznych w oparciu o posiadane informacje proste, co wymagałoby poniesienia pewnych
kosztów czasowych i osobowych - wiązałoby się bowiem z koniecznością zaangażowania personelu więziennego



odbijając się tym samym negatywnie na toku realizacji zadań danej komórki organizacyjnej. Zdaniem organu drugiej
instancji, udostępnienie Skarżącemu informacji o ilości sztuk korespondencji urzędowej, którą Areszt Śledczy wysłał
w marcu 2017 r. w imieniu osadzonych oraz ilości sztuk korespondencji urzędowej, którą Areszt Śledczy wysłał w tym
samym okresie we własnych sprawach, a ponadto podanie podstawy, na jakiej zostały ustalone informacje
stanowiące odpowiedzi na pytania, wiązałoby się z koniecznością przygotowania nowej informacji poprzedzonej
przeanalizowaniem istniejącej dokumentacji i wymagałoby od administracji jednostki znacznego nakładu pracy.
Powyższy ciąg działań o charakterze zarówno intelektualnym, jak i czysto technicznym, wymagający zaangażowania
zasobów ludzkich i technicznych, świadczy o przetworzonym charakterze żądanej informacji.
W ocenie Sądu, wniosek Skarżącego o informację o ilości korespondencji wysyłanej przez jednostkę z podziałem na
jej kategorie, dotyczył informacji przetworzonej. Są to bowiem informacje publiczne opracowane przez podmiot
zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku
z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych, a więc jest to informacja, która
musiałaby zostać przygotowana „specjalnie” dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów.
Zasady dostępu do informacji przetworzonych
WSA w Poznaniu wskazał, że dopiero zaistnienie przesłanki szczególnej istotności informacji publicznej
przetworzonej dla interesu publicznego stanowi podstawę dla podjęcia działań zmierzających do przygotowania
przez podmiot zobowiązany informacji publicznej przetworzonej. Z treści przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU nie
wynika wprost obowiązek wykazania interesu publicznego przez osobę występującą o udostępnienie informacji
publicznej przetworzonej, jednak konieczność istnienia takiego interesu publicznego o charakterze szczególnie
istotnym jest niezbędna, aby zaistniały przesłanki do udostępnienia informacji przetworzonej. Bez wątpienia
wnioskodawca wnosząc o informację, która ma charakter informacji przetworzonej, winien wykazać rzeczony interes.
Wnioskodawca może nie być świadomy, że informacje, których żąda, mają charakter przetworzony, co modyfikuje
zasady dostępu do nich, zatem niezbędnym jest, aby organ wystąpił do wnioskodawcy o wykazanie tego interesu.
Zasadniczo prawo do uzyskania informacji publicznej przetworzonej ma jedynie taki wnioskodawca, który
jest w stanie wykazać w chwili składania wniosku swoje indywidualne, realne i konkretne możliwości
wykorzystania dla dobra ogółu informacji publicznej, której przygotowania się domaga, tj. uczynienia z niej
użytku dla dobra ogółu w taki sposób, który nie jest dostępny dla każdego posiadacza informacji publicznej.
Rozstrzygnięcie sądu administracyjnego
W ocenie WSA w Poznaniu, w rozpoznawanej sprawie, organ w sposób prawidłowy pouczył Skarżącego o tym, co
powinien uczynić, aby uzyskać żądaną informację. Skarżący nie wykazał, że udostępnienie informacji jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego, ograniczając się do stwierdzenia, że wnioskowana informacja jest
informacją prostą. Organ natomiast, nie znajdując podstaw do uznania, że żądana informacja jest szczególnie istotna
dla interesu publicznego, odmówił jej udzielenia. Sąd rozpoznający sprawę podzielił ocenę organu. Wobec
powyższego, wniesiona skarga została oddalona, zgodnie z art. 151 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).
Analizowany wyrok koncentruje się wokół definicji pojęcia „informacja publiczna przetworzona” oraz wokół zasad
udostępniania informacji publicznej o takim charakterze. W orzecznictwie NSA jednolicie podkreśla się, że
sformułowanie „informacja przetworzona” nie powinno być rozumiane bardzo wąsko z zastosowaniem przesłanki
koniecznego wytworzenia jakościowo nowej informacji. NSA wskazuje, iż istotna jest także ocena nakładu środków
i zaangażowania pracowników organu w przygotowanie wnioskowanych danych. Przetworzenie może więc polegać
zarówno na wydobyciu poszczególnych informacji z posiadanych przez organ zasobów, jak i przygotowaniu ich na
potrzeby wnioskodawcy czy opracowaniu stosownego zestawienia (wyrok z 25.11.2016 r. I OSK 1513/15).
wyrok WSA w Poznaniu z 22.1.2020 r., II SA/Po 638/19, 








Sąd administracyjny uznał, że organy słusznie zakwalifikowały żądaną informację jako przetworzoną, wymagającą ujawnienia dla dobra ogółu. Decyzja o odmowie udzielenia informacji została podtrzymana, gdyż wnioskodawca nie wykazał szczególnej istotności dla interesu publicznego. Sąd oddalił skargę, podtrzymując decyzję organu.