Ryzyko nieprawidłowego obsługiwania platformy ePUAP obciąża organ

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu orzekł, że ryzyko nieodebrania wniosku przez organ na platformie ePUAP obciąża ten organ, niezależnie od problemów technicznych. Skarga na bezczynność Dyrektora Domu Kultury została uwzględniona po interwencji sądu, który stwierdził, że żądane informacje zostały udzielone. Sąd uznał, że nie było rażącego naruszenia prawa w działaniu organu, biorąc pod uwagę okoliczności i brak zamiaru utrudnienia dostępu do informacji publicznej.

Tematyka: ryzyko, ePUAP, bezczynność organu, platforma elektroniczna, informacja publiczna, sąd administracyjny, skrzynka podawcza, problem techniczny, rażące naruszenie prawa, udostępnianie informacji

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu stanął na stanowisku, zgodnie z którym ryzyko nieodebrania
przez organ administracji publicznej wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej wniosku,
skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej organu, a tym bardziej elektronicznej
skrzynki podawczej na platformie ePUAP, obciąża ten organ, a problemy techniczne związane
z funkcjonowaniem środków komunikacji elektronicznej nie zwalniają go z odpowiedzialności.
Stan faktyczny
Przedmiotem rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu jest skarga na bezczynność
organu administracji publicznej - Dyrektora Domu Kultury w zakresie udostępnienia informacji publicznej na temat
ilości wydarzeń zorganizowanych przez kierowany przez niego Dom Kultury w miesiącach wakacyjnych, tj. czerwcu,
lipcu i sierpniu 2019 r. wraz z informacją o kosztach poniesionych w związku z organizacją tych wydarzeń. Wniosek
o udostępnienie powyższych informacji w trybie ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U.
z 2019 r. poz. 1429 ze zm., dalej: DostInfPubU) został wniesiony w formie elektronicznej przez system ePUAP
(elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej).
Wobec bezskutecznego upływu ustawowego terminu załatwienia sprawy, czyli udzielenia żądanej informacji, który
zgodnie z art. 13 ust. 1 DostInfPubU wynosi 14 dni licząc od dnia doręczenia adresatowi wniosku, Skarżącą
wystosowała do organu kolejne pismo - wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, wyznaczając organowi dodatkowy
7-dniowy termin na rozpatrzenie jej wniosku. Do dnia wniesienia skargi do Sądu organ nie udostępnił jednak
żądanych informacji. W konsekwencji Skarżąca wniosła skargę na bezczynność organu, w której zażądała
zobowiązania podmiotu do rozpatrzenia wniosku w terminie 7 dni od dnia otrzymania odpisu wyroku, stwierdzenia, że
Dyrektor Domu Kultury dopuścił się bezczynności oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów
zastępstwa procesowego.
Elektroniczna skrzynka podawcza na platformie ePUAP
W odpowiedzi na wniesioną skargę, Dyrektor Domu Kultury wyjaśnił, że nieudostępnienie żądanych przez Skarżącą
informacji było wynikiem problemów technicznych związanych z platformą ePUAP. Z informacji, które organ ten
uzyskał w Ministerstwie Cyfryzacji wynika, iż na koncie ePUAP organu występuje błąd techniczny polegający na
nieprzesyłaniu drogą elektroniczną powiadomień o nowej wiadomości na platformie ePUAP. Dlatego też, dopiero
pismo Skarżącej (wniesione w tradycyjnej formie) pozwoliło organowi dowiedzieć się o istniejącym problemie
technicznym ze strony Ministerstwa. Obecnie trwa analizowanie i rozwiązywanie zaistniałych trudności.
Ponadto organ wskazał, iż niezwłocznie po odebraniu skargi na bezczynność udzielił Skarżącej żądanej informacji.
Stanowisko WSA w Poznaniu
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, iż w rozpatrywanej sprawie nie ulega wątpliwości, że:
• Skarżąca była - stosownie do treści art. 2 DostInfPubU, zgodnie z którym każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem
art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, zwane dalej „prawem do informacji publicznej”, - podmiotem
legitymowanym do złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej;
• Dyrektor Domu Kultury, jako podmiot reprezentujący jednostkę organizacyjną samorządu terytorialnego, był
podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, co wynika wprost z treści art. 4 ust. 1 pkt 4
DostInfPubU, który stanowi, iż obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne
podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo
osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo
jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego;
• informacje, o których udzielenie zwróciła się Skarżąca, stanowią informację publiczną. Dotyczą one bowiem
działalności statutowej jednostki, realizującej zadania publiczne gminy w zakresie edukacji i kultury (art. 7 ust. 1 pkt 8
i 9 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713 ze zm.) oraz wydatkowania środków
publicznych na ten cel.
Bezczynność organu administracji publicznej
Analiza akt sprawy doprowadziła WSA w Poznaniu do wniosku, iż żądana przez Skarżącą informacja nie została jej
udzielona w terminie, o którym mowa w art. 13 ust. 1 DostInfPubU. Tym samym Dyrektor Domu Kultury pozostawał
w bezczynności w dacie wniesienia skargi. Jednakże, na skutek złożenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Poznaniu ww. skargi na bezczynność, Dyrektor Domu Kultury pismem udzielił Skarżącej żądanej informacji.
Wobec tego WSA w Poznaniu przyjął, że bezczynność ww. organu administracji publicznej ustała po doręczeniu
organowi skargi i - co ważne - przed wydaniem niniejszego orzeczenia. Ostatecznie - jak podkreślił WSA w Poznaniu
- podmiot zobowiązany prawidłowo, choć z opóźnieniem, załatwił wniosek Skarżącej, udzielając jej wnioskowanej
informacji. W tej sytuacji postępowanie w zakresie zobowiązania Dyrektora Domu Kultury do załatwienia wniosku,
podlegało umorzeniu jako bezprzedmiotowe w oparciu o przepis art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej: PostAdmU).
Problemy techniczne z obsługą platformy ePUAP a rażące naruszenie prawa
Jednocześnie na mocy art. 149 § 1a PostAdmU Sąd uznał, że stwierdzona bezczynność organu nie miała miejsca
z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestię Sąd miał na uwadze, że rażące naruszenie prawa oznacza
wadliwość o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie oczywistego lekceważenia wniosków
skarżącego i jawnego braku woli do załatwienia sprawy, jak też w razie ewidentnego niestosowania przepisów prawa,
czy opóźnienia w podejmowanych czynnościach pozbawionego jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia.
W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, nie sposób dopatrzyć się w działaniu organu rażącego naruszenia prawa.
Poddając analizie uchybienie terminowi udostępnienia informacji publicznej należało, w ocenie WSA w Poznaniu,
wziąć bowiem pod uwagę okoliczności wskazane przez organ, które stanowiły przyczynę nieudzielenia stronie
żądanej informacji. Wynika z nich, iż działanie organu nie było zamierzone, ani też nie miało na celu utrudnienia
Skarżącej dostępu do informacji publicznej. Nie bez znaczenia było również, iż po doręczeniu skargi, a co za tym
idzie, po powzięciu informacji o nieodczytaniu przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, organ
niezwłocznie uczynił zadość swojemu obowiązkowi. Jednocześnie odnosząc się do wskazanych przez Dyrektora
Domu Kultury we wniesionej odpowiedzi na skargę przyczyn powstania bezczynności po stronie organu wskazać
należy, że ryzyko nieodebrania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej wniosku,
skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej organu, a tym bardziej Platformy ePUAP,
obciąża ten organ, wobec czego Sąd nie mógł odstąpić od uznania, że w rozpoznawanej sprawie organ pozostawał
w bezczynności do czasu udzielenia żądanej informacji publicznej. Wskazane okoliczności (przyczyny braku
terminowego udzielenia informacji publicznej), co zostało powyżej szczegółowo uzasadnione, miały jednak wpływ na
uznanie, że stwierdzona bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Analizowany wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu dotyczy obowiązku organu administracji
publicznej, wynikającego z art. 16 ust. 1a ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 346 ze zm.), zgodnie z którym podmiot publiczny udostępnia
elektroniczną skrzynkę podawczą, spełniającą standardy określone i opublikowane na ePUAP przez ministra
właściwego do spraw informatyzacji, oraz zapewnia jej obsługę, jakim jest zapewnienie prawidłowego i bieżącego
obsługiwania skrzynki podawczej na platformie ePUAP. W dotychczasowych orzeczeniach sądy administracyjne
podkreślają, że brak realizacji powyższego obowiązku ustawowego (nieobsługiwanie tej skrzynki lub korzystanie
z niej w sposób nieprawidłowy, np. brak bieżącego dostępu) jest ewidentnym naruszeniem prawa przez organ.
Liczne rozstrzygnięcia sądowe na ten temat świadczą, zarówno o tym, że po stronie organów administracji publicznej
wciąż występują trudności w prawidłowej realizacji powyższej wskazanego obowiązku, jak i o tym, iż ta
(elektroniczna) droga komunikacji z urzędami jest formą wymiany informacji często wybieraną przez obywateli.

wyrok WSA w Poznaniu z 23.1.2020 r. II SAB/Po 110/19

Wyrok WSA w Poznaniu dotyczył obowiązku udostępniania elektronicznej skrzynki podawczej na platformie ePUAP przez organy publiczne. Sądy administracyjne zauważają trudności w prawidłowej realizacji tego obowiązku oraz konieczność zapewnienia bieżącej obsługi skrzynki podawczej. Komunikacja elektroniczna z urzędami staje się coraz popularniejsza, mimo napotykanych trudności.