Bierność pełnomocnika nie uzasadnia przywrócenia terminu
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że bierność pełnomocnika z urzędu nie uzasadnia przywrócenia terminu do złożenia środka odwoławczego. Sprawa dotyczyła odrzucenia skargi na postępowanie Urzędu Patentowego. Sąd I instancji oraz Naczelny Sąd Administracyjny oddalili wnioski, argumentując brakiem uprawdopodobnienia okoliczności wyłączających winę w niedochowaniu terminów procesowych.
Tematyka: pełnomocnik z urzędu, termin procesowy, Naczelny Sąd Administracyjny, skarga kasacyjna, postępowanie administracyjne
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że bierność pełnomocnika z urzędu nie uzasadnia przywrócenia terminu do złożenia środka odwoławczego. Sprawa dotyczyła odrzucenia skargi na postępowanie Urzędu Patentowego. Sąd I instancji oraz Naczelny Sąd Administracyjny oddalili wnioski, argumentując brakiem uprawdopodobnienia okoliczności wyłączających winę w niedochowaniu terminów procesowych.
Bezczynne oczekiwanie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu na kserokopię akt sprawy w trakcie biegu terminu do złożenia środka odwoławczego i po jego upływie nie może zostać uznany za okoliczność wyłączającą winę w niedochowaniu terminów procesowych – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę M.S. na postępowanie Urzędu Patentowego w sprawie zgłoszenia wynalazku. Skarżąca wniosła o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wniosek został uwzględniony w całości. Pełnomocnik z urzędu – rzecznik patentowy wniósł o przywrócenie terminu do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej wskazując, że 16.4.2019 r. otrzymał informację o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu, zaś 24.4.2019 r. zapoznał się z aktami sprawy i wniósł o sporządzenie i przesłanie na adres jego kancelarii kserokopii akt sądowych. Żądane dokumenty doręczono mu dopiero po upływie 1,5 miesiąca. Sąd I instancji oddalił wniosek uznając, że bierne oczekiwanie pełnomocnika strony na nadesłanie kserokopii akt sprawy celem sporządzenia skargi kasacyjnej, ewentualnie opinii o braku podstaw do jej wniesienia nie może zostać uznane za uprawdopodobnione okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej lub opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej dla pełnomocnika świadczącego pomoc prawną z urzędu rozpoczął swój bieg 16.4.2019 r. Zgodnie z art. 177 § 3 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako: PostAdmU), w razie ustanowienia w ramach prawa pomocy adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego po wydaniu orzeczenia, na wniosek złożony przez stronę, której doręcza się odpis orzeczenia z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu, albo przez stronę, która zgłosiła wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, 30-dniowy termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu, jednak nie wcześniej niż od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. W ocenie Sądu, stawienie się przez pełnomocnika w siedzibie Sądu, któremu umożliwiono dostęp do akt świadczy, że miał faktyczną możliwość sporządzenia środka odwoławczego w terminie. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie uznając, że pełnomocnik nie uprawdopodobnił okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu. W orzecznictwie sądów administracyjnych za niezawinione przyczyny uchybienia terminu uznaje się np.: stany nadzwyczajne jak klęski żywiołowe, nagła chorobę strony lub reprezentującego ją pełnomocnika czy problemy komunikacyjnej uniemożliwiające nadanie pisma procesowego w terminie. Zawsze jednak zdarzenia te muszą mieć charakter obiektywny i niezależny od strony. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie nie miały miejsca nadzwyczajne okoliczności, ani inne okoliczności o charakterze obiektywnym, których skutkiem było niezawinione i niezależne od strony uchybienie terminu. Reprezentujący skarżącą rzecznik patentowy 24.4.2019 r. zapoznał się z aktami sprawy i po złożeniu tego dnia wniosku o wydanie kserokopii z akt sprawy aż do 7.6.2019 r., czyli dnia wniesienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, nie podejmował żadnej aktywności procesowej. Zatem nie czynił nic nie tylko w trakcie 30-dniowego terminu do wniesienia środka zaskarżenia, ale również przez 2 kolejne tygodnie po upływie tego terminu. W uzasadnieniu postanowienia podkreślono, że pełnomocnik strony mógł powziąć środki monitujące Sąd do niezwłocznego nadesłania żądanych we wniosku dokumentów bądź inne środki zmierzające do sporządzenia skargi kasacyjnej i jej wniesienia w terminie. Postanowienie NSA z 28.4.2020 r., II GZ 69/20
Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił zażalenie pełnomocnika, uznając że nie uprawdopodobnił okoliczności zwalniających z winy w uchybieniu terminu. Orzecznictwo wskazuje, że przyczyny niezachowania terminu muszą mieć charakter obiektywny. W omawianej sprawie brak było nadzwyczajnych okoliczności uzasadniających przywrócenie terminu.